درد مزمن شرایطی پیچیده است و میتواند گاهی اوقات افراد را به یافتن بهترین روشهای تسکین درد موثر برای خود وادار کند. گزینههای بسیاری برای امتحان کردن وجود دارند که از آن جمله میتوان به گرما و سرما درمانی، یوگا و درمانهای دارویی اشاره کرد.
درد مزمن ممکن است پس از یک آسیب دیدگی یا به واسطه مسالهای پزشکی شکل بگیرد. دردی به عنوان مزمن تعریف میشود که بیش از سه ماه یا فراتر از زمان عادی برای بهبودی یک بیماری زمینهای یا آسیب دیدگی ادامه داشته است.
درد مزمن میتواند بر هر بخشی از زندگی فرد، از کار و زندگی اجتماعی تا خواب و سلامت روانی تاثیرگذار باشد.
درد مزمن چقدر شایع است؟
به گفته مراکز کنترل و پیشگیری از بیماری آمریکا، حدود 20 درصد بزرگسالان در این کشور در سال 2016 با درد مزمن مواجه بوده اند، در شرایطی که 8 درصد به درد مزمن با تاثیر زیاد مبتلا بوده اند. بنابر برآورد مطالعه جهانی بار بیماری در سال 2017، درد و بیماریهای مرتبط با درد دلیل اصلی ناتوانی در سراسر جهان هستند و تعداد افراد مبتلا به درد مزمن رو به افزایش است.
درد مزمن با بسیاری از شرایط سلامت جسمی و روانی از جمله موارد زیر مرتبط است:
- افسردگی
- مشکلات خواب
- انزوای اجتماعی
- استفاده بیش از حد از دارو
مدیریت درد چیست؟
مدیریت درد به تکنیکهایی مورد استفاده برای کاهش و کنترل میزان دردی که فرد در بلند مدت تجربه میکند، ارجاع میشود. روشهای بسیاری برای مدیریت درد وجود دارند و همه آنها شامل مصرف دارو نمیشوند.
تکنیکهای جسمی
روشهای جسمی مختلفی میتوانند به تسکین درد کمک کنند که فیزیوتراپی، گرما و سرما درمانی، ماساژ و طب سوزنی از آن جمله اند.
گرما و سرما درمانی
گرما و سرما درمانی تکنیکی رایج و بی خطر برای کاهش درد است. گرما میتواند به شل شدن عضلات و گشاد شدن رگهای خونی کمک کند. همچنین، گرما میتواند به تقویت بهبودی پس از یک آسیب دیدگی کمک کند.
سرما درمانی میتواند جریان خون و التهابی که موجب درد میشود را کاهش دهد. این روش به طور معمول شامل استفاده از یک بسته یخ پیچیده شده در یک حوله میشود که روی پوست قرار میگیرد.
ماساژ
ماساژ نوعی دستکاری در بافت نرم است. افراد ممکن است از فواید این تکنیک در همراهی با دیگر درمانهای مدیریت درد مانند فیزیوتراپی و داروهای مسکن بهرهمند شوند.
از فواید ماساژ میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
- تنآرامی
- افزایش انعطاف پذیری
- کاهش التهاب
- بهبود پوسچر (وضع اندامی)
- بهبود گردش خون
- کاهش سفتی
یک بررسی در مورد ماساژ در سال 2007 نشان داد که این روش ممکن است برای کاهش کمردرد موثر باشد. با این وجود، شواهد درباره استفاده از این روش برای انواع دیگر درد مزمن یکدست نیستند.
فیزیوتراپی
فیزیوتراپی شامل تکنیکهای جسمی برای تقویت و کشش عضلات و مفاصل میشود. فیزیوتراپی میتواند درد را در سراسر بدن تسکین دهد، در شرایطی که روشهای خاص در هر بخش از بدن استفاده میشوند.
ورزش درمانی میتواند فواید بلند مدت برای درد مزمن داشته باشد. تکنیکها ممکن است شامل ماساژ، برنامههای ورزشی و نور قرمز درمانی شوند.
