آخرین دستاوردهای علمی برای مهار سنتز ملانین (۱)

دکتر امیرهوشنگ احسانی؛ متخصص پوست و مو؛ عضو هیأت علمی دانشگاه علوم پزشکی تهران

کورتیکوستروئیدها

مکانیسم عمل: کورتیکوستروئیدها ممکن است به‌طور مستقیم سنتزملانین را تحت تاثیر قرار دهند، اگرچه مکانیسمی که بر اساس آن سفید شدن پوست رخ می‌دهد، کاملا مشخص نیست. ملانوسیت‌ها به واسطه‌های شیمیایی مختلفی مثل پروستاگلاندین‌ها و لکوتوین‌ها پاسخ می‌دهند بنابراین ممکن است استروئیدها از طریق مهار تولید پروستاگلاندین یا سایتوکاین‌ها در سلول‌های اپیدرمی عملکرد ملانوسیت‌ها را تغییر دهند.

ممکن است کورتیکوستروئیدها ترشح فراورده‌های متابولیک از ملانوسیت‌ها را بدون اینکه باعث تخریب آنها شوند، سرکوب کنند، این مساله می‌تواند دلیل تاثیر کوتاه‌مدت آنها بر اختلالات پیگمانتاسیون باشد.

اثربخشی: به نظر می‌رسد که کاربرد کورتیکوستروئیدها در درمان ملاسما غالبا همراه با سایر درمان‌های موضعی (مثل ترتینوئین و هیدروکینون) صورت می‌پذیرد، به عنوان درمان تک‌دارویی تنها دو مطالعه با مقیاس کوچک در دست است.

Neering، مصرف دو بار در روز بتامتازون 17- والرات 0/2 درصدی را به تنهایی و برای مدت سه ماه در درمان ملاسما مورد ارزیابی قرار داد. در این مطالعه تصادفی شده دوسویه کور که بر نیمی از صورت 15 بیمار مبتلا به ملاسما و یک بیمار مبتلا به پیگمانتاسیون ثانویه صورت گرفت، دپیگمانتاسیون معنی‌داری مشاهده شد (0/50>P). در 12 بیمار دپیگمانتاسیون تدریجی مشاهده شد به این صورت که 9 بیمار به خوبی بهبود یافتند و بهبودی 3 بیمار متوسط ارزیابی شد.

در مورد 4 بیمار هیچ دپیگمانتاسیونی مشاهده نشد. اینکه آیا بهبودی حاصل از درمان با استروئید یک اثر طولانی‌مدت بوده، در این مطالعه مورد ارزیابی قرار نگرفته است.

Kanwar و همکارانش، به‌طور خلاصه به بیان ارزیابی نتایج حاصل از درمان 10 بیمار مبتلا به ملاسما با کورتیکوستروئید (کلوبتازول و پروپیونات 0/50 درصد) پرداخته‌اند. به این ترتیب که بعد از دو هفته کم‌رنگ شدن ضایعات و پس از 8-6 هفته در 7 بیمار تا حدود 90 – 80 درصد بهبودی کامل صورت پذیرفت. به هر جهت این بهبودی گذرا بوده و حداکثر 6 ماه و در برخی موارد تنها دو هفته دوام داشته است.

ایمنی مصرف و تحمل‌پذیری: به‌دنبال کاربرد استروئیدها ممکن است ضایعات شبیه روزاسه همراه با اریتم مداوم، پاسچول و پاپول‌هایی در ناحیه میانی صورت شکل گیرد که به دنبال قطع مصرف استروئید عوارض فروکش کرده و طی یک تا سه ماه کاملا برطرف می‌شود.

همچنین ممکن است درماتیت اطراف دهان در زنان بالغ روی دهد. گاهی هنگامی که استروئیدها برای درمان اختلالات آلرژیک استفاده می‌شوند، خود می‌توانند باعث بروز درماتیت تماسی شوند. Neering به این نکته اشاره کرد که عوارض جانبی بتامتازون اساسا به صورت احساس خارش است.

عوارض: تغییرات آتروفیک جزء عوارض جانبی شایع هستند که افراد به‌طور رایج با آن روبه‌رو می‌شوند. تنها در یک مطالعه با مقیاس کوچک، مثل مطالعه Kanwar و همکارانش، سه بیمار به علت بروز آتروفی موضعی و تلانژکتازی مجبور به قطع ادامه درمان با کلوبتازول پروپیونات 0/50 درصد بعد از چهار هفته شدند.

اما در یک کارآزمایی با بتامتازون آتروفی مشاهده نشد. درمان تک‌دارویی ملاسما با استروئیدهای موضعی، به‌ویژه انواع با قدرت بالا، به علت بروز آتروفی و سایر عوارض جانبی به‌عنوان گزینه درمانی توصیه نمی‌شود.

ترکیب درمانی: HQ، ترتینوئین و استروئید

یک درمان موثر برای هاپیرملانوزیس اپیدرمال کاربرد همزمان HQ، یک استروئید و ترتینوئین است. این ترکیب درمانی بدون اینکه آسیبی به ملانوسیت‌ها برساند تولید ملانین را مهار می‌کند.

Kligman و Willis فرآورده‌ای را پیشنهاد کردند که شامل 5 درصد HQ، 0/1 درصد ترتینوئین و 0/1 درصد دگزامتازون 21 استات بود. کاربرد این فرآورده به مدت 7-5 هفته در درمان ملاسما موثر بوده است. به‌علاوه آنها دریافتند که حذف هر یک از اجزاء سبب از بین رفتن تاثیر فرآورده می‌شود. کاهش غلظت اجزا اگرچه از میزان بروز التهاب می‌کاهد اما سبب کاهش قدرت فرآورده نیز می‌شود...

برای خواندن بخش دوم - آخرین دستاوردهای علمی برای مهار  سنتز ملانین- اینجا کلیک کنید.