روزهای گرم تابستان مقصر آلودگی هوای پایتخت

هوا گرم شد. آلودگی هوا از ابتدای تیر در تهران افزایش یافت. مدیریت شهری اعتقاد دارد این آلودگی ناشی از افزایش ازن است و ربطی به ذرات معلق ندارد اما اعضای شورای شهر نظر دیگری دارند.

به گزارش به نقل از روزنامه آرمان ،یکی از معضلات اساسی کلانشهر تهران آلودگی هواست، در نیمه‌ دوم سال به دلیل وارونگی هوا آلودگی در تهران افزایش می‌یابد اما امسال آلودگی هوا از تابستان آغاز شده است.مسئولان شهری معتقد هستند که علت آلودگی هوا ازن است، چراکه با تدابیر انجام‌شده در شهر آلودگی ناشی از افزایش ذرات معلق کاسته شده است.

مدیریت جدید شهری در دوسال گذشته طرح جدید ترافیک، مرحله دوم طرح کاهش و حذف طرح زوج و فرد را در دستور کار خود قرار داد تا آلودگی در شهر کمتر شود. سال گذشته شرایط جوی هم در تهران خوب بود و پایتخت اصلا وارد مرحله اضطرار نشد. اما امسال از ابتدای تابستان آلودگی هوا افزایش یافت و مسئولان معتقد هستند دلیل این امر ازن است نه چیز دیگر.

محسن پورسید آقایی معاون حمل‌ونقل ترافیک شهرداری تهران در این‌باره گفت: افزایش آلودگی هوا به دلیل افزایش ازن است. وی ادامه داد: در مجموع روزهای آلوده امسال حدودا 25درصد نسبت به سال قبل کمتر بوده است. معاون شهردار تهران به تدابیر اتخاد شده در شهر تهران برای کاهش آلودگی هوا و ترافیک اشاره کرد و گفت: بر اساس آمار و ارقام به دست آمده آلودگی هوا و ترافیک در تهران کمتر شده است.

وی با تاکید بر این موضوع که اجرای طرح‌ها با رویکرد درآمدزایی در شهر نیست، گفت: در زمینه طرح ترافیک درآمد ما نسبت به سال‌های قبل نیز کمتر شده است. به گفته پورسید آقایی امسال میزان گرما و تابش نور خورشید افزایش داشته است.

ازن چیست؟

گاز ازن یکی از اجزای اصلی اسماگ فتوشیمیایی و در گروه اکسیدان‌های فتوشیمیایی هواست که از واکنش اکسیدهای نیتروژن (NOx) و ترکیبات آلی فرار (VOCs) با افزایش نور خورشید (واکنش فتوشیمیایی) تشکیل می‌شود. بنابراین بیشترین ازن در روزهای آفتابی ایجاد می‌شود. گاز ازن (O3) از ترکیب سه اتم اکسیژن ایجاد می‌شود و یک اکسیدکننده قوی است. این گازتقریبا بی‌رنگ با بویی خاص شبیه بوی هوای تازه بوده که در دمای معمولی به‌صورت گاز است و چگالی آن 5/1 برابر اکسیژن در شرایط استاندارد است.

ازن خوب و بد

ازن در سطوح بالایی اتمسفر که به ازن خوب مشهور است، از ورود اشعه ماوراءبنفش نور خورشید به زمین جلوگیری می‌کند و ازن در سطح زمین و یا ازن بد که به‌عنوان آلاینده از آن یاد می‌شود، جزو آلاینده‌های ثانویه است.

این آلاینده به‌طور مستقیم در هوا منتشر نمی‌شود بلکه توسط واکنش‌های شیمیایی بین اکسیدهای نیتروژن و ترکیبات آلی فرار ایجاد می‌شود و میزان ازن در تابستان و در وسط روز بیش از سایر مواقع است. ازن هنگامی تشــکیل می‌شــود که آلاینده‌های منتشــره از خودروها، نیروگاه‌ها، پالایشگاه‌ها، کارخانه‌های شیمیایی و سایر منابع در حضور نور خورشید واکنش شــیمیایی انجام می‌دهند.

خاصیت اکسیدکنندگی این گاز باعث می‌شود تا کاربردهای صنعتی زیادی داشته باشد و همین‌طور در غلظت‌‌های بالاتر از 100 جزء در میلیارد، اثر تخریبی شدیدی بر مخاط و اندام‌های تنفسی جانوران و بافت‌های گیاهان بگذارد و همچنین در بافت ریه تاثیر گذاشته و باعث بروز بیماری‌های ریوی می‌شود. به همین علت ازن موجود در ســطح زمین یکی از آلاینده‌های اصلی هوا به شــمار می‌رود.

در کلانشهر تهران بیشتر میزان آلایندگی براساس ذرات کمتر از 2.5میکرون سنجیده می‌شود و تا زمانی که میزان ذرات به 50 نرسیده باشد هوا پاک و تا شاخص 100 هوا در شرایط سالم و تا 150 ناسالم برای گروه‌های حساس و بعد از آن وارد شرایط اضطرار می‌شود.

در حال حاضر میزان ذرات معلق بالا نیست اما در برخی روزها به دلیل تابش شدید آفتاب و گرما میزان ازن بالا رفته و هوا در شرایط آلوده قرار می‌گیرد. زمانی که میزان آلاینده ازن بالا رود بر سلامت کودکان و بزرگسالان تاثیر منفی داشته و بیماری‌های ریوی را تشدید می‌کند و باید این افراد از تردد در فضای باز امتناع کنند. البته برخی از افراد اقدام به خرید دستگاه‌های تصفیه خانگی می‌کنند که گفته می‌شود خیلی این امر در پاک‌کردن هوا تاثیر ندارد.

