«100 استارتاپ» قصد دارد تا با ریشه یابی مشکلات شتابدهندهها در ایران، این اکوسیستم را به سمت و سوی تازه‌ای هدایت کند و مشکلات این بخش را تا حد امکان حل و فصل کند. 100 استارتاپ شتابدهندهها را همکار راه آینده خود معرفی کرده و مشکل عدم تجربه منتورها را مهمترین معضل حاکم در شتابدهندهها می‌داند.
«پیمان لطفی» مدیر بخش تعامل با شتابدهندهها در 100 استارتاپ، در نشست خبری این مجموعه، با ذکر این نکته که 100 استارتاپ، شتابدهندهها را شریک اصلی خود در ادامه راه می‌داند، تاکید کرد که آنها در ابتدا فکر می‌کردند که تنها مشکل اکوسیستم در کشور، نبود سرمایه است ولی امروز که جلوتر آمده‌اند، متوجه شده‌اند که نبود یک تیم خوب برای سرمایه‌گذاری هم معضل مهمی است که امروزه گریبان‌گیر شتابدهندهها و سرمایه‌گذاران حوزه استارتاپی ایران شده.
لطفی می‌گوید در این میان آنها تصمیم گرفته‌اند به یک عامل سوم سرک بکشند تا با تقویت آن، هر دو معضل نبود سرمایه و تیم خوب را به طور موازی به مرحله حل و فصل شدن پیش ببرند؛ لطفی در این باره می‌گوید: «افزایش ریسک پذیری و قدرت خطر کردن برای سرمایه‌گذاری در تیم‌های موجود نکته مهمی است که اگر بتوان آن را سر و سامان داد می‌توان به حل شدن هر سه مشکل به طور همزمان امیدوار بود.»
به گفته لطفی تا به امروز 285 ثبت نام در پلتفرم 100 استارتاپ صورت گرفته که 130 عدد از آنها مستندات خود را تکمیل کرده و 71 تیم به مرحله داوری حضوری دست یافته‌اند. لطفی ادامه می‌دهد که 45 تیم برای سرمایه‌گذاران ارائه داشته‌اند و در نهایت 8 تیم نهایی به فرایند سرمایه‌گذاری و مرحله عقد قرارداد رسیده‌اند و همچنین 9 تیم دیگر در حال بازبینی و بررسی‌های مجدد هستند تا دوباره وارد چرخه تزریق سرمایه شوند.
لطفی باور دارد 100 استارتاپ راه جدی‌تری پیش روی خود دارد و اعلام می‌کند آنها در حال حاضر با 30 نهاد در حال مذاکره و صحبت برای توسعه همکاری هستند. او به یک نظرسنجی معتبر اشاره می‌کند که توسط 100 استارتاپ از چندین مدیر شتابدهنده برتر کشور صورت گرفته و نتایج آن را یک الگوی مناسب برای یافتن مشکلات و یافتن راهکار برای آنها معرفی می‌کند:
«مشکل اصلی شتابدهندهها در ایران به عدم تجربه منتورها برمی‌گردد و پس از آن ساماندهی نامناسب جزو مشکلات اصلی‌شان به شمار می‌رود. همچنین مهمترین چالش حاضر اکوسیستم استارتاپی کشور از دید مدیران برتر شتابدهندهها کیفیت پایین تیم‌ها و در نتیجه عدم علاقه سرمایه‌گذاری روی آنها است.»
لطفی می‌گوید که مشارکت در تسهیل موارد مرتبط به رگولاتور (برای دریافت مجوزها و حذف کاغذبازی‌ها) و همچنین کمک به افزایش همکاری‌های شتابدهندهها و کمک در تامین زیرساخت، تنها بخشی از وظایف و راهبردهای آینده 100 استارتاپ است و آنها قصد دارند ظرفیت آموزشی خود را نیز رشد داده و در هزینه‌های تیم‌ها نیز مشارکت داشته باشند تا بار مالی را کمتر نمایند. به گفته لطفی، امروزه شتابدهندهها بیشتر از آنکه مشکل مالی داشته باشند، در مرحله پیش‌شتاب‌دهی آسیب‌هایی دارند و به دنبال تیم قوی و خوب و مورد اعتماد هستند:
«همچنین تمرکز بر شتابدهی و سرمایه گذاری و همچنین برگزاری جلسات و ایونت‌هایی در سطح رویدادهای ملی و حل معضلات استراتژیک کشور از دیگر کارهای آینده ماست. مجموعه 100 استارتاپ می‌تواند با توجه به پیشینه خود، نشست‌های تخصصی با نهادهای دولتی و خصوصی بزرگ برگزار کند و بوت‌کمپ‌های حل مساله نیز برپا دارد. 100 استارتاپ افزایش ظرفیت سرمایه‌گذاری شتابدهندهها را نیز از دیگر اقدامات خود در آینده نزدیک می‌داند.»
