سرویس سیاست مشرق - «وبلاگ مشرق» خوانشی روزانه در لابه‌لای اخبار و مطالب رسانه‌های کشور است. ما درباره این خوانش البته تحلیل‌ها و پیشینه‌هایی را نیز در اختیار مخاطبان محترم می‌گذاریم. 7:30 هر روز با بسته ویژه خبری-تحلیلی مشرق همراه باشید.
***
"پروژه داپ" چیست و چه اثری بر رودخانه‌های ایران و عراق دارد؟
ردّ پای ترکیه در گردوغبارهای ایران
عضو کمیسیون کشاورزی و آب مجلس یازدهم با تاکید بر لزوم پیگیری موضوع حقابه ایران توسط وزارت امور خارجه به "پروژه سدسازی داپ ترکیه" اشاره کرده و گفته است: با اجرای این طرح در ترکیه، سدهای ارس و خداآفرین در ایران دچار آسیب می‌شوند؛ بر همین اساس همه دستگاه‌های متولی به ویژه وزارت امور خارجه باید موضوع حقابه ایران را پیگیری نمایند.
رحمت‌ا... نوروزی در مصاحبه با ایسنا همچنین پاسخ‌های امیرعبداللهیان به مجلس درباره علت عدم انجام اقدامات لازم از سوی وزارت امور خارجه در خصوص سدسازی‌های بی‌رویه ترکیه را قانع‌کننده ندانسته و تصریح کرده است: باید با فعال کردن دیپلماسی آبی، از حقابه‌های خود استفاده کنیم چراکه یقیناً تا 20 سال آینده در خاورمیانه با بحران آب مواجه خواهیم بود.[1]
*مسئله گرد و غبار که گویا چند سالیست بر عمق و دامنه آن در ایران افزوده شده؛ موجب برانگیخته شدن برخی حساسیت‌های قضایی و دیپلماتیک نسبت به منشأ خارجی گرد و غبار شده است.
خاصّه اینکه گفته می‌شود پس از طرح داپ در ترکیه و سدسازی غیر قابل توجیه در چند منطقه در این کشور؛ آسیب‌های گرد و غبار در ایران بیشتر شده. بویژه اینکه بر اساس اطلاعات موجود؛ این سدسازی عجیب موجب آسیب دیدن رودهای دجله و فرات در عراق و چند رودخانه در ایران نیز شده است. آسیبی که طبعا موجب خیزش کانونهای گرد و غبار در منطقه خواهد شد.
یکی از رسانه‌ها چندی قبل درباره پروژه داپ نوشته است:
"«داپ» پروژه‌ای است که گفته می‌شود ترکیه به صورت محرمانه و بدون انتشار اطلاعات آغاز کرده است. در این پروژه وزارت امورخارجه ترکیه راسا بر انتشار اسناد و مدارک مرتبط با ساخت و سازها نظارت دارد تا جو بین‌المللی شکل گرفته علیه ترکیه در پروژه آناتولی جنوب‌شرقی (GAP) برای پروژه داپ (DAP) تکرار نشود. بر اساس اطلاعات موجود، پروژه داپ 90 سد و 100 طرح آبیاری اراضی کشاورزی را در خود جای داده است. ایده راه‌اندازی این ابرپروژه به سال 1998 و متاثر از تجارب کسب شده از پروژه گاپ برمی‌گردد. پروژه داپ به واسطه اثرگذاری مستقیم بر آورد رودخانه ارس و همچنین آورد حوضه آبریز دجله و فرات، می‌تواند آسیب‌های جبران‌ناپذیری بر زندگی بخش غرب و شمال غربی کشور که حیاتشان وابسته به این رودخانه‌ها است، وارد کند."
اگرچه وزیر امور خارجه دولت گزارشی درباره پیگیری‌های دیپلماتیک خود در این رابطه به مجلس داده اما هرچه هست در پیامد این پیگیری‌ها نتایج مناسب به دست نیامده است.
پیش از این، دادستان کل کشور نیز بعنوان مدعی‌العموم از وزرای نیرو و امور خارجه خواسته بود که در مسئله گرد و غبار پیگیری‌های لازم را داشته باشند.[2]
***
نان در خونِ متروپل!
جبهه اصلاحات ایران بعنوان نهاد عالی چپ‌های ایرانی که در انتخابات 1400 دست به رفتار "تحریم انتخابات" زد و از دموکراسی خارج شد، اخیراً بیانیه‌ای به بهانه فاجعه متروپل منتشر کرد.
در بخشی از این بیانیه می‌خوانیم: اخبار ضد و نقیض در مورد بازداشت یا مرگ مالک ساختمان که در نظر مردم عامل اصلی این فاجعه بوده است در رسانه‌های رسمی، حس بی‌اعتمادی و تقابل را تشدید کرد و دومین ناکارآمدی و شاید فساد را در نظام اداره کشور آشکار ساخت.