طب سوزنی
طب سوزنی شامل استفاده از سوزنهایی نازک در نقاط خاصی از پوست بدن میشود. به گفته مرکز ملی پزشکی مکمل و جایگزین آمریکا، شواهد نشان میدهد که این تکنیک میتواند به افراد در مدیریت برخی انواع درد کمک کند.
این شامل تسکین کوتاه مدت درد در ناحیه کمر، گردن، زانو، و استئوآرتریت (آرتروز) میشود. با این وجود، شواهد در مورد تاثیر طب سونی در بلند مدت اندک هستند.
از فواید طب سوزنی میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
- تسکین درد
- کاهش التهاب
- تنآرامی
- کاهش اسپاسمهای عضلانی
به طور معمول، طب سوزنی زمانی که توسط فردی آموزش دیده اجرا شده و از سوزنهای استریل استفاده شود، بی خطر است.
تکنیکهای ذهن-بدن
روشهایی که روانشناسی و بدن را ترکیب میکنند میتوانند به بسیاری از افراد در مدیریت درد مزمن کمک کنند.
رفتار درمانی شناختی
درمانهای روانشناختی برای درد مزمن شامل گفتار درمانی، مانند رفتار درمانی شناختی (CBT) میشوند. هدف از درمانهای روانشناختی کاهش اثر منفی درد مزمن بر سلامت روانی فرد است. یک بررسی در سال 2013 در مورد اثربخشی تکنیکهای مدیریت درد روانشناختی نشان داد که رفتار درمانی شناختی نسبت به عدم استفاده از هیچ راهبردی در کاهش درد بلافاصله پس از آغاز درمان موثر بوده است.
همچنین، این بررسی نشان داد هیچ مدرکی مبنی بر کاهش درد بلند مدت با استفاده از رفتار درمانی شناختی وجود ندارد. اما این تکنیک برای کاهش اضطراب ناشی از درد و بهبود کیفیت زندگی افراد مفید بوده است.
یوگا
یوگا کسب آرامش، تقویت و حفظ انعطاف پذیری از طریق حرکات کششی با حرکاتی خاص که بر بخشهای خاصی از بدن متمرکز هستند را هدف قرار داده است.
مطالعهای در سال 2010 در مورد آثار یوگا بر درد مزمن نشان داد که این روش موجب کاهش درد شرکت کنندگان نشده است، اما به مقابله آنها با درد کمک کرده و این افراد کنترل بیشتری بر نحوه تاثیر درد بر زندگی روزمره خود داشتند.
با این وجود، مطالعات دیگر نشان داده اند که یوگا در کاهش درد موثر است. یوگا یک تکنیک بی خطر و در دسترس برای مدیریت درد است که افراد میتوانند در خانه با استفاده از ویدئوهای آنلاین یا در یک یک کلاس با حضور مربی انجام دهند.
تای چی
تای چی یک درمان ورزشی است که شامل حرکات آرام، مداوم و سیال بدن در ترکیب با تکنیکهای تنفس و تنآرامی میشود. این روش با مفاصل و عضلات بدن انسان نیز رفتاری ملایم دارد. تای چی میتواند قدرت و پایداری مفصل را بهبود بخشیده و تمرکز فرد را افزایش داده که میتواند به بهبود خلق و خوی وی کمک کند.
بنار یک بررسی در سال 2016، برخی شواهد نشان میدهد که تای چی میتواند به درد مزمن کمک کند. افرادی که از تای چی استفاده میکردند، بهبود در درد مزمن ناشی از آرتریت روماتوئید، کمردرد و استئوآرتریت را تجربه کردند.
تکنیکهای تنآرامی
سر و کار داشتن با درد مزمن میتواند به دلایل بسیاری از جمله عدم کنترل بر ناراحتی استرسزا باشد. تکنیکهای تنآرامی میتوانند به کاهش تنش عضلانی، اسپاسمهای عضلانی، و دردها کمک کنند. همچنین، آنها میتوانند موجب ترشح اندورفین شوند که یک مسکن طبیعی در بدن است.