پارسال هم مشکل ازن را داشتیم

سید نواب حسینی‌منش، مدیرعامل ستاد معاینه فنی خودرو شهر تهران در این‌باره گفت: افزایش آلاینده ازن با توجه به گرما و تابش نور خورشید است و با ترکیب هیدورکربن و گاز no2 ÂáÇیندگی افزایش می‌یابد.

وی با بیان اینکه سال گذشته هم مشکل ازن داشتیم، گفت: حدود 10روز این مشکل در پایتخت وجود داشت. وی به تجهیز سیستم سنجش آلایندگی‌ها در تهران اشاره کرد و گفت: امسال این سیستم‌ها افزایش یافته است و در تمام نقاط شهر تقریبا آلایندگی‌ها را دقیق نشان می‌دهند.

به‌گفته حسینی‌منش، تاثیر ازن بیشتر بر روی ریه است و باعث بروز آسم و... می‌شود. به گفته برخی کارشناسان میزان ازن در ارتفاعات بیشتر است و باید در مناطق 1،2،22و 5 (که در کوهپایه هستند) میزان ازن بالاتر باشد اما در مناطق 6 و 18 هم افزایش ازن داشته‌ایم. با وجود اینکه مدیریت شهری معتقد است علت آلودگی هوای تهران در این روزها افزایش ازن است اما اعضای شورای شهر تهران این موضوع را قبول ندارند و انتقاداتی به عملکرد شهرداری تهران دارند.

افشین حبیب‌زاده عضو کمیسیون عمران و حمل‌و‌نقل شورای شهر تهران در این‌باره گفت: سال‌هاست که در بحث آلودگی هوای تهران از برخی آلاینده‌ها غافل بوده‌ایم. وی معتقد بود که وقتی ناکس در مقابل اشعه خورشید قرار می‌گیرد از آن ازن متصاعد می‌شود و از شهرداری خواست اقداماتی را که در این‌باره انجام داده است اعلام کند. این عضو شورای شهر تهران تاکید کرد که در طرح کاهش آلودگی هوا حرفی از آلودگی هوا و کنترل آن شهرداری نزده است. گرما باعث تشدید آلاینده ازن است.

اکسیدهای نیتروژن هم ناشی از احتراق کاتالیست‌هاست و باید برای این امر فکری شود. همچنین خروج ناقص تاکسی‌های فرسوده از شهر هم از موضوعاتی است که آلایندگی هوا را تشدید می‌کند. زهرا صدراعظم‌نوری، رئیس کمیسیون سلامت شورای شهر تهران در این‌باره گفت:افزایش آلاینده ازن به علت گرماست.

گرما باعث تشدید این آلاینده می‌شود و مشکلاتی ایجاد می‌کند. وی به موضوع ناکس(اکسیدهای نیتروژن) اشاره کرد و گفت: ناکس ناشی از احتراق کاتالیست‌هاست و وقتی کاتالیست خوب کار نکند باعث افزایش ناکس و افزایش ازن می‌شود.

رئیس کمیسیون سلامت شورای شهر تهران با تاکید بر این موضوع که آلاینده ازن ربطی به ذرات معلق کمتر از 2.5میکرون ندارد، گفت: اما آلودگی ذرات معلق خطرناک‌تر از ازن است. وی به موضوع خودروهای فرسوده در پایتخت اشاره کرد و گفت: باید جلوی تردد خودروهای فرسوده گرفته شود. خودروها استاندار نیستند و باید فکری برای خودروهای سنگین و موتورسیکلت‌ها که آلودگی تولید می‌کنند، شود.

مدیریت شهر معتقد است که میزان آلودگی هوا کمتر شده و آمارهایی در این زمینه ارائه می‌کنند، اما برخی اعضای شورای شهر معتقد هستند که آمارها متفاوت است.

حجت نظری، عضو شورای شهر تهران در ای‌ باره گفت که اگر بخواهیم آمار کیفیت هوای تهران را روز‌به‌روز با سال گذشته مقایسه کنیم عددهای متفاوتی با آنچه شهرداری ارائه می‌کند به دست می‌آید.وی ادامه داد: حذف محدوده زوج و فرد از ابتدای تابستان آغاز و طرح کاهش شروع شد اما هوای تهران هم آلوده‌تر شده است.

توسعه حمل‌ونقل عمومی در اولویت مدیریت شهری نیست و اگر مترو، اتوبوس و... توسعه یابد آلودگی و ترافیک در تهران کاهش می‌یابد. محسن هاشمی، رئیس شورای شهر تهران معتقد است که توسعه حمل‌ونقل عمومی رها شده و باید برای این امر کاری کرد.

براساس اعلام شرکت کنترل کیفیت هوای شهر تهران از ابتدای سال تاکنون 25روز هوای پاک ، 72روز سالم ، 19 روز ناسالم برای گروه‌های حساس جامعه و یک‌روز ناسالم برای تمامی افراد جامعه قرار گرفت.

البته گفته می‌شود تا پایان هفته میزان آلایندگی در تهران افزایش می‌یابد و همچنین در برخی موارد وزش باد وجود دارد. بر اساس این گزارش، از ابتدای تیرماه میزان آلودگی هوا در تهران افزایش یافته است و همچنین مسئولان شهری معتقد هستند این آلودگی ازن است و ربطی به ذرات معلق ندارد و بر اساس آمار آنها وضعیت هوا با اجرای طرح‌ها خوب است.