دکتر ریحانه برکتین؛ متخصص کودکان
علائم و نشانه های بیماری
بیماری MSدر کودکان و بزرگسالان خود را به گونه‌ای متفاوت آشکار می‌سازد.شایعترین علامت ضعف یکطرفه و اختلال در تعادل است.سردرد یکی ازعلایم مهم اولیه است که اغلب شدید و طول کشنده بوده و در تمام نقاط سر احساس میشود. ضعف و کاهش حس در اندام تحتانی شایعتر بوده و همچنین در قسمت های انتهایی دستها و پاها و حتی صورت هم دیده میشود.
سرگیجه ،اختلال در تکلم ، اشکالات در عملکرد مثانه علائم نسبتا ناشایع هستند.اشکالات بینایی شامل دوبینی، تاری دید، از دست دادن ناگهانی بینایی و التهاب عصب بینایی از علایم اولیه شایع هستند. به هر حال، فلج و ناتوانی عمده در سنین اولیه در افرادی که دچار MS می‌شوند، در کودکی و یا جوانی رخ می‌دهد. بطور خلاصه علائم بیماری MS در کودکان مشابه علائم در بزرگسالان است و شامل موارد زیر می‌باشد: مشکلات مثانه یا کنترل روده،ضعف،مشکلات راه رفتن،تغییرات بینایی، اسپاسم عضلانی،تغییرات حسی، سوزش، کرختی و لرزش
عوامل موثر در بیماری MS
علت اصلی آن ناشناخته است ،موارد ذکر شده همگی بعنوان فرضیه مطرح است، عواملی کلیدی زیادی وجود دارند که بنظر می‌رسد با پیشرفت بیماری MS در ارتباط باشند، این عوامل عبارتند از:
1- ژنتیک: گرایشات ارثی که در خانواده وجود دارند می‌توانند بعنوان یکی از عوامل خطر ابتلا به بیماری MS باشند. مطالعات نشان داده است که در خانواده‌های دارای دوقلوهای یکسان. تقریباً 25 درصد از افرادی که دوقلوهای یکسان با بیماری MS داشته‌اند. نهایتاً خودشان نیز دچار این بیماری شده‌اند.
شیوع MS در میان انسان‌ها یک درصد هزار است در حالی‌که شیوع این بیماری در میان انسان‌‌هایی که در اقوام درجه یک آنها از والدین، فرزندان، خواهر و برادر سابقه MS وجود دارد، 5تا3 درصد است. اگرچه نمی‌توان خانواده‌ای را که در آن متولد می‌شویم را تغییر دهیم ولی متخصصان امید دارند که با آموزش به افرادی که در خانواده‌شان تاریخچه MS وجود دارد، بتوانند خطر ابتلا به این بیماری را کاهش دهند.
2- ویروس‌ها: ویروس(EBV)، نوعی ویروسی است که به MS مربوط میشود ولی قطعاً به‌عنوان یکی از دلایل MS نیست. EBA یک ویروس بسیار رایج است. مرکز کنترل و پیشگیری بیماریها درآمریکا گزارش داده است که 95درصد از مردمی که در آمریکا بین 35 تا 40 سال سن دارند، این ویروس را قبلا در زندگی‌شان داشته اند.
در کودکان این ویروس به‌صورت یک سرماخوردگی وجود دارد، غیر ممکن است که کاملاً از در معرض قرار گرفتن یک همچین ویروس شایعی جلوگیری کرد. مگر اینکه کاملا از جامعه دوری گزید. به هر حال جلوگیری از تماس با افرادی که بیمار هستند و شستشوی مداوم دستها در طول فصل تب و سرماخوردگی و بعد از سفر با هواپیما و دیگر وسایل حمل و نقل عمومی از روش‌هایی است که از ابتلا به این ویروس جلوگیری می‌کند. اگرچه جلوگیری از عفونت‌های ویروس ممکن است شما را در مقابل MS محافظت کند و یا نکند، سالم ماندن مطمئناً کیفیت زندگی شما را بهبود می‌بخشد.
3- جغرافیا: MS در آمریکای شمالی، بخش‌های جنوبی استرالیا و شمال اروپا شیوع بیشتری دارد. در واقع هرچه از خط استوا دورتر شویم، خطر ابتلا به این بیماری بیشتر میشود. این بدان معنی نیست که باید به مناطقی با آب و هوای گرمتر مهاجرت کرد. ارتباط بین ویتامین D که به ویتامین نور خورشید معروف است و MS می‌تواند توضیحی باشد.
برای اینکه مناطق نزدیک‌تر به استوا میزان کمتری از ابتلا به MS را دارند. تحقیقات نشان داده است که ویتامینD که بدن انسان در پاسخ به نور خورشید تولید می‌کند می‌تواند نقش مهمی در محافظت انسان در برابر بیماری MS داشته باشد. هنوز مشخص نشده است که آیا استفاده از مکمل‌های ویتامین D فایده یکسانی با قرار گرفتن در معرض نور خورشید داشته باشند.
در هر صورت ویتامین D به ارتقای عملکرد سیستم ایمنی بدن کمک می‌کند و ممکن است در جذب کلسیم به بدن نیز مؤثر باشد. بزرگ‌ترین عامل مرتبط با رژیم غذایی در جلوگیری از MSویتامین D می‌باشد. مطالعات بسیاری وجود داردکه ثابت می‌کند مقادیر بالای ویتامین D که در شیر و دیگر تولیدات غلات وجود دارد با خطر ابتلای کمتری به بیماری MS مرتبط است.
تشخیص
جهت تشخیص بیماری هیچ تست صددرصدی وجود ندارد، مگر اینکه از مغز نمونه برداری صورت گیرد که عملا امکان پذیر نیست.ام-آر-آی در حال حاضر بهترین و مهمترین روش تشخیصی است که حتی پلاکهای بسیار کوچک نیز قابل تشخیص خواهند بود.
درمان بیماری درکودکان
اگرچه که درمان قطعی برای این بیماری وجود ندارد، اما درمان‌های زیادی وجود دارد که می‌تواند علائم را در کودکان و همچنین بزرگسالان بهبود بخشیده و از تکرار حملات و یا شدت آنها بکاهد. درمان این بیماری در کودکان مشابه بالغین، حمایتی است و بخصوص درمان اشکال عملکرد مثانه ضروری است، در این راستا داروهای متعددی مورد بررسی قرار گرفته اند که منفعت و عوارض آنها مورد بحث است، روش های دیگر نظیر تزریق ایمونوگلوبولین وریدی نیز استفاده میشود، در هر حال انتخاب نوع و روش درمان برعهده پزشک معالج است. پیش آگهی بیماری در کودکان مشابه بالغین است پیشرفت بیماری معمولا آهسته صورت گرفته و در بسیاری از موارد دوره های طولانی بهبود بیماری دیده شده است.
