نظام آموزش و پرورش در ایران تا دلتان بخواهد چالش دارد. از تجهیز و نوسازی مدارس که مهم‌ترین چالش به حساب می‌آید گرفته تا چالش‌هایی چون حقوق معلمان، صندوق فرهنگیان، کمبود آموزگار در مناطق محروم و... .
به گزارش به نقل از روزنامه ابتکار ،اما چالشی که چندی است مسئولان آموزشی نسبت به آن حساس شده‌اند، کمبود فضای آموزشی و حتی مدرسه برای ثبت نام دانش‌آموزان در برخی از مناطق است.
تهران علی‌رغم اینکه در مرکز توجه‌ها است و از امکانات آموزشی بیشتری در قیاس با سایر استان‌های ایران برخوردار است اما با کمبود فضای آموزشی و البته کمبود مدارس در برخی از مناطق از جمله منطقه 22 تهران روبهرو است و این چالشی است که اهالی ساکن در منطقه 22 تهران را با دردسر برای ثبت نام فرزندانشان در مدرسه روبهرو کرده است. آنها باید برای ثبت نام در مدرسه به منطقه 5 مراجعه کنند؛ علت این است کسانی که ساخت و ساز در این منطقه را در دست دارند فکر ساخت فضای آموزشی را نداشتند.
توسعه شهری در تهران تمامی ندارد. حتی در شرایط کنونی که بلند‌مرتبه‌سازی به شکل سابق در تهران امکان‌پذیر نیست، اما همچنان کم و بیش در برخی از مناطق تهران می‌توان ساختمان‌های نیمه‌کاره یا در حال ساخت را دید. ساختمان‌هایی که همچنان به ما این موضوع را ثابت می‌کنند که تفکر توسعه ناپایدار در این شهر ادامه دارد. تفکری که روزگاری منجر به ساخت و سازهای غول‌پیکری در برخی از مناطق تهران شد که حالا پس از گذشت سال‌ها چالش‌برانگیز شده‌اند.
سال 79 بود که شهرداری تهران تصمیم گرفت تا در اراضی بزرگی که متعلق به خانواده فرمانفرمایان و فیروزگر بود، به دلیل مشکلاتی که در اداره این محدوده شهری وجود داشت این منطقه را به یک منطقه مجزا تبدیل کند تا اراضی این منطقه جدیدالتاسیس با الگوهای نوین شهرسازی و با هدف خدمات‌رسانی به شهر تهران و جبران کمبودهای رفاهی دیگر مناطق مدیریت شود.
اما به رغم این نگاه مدیریتی بعد از گذشت سال‌ها نه تنها این منطقه به منطقه نمونه جامعه ایمن تبدیل نشد بلکه توانست در طول نزدیک به دو دهه اخیر رتبه نخستین منطقه شهری پایتخت از نظر بلند‌مرتبه‌سازی را از‌آن خود کند.
برج‌هایی که میانگین ارتفاع آنها بین 10 تا 42 طبقه است در طول دو دهه اخیر سر از خاک این محدوده بیرون آوردند بدون اینکه زیرساخت‌های شهری اعم از سرانه‌های خدماتی، آموزشی، درمانی و فرهنگی به اندازه ساخت و سازهایی که در آن انجام شده بود گسترش پیدا کند.
حالا اما با گذشت چند دهه و سکونت شهروندان در مجتمع‌های بزرگ این منطقه، مسئولان آموزش و پرورش در تهران می‌گوید بیست و دومین منطقه شهری در نقشه تهران با چالشی چون کمبود فضای آموزشی و نبود مدارس مواجه است. چالشی که سبب اعتراض و نارضایتی مادران و پدرانی شده که در این منطقه ساکن هستند.
مسعود ثقفی، مشاور مدیرکل و رئیس اداره اطلاع‌رسانی و روابط عمومی آموزش و پرورش شهر تهران درباره کمبود فضای آموزشی در منطقه 22 و شکایت بسیاری از اولیا که این روزها درگیر ثبت نام فرزند خود در مدارس هستند مبنی بر نبود مدرسه کافی در این منطقه به مهر گفت: منطقه 22 از لحاظ کمیت و تعداد مدرسه یکی از بغرنج‌ترین مناطق آموزش و پرورش است.
متاسفانه در این منطقه قانون توسط کسانی که ساخت و ساز انجام می‌دهند رعایت نشده است. قانون می‌گوید سازنده‌های مسکن باید به تعداد هر 200 واحد مسکونی یک مدرسه نیز بسازند.
وی ادامه داد: به خاطر یکسری مسائل پشت پرده، عده‌ای توانسته‌اند قانون را دور بزنند و عملاً مدرسه‌ای تحویل آموزش و پرورش نشده است و تعداد مدارسی که تحویل داده شده است کم است و نیاز اهالی این منطقه را پوشش نمی‌دهد. ما چند سال است که این موضوع را مطرح می‌کنیم که واقعاً در این منطقه با مشکل بزرگی روبهرو هستیم.
البته استانداری تهران با کمک شهرداری و آموزش و پرورش از طریق شورای عالی آموزش و پرورش راه حل‌هایی را اندیشیده‌اند اما اصل دغدغه همین است که اگر به تعداد کافی مدرسه در این منطقه ایجاد نشود، با جمعیت کثیری که در این منطقه مستقر شده و در حال مستقر شدن هستند، آموزش و پرورش قادر به ارائه هیچ‌گونه خدماتی به آن نخواهد بود.