به گفته لطفی نکته دیگری که احتمالا به تدریج به آن خواهند رسید این خواهد بود که توسعه ظرفیت زیرساختی موجود در شتابدهندهها به واسطه حضور 100 استارتا تحقق بگیرد: «در واقع در حال صحبت‌ها و مذاکره‌ها هستیم تا بتوانیم کارگاه‌ها و آزمایش‌های علمی صنعتی را به 100 استارتاپ بیاوریم تا تیم‌ها بتوانند از آن استفاده کنند. 100 استارتاپ می‌تواند با رگولاتوری‌های گوناگون به تعامل برسد و توسعه زیرساخت نرم‌افزار و سخت‌افزار را در دستور کار خود قرار داده است.»
عوامل شکست و موفقیت شتابدهندهها چیست؟
در ادامه این نشست خبری «محمدرضا ازلی» کارشناس حوزه فناوری نیز گزارشی را درباره عوامل شکست و پیروزی شتابدهندهها ارائه کرد که با همکاری مجموعه 100 استارتاپ تهیه شده است. ازلی باور دارد که دلایل شکست شتابدهندهها چندین مورد است:
«یکی از این موارد عدم توانایی در جذب بهترین تیم است که گاه به خاطر مشکلی مثل مکان نامناسب شتابدهنده است، چرا که در برخی شهرستان‌ها که شتابدهنده‌ای وجود دارد، اکوسیستم و تیمی وجود ندارد. همچنین ناتوانی در شناسایی تیم‌های خوب از دیگر معضلات شتابدهندهها است و مواردی چون توانایی اجرایی، استقامت، نظم، صداقت و کار تیمی در تیم‌هایی که هدایت می‌کنند وجود ندارد.»
به گفته او برخی شتابدهندهها نیز فاقد برنامه انتخاب قاطع و ساده هستند و یک فرایند پیچیده و زمان‌بر را الگوی خود قرار می‌دهند و یا یک راه بسیار ساده را برای خود متصور می‌شوند که هر دو مشکلاتی دارد: «در نوع اول، پیچیدگی و زمان‌بر بودن کار مصیبت‌بار است و در مورد راه بسیار ساده شاید تیم‌ها آلبود به مسائلی چون پارتی بازی و انتخاب تیم‌های محلی و... بشوند. باید کی تعادلی در تدوین این راهبرد صورت بگیرد.»
او همچنین تاکید دارد که شتابدهندهها در جذب کارآفرینان و سرمایه‌گذاران با تجربه و قوی ناتوان هستند و این ناتوانی در جذب تیم کارآمد نیز مشاهده می‌شود: «شتابدهندههای دانشجویی عمدتا با شکست مواجه می‌شوند چرا که تعامل خوبی با منتورها و تجربه مناسب را ندارند.»
آینده را نگرش ما می‌سازد
«رضا کلانتری نژاد» مدیرعامل هم‌آوا نیز که همکاری خوب و دقیقی با 100 استارتاپ را شروع کرده در این نشست با اشاره به استقبالی که از اکوسیستم استارتاپی ایران به عمل آمده آن را یک استقبال شایسته توصیف و تاکید کرد که نزدیک به ده درصد جمعیت کل جامعه به نوعی در این اکوسیستم مشغول به کار هستند. کلانتری نژاد حضور جامعه سرمایه‌داری سنتی در این حوزه را یک مساله خوش‌یمن می‌داند:
«کسانی که در این اکوسیستم به دنبال منفعت‌های کوتاه مدت هستند از بازار خارج خواهند شد و کسانی که فقط رویکرد اقتصادی دارند نیز کار اشتباهی می‌کنند. فعالیت استارتاپی یک فعالیت ارزش نهادی است و ما باید نگرش مثبتی به آینده داشته باشیم، در همین شرایط اقتصادی، معاملات بزرگی در شتابدهندهها و مراکز نوآوری صورت گرفته که برای رشد و توسعه‌شان بوده، این روحیه ماست که آینده را شکل می‌دهند نه وقایع تاریخی و الگوها و مدل‌های جهانی که در سایر نقاط دنیا رخ داده است.»