در ادامه این بیانیه همچنین آمده است: بنای ساختمان متروپل و فروریزش آن، فارغ از جزئیات ماجرا، اینک نمادی از کل نظام حکمرانی در کشور شده است![3]
*مردم باید بدانند که اگرچه فساد و زد و بند مسئولان و تنی چند از شهروندان (بعنوان پیمانکار) در جریان حادثه متروپل قطعی است اما امری بدیهی آنست که این فساد و زد و بند در ایام دولت آقای روحانی رخ داده! دولتی که با پیشنهاد همین آقایان اصلاح‌طلبِ مدعی دلسوزی در سبد رأی مردم قرار گرفت و جالب آنکه در استان خوزستان هم بیشترین رأی را آورد.
پس اینکه عده‌ای در جریان فاجعه دردناک متروپل چشمان خود را خیس می‌کنند در واقع نمایشی است با محتوای "اشک تمساح" نه تأسف واقعی!
مسئله مهمتر اما عقده‌گشایی علیه نظام اسلامی از سوی جریانی است که در انتخابات 1400 نشان داد هیچ تقیّدی به مردم، قانون و دموکراسی ندارد و دست به رفتار شریرانه "تحریم انتخابات" می‌زند.
بدیهیست که اکنون نیز هیچ کلامی از این جریان خاص سیاسی نباید مسموع باشد و بلکه باید به آنها با دیده معارض نگریست.
اما از حیث پاسخگویی معقول بایستی به آنها که در بیانیه خود نوشته‌اند: "بنای ساختمان متروپل و فروریزش آن، نمادی از کل نظام حکمرانی در کشور است"، این حقیقت را گفت که فساد و اشتباه در همه حکومت‌های دنیا و حتی در حکومت معصوم(ع) نیز وجود دارد.
مهم اما پاک بودن مسئولان ارشد کشور، برخورد بدون اغماض با عاملان فساد و زمینه‌های آن و نیز خدمتگزاری به مظلومان است.
در قضیه متروپل که یک اتفاق مسبوق به سابقه در تمام کشورهای جهان است (مثل حادثه فروریختن برج چامپلین در سال گذشته در فلوریدای آمریکا که 98 نفر طی آن کشته شدند) اما شاهدیم که قوه قضائیه پیگیر مسئله است، شماری دستگیر شده‌اند، مکانیزم پرداخت غرامت به آسیب‌دیدگان بلافاصله در دستور کار قرار گرفته و مسئولان ارشدی مثل وزیر کشور نیز بعنوان مدیر میدانی در صحنه امدادرسانی حاضر شده‌اند.
اینکه چپ‌های ستادی در رفتار و بیانیه‌های خود قصد کتمان این مثبتات و نمادسازی غلط از حادثه متروپل را دارند البته به همان انگیزه‌های دشمنانه‌ای برمی‌گردد که آنان را وا داشت تا دست به تحریم انتخابات هم بزنند.
***
روابط شیعیان و طالبان از نگاه یک مقام سابق دولت افغانستان
دکتر محمدهاشم عصمت‌الهی، فعال افغان و مشاور رئیس‌جمهور دولت سابق افغانستان در بخشی از یک مصاحبه پیرامون روابط طالبان و شیعیان افغان گفته است:
"شیعیان و هزاره‌ها برای طالبان تهدید نظامی و یا اجتماعی نیستند. روش شیعیان هم با طالبان تاکنون روش نرم و عاری از تقابل بوده است و این می‌تواند در چنین شرایطی به نفع هر دو طرف باشد."
او تصریح می‌کند که شیعیان برای طالبان تهدید نیستند.[4]
*این مصاحبه و نیز موقعیت و سابقه مصاحبه شونده حکایت از رخدادهای مطلوبی دارد.
یعنی اگرچه درباره حاکمان تازه افغانستان صحبت‌های ضد و نقیض فراوانی وجود داشت و برخی بدبینی‌ها ترویج می‌شد اما اکنون شاهدیم که یک مقام سابق دولت قبلی در امان است و به راحتی و آزادانه با یک خبرگزاری مصاحبه می‌کند.
در بحث شیعیان نیز با اینکه طالب‌ها یک حکومت با مانیفست سنی هستند و به پراگماتیسم (عملگرایی) هم مشهور بودند اما می‌بینیم که از ظلم یا درگیری خبری نیست، شیعیان آزاد هستند و اقلا تا این لحظه هم خبری از تقابلات مذهبی نیست.
می‌توان از باب انتقال تجربه و خیرخواهی برای مردم افغانستان این گزاره را مطرح کرد که اگر ساکنان جدید ارگ شاهی در کابل بتوانند در کنار نگاه منطقی به تفاوت‌های اعتقادی با اقوام مختلف افغانستان، مسئله امنیت بعنوان اصلی‌ترین نیاز مردم را به نحو مطلوب و کامل مستولی کنند و در ادامه رویکرد خدمتگزاری و فراهم آوردن زیرساخت‌ها در افغانستان را مورد توجه قرار دهند؛ آنگاه طبعا دوران جدیدی پیش روی افغانستان قرار می‌گیرد.
***
1_ https://www.isna.ir/news/1401030906247/
2_ mshrgh.ir/1371910
3_ http://sobhema.news/?p=21375
4_ https://fa.shafaqna.com/?p=1381155