کاهش استرس به واسطه تنآرامی میتواند مقداری از بار درد مزمن را کاهش دهد، در شرایطی که به خواب بهتر نیز کمک میکند.
از روشهای تنآرامی برای درد مزمن میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
تکنیکهای تنفس عمیق: روشهای تنفس آرام و آهسته مانند تنفس جعبهای به کاهش تنش کمک میکنند.
تنآرامی پیشرونده عضلانی: شامل انقباض و انبساط هر گروه عضلانی به مدت 10 ثانیه از سر تا انگشتان پا میشود. بر تنفس خود تمرکز داشته و از درگیر کردن عضلاتی که با احساس درد در آنها مواجه هستید، پرهیز کنید.
تفکر با آرامش: پنج دقیقه را به تصور یک صحنه آرامش بخش مانند یک روز آفتابی در طبیعت اختصاص دهید.
فعالیتهای آرامش بخش: زمانی را برای فعالیتهای آرامش بخش مانند یک حمام گرم، مطالعه کتاب یا هنرهای دستی اختصاص دهید.
دارو درمانی
طیف گستردهای از داروها برای تسکین درد وجود دارند. هر دسته و نوع دارو عملکرد متفاوتی دارند، در شرایطی که برخی ممکن است برای برخی افراد نسبت به دیگران انتخاب بهتری باشند.
داروهای ضد التهاب غیر استروئیدی
داروهای ضد التهاب غیر استروئیدی گروهی از داروها هستند که التهاب و درد را کاهش میدهند. آنها به شکل کپسول، قرص، یا کرم و ژلهای موضعی در دسترس هستند.
با این وجود، مصرف داروهای ضد التهاب غیر استروئیدی ممکن است در برخی افراد موجب برخی مشکلات گوارشی و قلبیعروقی شود. پیش از آغاز استفاده از این داروها با پزشک خود مشورت کنید.
داروهای افیونی
داروهای افیونی میتوانند درد متوسط تا شدید را درمان کرده و به طور کلی برای مصرف در کوتاه مدت مناسب هستند، زیرا میتوانند موجب اعتیاد شوند. مراکز کنترل و پیشگیری از بیماری آمریکا مصرف داروهای افیونی تنها زمانی که فواید آنها بیشتر از خطراتشان باشد را توصیه کرده است.
کمبود شواهد درباره تاثیر این روش درمان برای درد مزمن وجود دارد، زیرا همان گونه که اشاره شد افراد به طور معمول از داروهای افیونی در کوتاه مدت استفاده میکنند.
داروهای ضد افسردگی
برخی داروهای ضد افسردگی مانند آمیتریپتیلین (Amitriptyline) میتوانند به تسکین درد کمک کنند. آمیتریپتیلین یک داروی ضد افسردگی است که در دوزهای کم برای تسکین درد مزمن، مانند نوروپاتی دیابتی و فیبرومیالژیا نیز استفاده میشود.
ممکن است دو تا چهار هفته طول بکشد تا فرد آثار این دارو را احساس کند.
از عوارض جانبی آمیتریپتیلین میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
- سرگیجه
- خشکی دهان
- خستگی
- سردرد
داروهای مسدود کننده بتا
داروهای مسدودکننده بتا یا بتا-بلاکرها سرعت فعالیت قلب را کاهش داده و فعالیت هورمونهایی مانند آدرنالین را متوقف میکنند. برخی افراد از این داروها برای درمان میگرن استفاده میکنند.
یک مطالعه نشان داد که مسدودکنندههای بتا در دوزهای کم میتوانند به طور موقت درد مزمن را در زنان مبتلا به فیبرومیالژیا و سندرم گیجگاهی فکی بهبود ببخشد. با این وجود، داروهای مسدودکننده بتا ممکن است برای همه مناسب نباشند. پیش از آغاز استفاده از این داروها با پزشک خود مشورت کنید.