ثقفی اما راهکار کوتاه‌مدتی برای حل این معضل به خصوص در ماه مهر پیش‌‌رو مطرح کرده و آن مراجعه دانش‌آموزان منطقه 22 به منطقه 5 تهران است. به گفته او، همین الان هم ساکنان این منطقه که در اطرافشان مدرسه‌ای نیست برای ثبت نام فرزندانشان به منطقه 5 مراجعه می‌کنند. این خودش معضل دیگری است که باعث می‌شود تراکم دانش‌آموزی در منطقه 5 بالا برود. از نظر آموزش و پرورش منطقه 22 جزو منطقه 5 محسوب می‌شود و مانعی برای ثبت نام‌ها وجود ندارد.
مشکل اصلی اما فقط نبود مدرسه در این منطقه نیست. برای ساخت مدارس به اندازه کافی در این منطقه نیاز به زمین مناسب و متراژ کافی برای فضای آموزشی است که به گفته مشاور مدیرکل و رئیس اداره اطلاع‌رسانی و روابط عمومی آموزش و پرورش شهر تهران پیدا کردن زمین در این منطقه خود یک چالش بزرگ برای آموزش و پرورش است.
به گفته او، مشکل در این منطقه در حال حاضر زمین است. محوطه‌هایی را شهرک‌سازی کرده‌اند و پیش‌بینی فضای مدرسه صورت نگرفته است. البته به نظر می‌رسد که مشکل فضا در این منطقه قابل حل شدن است؛ اگر کسانی که آنجا ساخت و ساز می‌کنند، همکاری کنند چون این منطقه مانند برخی مناطق داخل شهر نیست که دیگر واقعاً زمینی برای تبدیل شدن به مدرسه نداشته باشد.
ثقفی شهرداری تهران را مسبب این چالش دانسته و گفته که افرادی از شهرداری باید پاسخگو باشند که چگونه بدون ساخت فضای آموزشی این همه ساخت و ساز در این منطقه صورت گرفته و بر اساس چه رانتی، قانون دور زده شده است.
اما کمبود فضای آموزشی در تهرانی که سال‌ها است پایتخت ایران است و محل تمرکز همه سازمان‌ها، نهادها و ارگان‌های دولتی به خصوص وزارت آموزش و پرورش است تنها منحصر به منطقه 22 نمی‌شود. مهرالله رخشانی‌مهر، رئیس سازمان نوسازی، توسعه و تجهیز کشور پیش‌تر گفته بود که اگرچه میانگین سرانه فضاهای آموزشی در کشور به 5.2 مترمربع افزایش یافته اما فضاهای فیزیکی 11 استان کشور از این میانگین کمتر است و در این میان «تهران» نیز سهم قابل توجهی دارد.
«وجود 16 هزار کلاس نیازمند تخریب و بازسازی در تهران»؛ این خبری است که مدیر کل آموزش و پرورش تهران به رسانه‌ها داده و از هم‌تراز بودن فضای آموزشی استان تهران با استان محرومی چون سیستان و بلوچستان سخن گفته است؛ آماری که شاید به دلیل مرکزیت و مورد توجه بودن تهران به دلیل انتخابش به عنوان پایتخت ایران کمی غیر‌قابل باور باشد.
با این حال به گفته عبدالرضا فولادوند، مدیرکل آموزش و پرورش تهران در جلسه شورای برنامه‌ریزی استان تهران، فضاهای آموزشی تهران متاسفانه هم‌تراز استان سیستان و بلوچستان است به ویژه در شهر تهران که 16 هزار کلاس نیاز به تخریب و بازسازی دارند. این در حالی است که تراکم دانش‌آموزان در استان تهران نسبت به میانگین کشور بیشتر است.
او گفت: «اگرچه در سیستان و بلوچستان فضای آموزشی سرانه پایینی دارد، اما مشکل مضاعف ما نسبت به سیستان و بلوچستان، تراکم بالای کلاسی است و با وجود آنکه تراکم میانگین دانش‌آموزی در سطح کشور 24 نفر در کلاس است، گاهی شاهد دو برابر این میزان در کلاس‌ها هستیم و شهر قدس بالاترین تراکم را در سطح کشور دارد.»
گرچه وضعیت دانش‌آموزان تهرانی از نظر امکانات آموزشی در مدارس دولتی بهتر از مناطق محروم است اما همین دلیل سبب شده که تراکم دانش‌آموزان در کلاس‌های مدارس دولتی در تهران بیش از میانگین کشوری باشد.
آنطور که مدیرکل آموزش و پرورش استان تهران اعلام کرده است با وجود آنکه 2 دهه از دهه 60 و تراکم بالای دانش‌آموزان متولد این دهه می‌گذرد اما با توجه به اینکه میانگین تراکم جمعیت دانش‌آموزان در هر کلاس در سطح کشور 24 نفر است، این رقم در استان تهران 32 نفر در هر کلاس است، یعنی حدود 8 نفر بالاتر از میانگین کشوری در کلاس‌های سطح استان تهران قرار می‌گیرند.
مدیرکل نوسازی مدارس استان تهران اما پیش‌تر متوسط تراکم دانش‌آموزان تهران در فضای اندک آموزشی را با نگرانی از سه‌شیفته شدن مدارس در برخی مناطق شهرستان‌های تهران بیان کرده بود. او گفت: «کلاس‌هایی داریم که تا لب سکو و تخته دانش‌آموز نشسته و حتی امکان حرکت معلم بین دانش‌آموزان مشکل است.»
حالا اما نزدیک به 2 ماه تا شروع مدارس باقی مانده و آموزش و پرورش با کوهی از چالش‌ها روبهرو است؛ چالش‌هایی از جنس زیرساخت‌هایی که حل آنها حداقل به چندین سال زمان نیاز دارد.
