منفی‌شدن بورس در روز دوشنبه نیز حاکی از آن است که تعدادی از سهامداران در حال خروج و ذخیره سود هستند، ضمن اینکه بسیاری از نمادهای حاضر در بورس از لحاظ تکنیکالی در موقعیتی قرار دارند که احتمال اصلاح آنها وجود دارد، اما دو نشانه مهم در این روزها در بازار سرمایه وجود دارد که رشد پایدار بورس را با تثبیت نرخ دلار تضمین می‌کند؛ از یک‌سو افزایش قابل‌توجه حجم معاملات و از سوی دیگر این موضوع که بازار سهام زیر فشار فروش تسلیم نشده و منفی‌‌‌‌‌‌های قابل‌توجهی را تجربه نمی‌کند. در چنین شرایطی است که می‌توان گفت بازار به شرطی می‌تواند اعتماد‌های از‌دست رفته را آرام‌آرام جلب کند که رویدادهایی نظیر شوک ارزی، دخالت‌ها و سیاست‌های خلق‌الساعه از جانب دولت صورت نگیرد و از طرفی بازار با ریسک‌ها و شوک‌های سیاسی نیز همراه نشود؛ این در حالی است که مهم‌ترین ریسک‌های پیش‌روی بورس تهران علاوه‌بر نوسان‌های بازارهای جهانی، تبعات کسری‌بودجه فعلی و آتی و به‌تبع آن تداوم شرایط تورمی و نرخ بهره بدون‌ریسک در کنار تصمیمات و مواضع دولت و اثرات بودجه‌ای است. در سوی دیگر در تحولات بودجه شکل ظاهری بودجه و اظهارنظر رئیس سازمان نشان می‌دهد که تحولات عجیبی از افزایش چشمگیر نرخ انرژی در آن دیده نشده، البته بودجه فقط نرخ خوراک و نرخ انرژی نیست؛ عوارض، مالیات‌ها و بودجه‌عمرانی، نرخ ارز نیما، مالیات و موارد دیگر هم از دیگر عوامل تاثیرگذار هستند که باید تاثیر آنها را نیز در نظر گرفت.
سکوی حمایت؟
بورس روز دوشنبه معاملات خوبی را آغاز نکرد و در ابتدای کار با افزایش عرضه مواجه شد. اینطور که به‌نظر می‌رسد فعالان این بازار پس از چند روز صعود قدرتمند به فکر دست به‌دست کردن سهام افتاده‌اند. در چنین شرایطی اغلب فعالان بازار نگران این هستند که بورس مجددا به فاز نزولی بازگردد و اندک رونق شکل‌گرفته در معاملات در نطفه از بین برود؛ این در حالی است که متولیان بورسی با درنظرگرفتن این نکته باید مانع از فراهم‌شدن سازوکاری شوند که بازار را مجددا به حالت فرسایشی و بی‌رمق قبل بازگرداند، چراکه به‌نظر می‌رسد جریان اعتماد بین طرفین در چنین فضایی به مو بند است و این نهاد‌ها باید به گونه‌ای رفتار کنند که این جریان همچنان برقرار بماند، از این‌رو نباید اقداماتی صورت بگیرد که منجر به انگیزه‌کشی و فرار جریان سرمایه از بازار شود.
به این معنا که باید هر کاری کرد تا همچنان جریان ورودی پول به بازار پایدار بماند و شاهد بازگشت فاز ناامیدی به بازار نباشیم، اما در چنین شرایطی اغلب کارشناسان بازار به روند فعلی بازار امیدوار بوده و بر این باور هستند که روند صعودی بازار هنوز تمام نشده و بورس صرفا در حال استراحت و اصلاح است که چنین امری پس از روزهای متوالی پایداری در روند صعودی طبیعی است.
این در حالی است که همان‌طور که در گزارش‌های قبلی هم به آن اشاره کردیم، سه عامل حیاتی در ادامه مسیر بازار تاثیرگذار خواهند بود که تحولات منفی در نرخ ارز که بیشتر منظور رفتار غیر‌منطقی دولت در این نرخ مد‌نظر بوده و عامل دوم بودجه و سومی هم تحولات سیاسی است. اینطور که به‌نظر می‌رسد اتفاقا موضع دولت درخصوص دلار کمی منطقی‌تر شده و بانک‌مرکزی هم در تلاش است تا 3 نرخ دلار آزاد، توافقی و نیما را در یک مسیر منطقی و با فاصله نرمال از هم قرار دهد.
در سوی دیگر زمزمه‌های اعداد و اتفاقات مختلف بودجه در حال‌حاضر به گوش می‌رسد و مهم‌ترین عاملی که چشم بازار به آن بوده بحث نرخ خوراک است که گویا در همان نرخ قبلی باقی‌مانده و طبیعی هم بود که دولتی با این حجم کسری‌بودجه چنین درآمد شیرینی را کم نکند. البته در بودجه رویداد مهم دیگری به‌نام عوارض و مالیات‌ها نیز وجود دارد که از همین حالا باید به آن پرداخته شود که اعداد و اتفاقات عجیبی روی سر بازار خراب نشود. نرخ برق و همچنین نرخ تسعیر ارز، نرخ فروش نفت، بودجه‌عمرانی و موارد دیگر در مرتبه‌های بعدی قرار دارند که رفته‌رفته ابعاد آن مشخص شده و می‌تواند در بازار موثر باشد.
این در حالی است که تعدادی از کارشناسان بر این باورند که بودجه1402 این‌بار کمی خوشبینانه‌تر از قبل نوشته شده و احتمالا آن حس منفی و تلخ سال‌گذشته را به بازار سرمایه منتقل نخواهد کرد. انتظار می‌رود این موضوع و این احساس خوش‌بینی اشتباه نباشد و اوضاع خوبی را در بودجه در مواجهه با بازار سرمایه داشته باشیم، اما به‌طور کلی به‌نظر می‌رسد اعلام اعداد بودجه و روشن‌شدن ابعاد آن می‌تواند یکی از ریسک‌های مهم پیش‌روی بازار سهام را برطرف کرده و فضای منطقی و مناسبی را برای بازار رقم بزند. در واقع کلیت ماجرا از این قرار است که اگر این عامل را نیز طی هفته‌های آتی با خوش‌بینی و امیدواری پشت‌سر بگذاریم، چشم بازار کمی به تحولات سیاسی دوخته خواهد شد، جایی‌که احتمالا تحولات پیش‌روی دنیای سیاست، ریسک سرمایه‌گذاری در بازار سرمایه را اندکی افزایش خواهد داد.
روز دوم نزول
در نگاهی دقیق‌تر بورس تهران از ابتدای معاملات روز دوشنبه روند نسبتا نزولی به خود گرفت اما نماگر هم‌وزن بازار از همان ابتدای معاملات مسیر خود را از شاخص‌کل جدا کرد، به‌طوری‌که در 15دقیقه ابتدایی بازار، نماگر اصلی تالار شیشه‌ای با تاثیر‌پذیری از نمادهای «شپنا»، «شبندر»، «شفن» و «کچاد» حدود 246 واحد کاهش داشت. شاخص هم‌وزن اما تا مدت زمان یادشده معادل 338واحد افزایش را ثبت کرد؛ این در حالی است که شاخص‌کل بورس در نیمه اول معاملات دوشنبه 7هزار و 932واحد افت داشت و در کف کانال یک‌میلیون و 411هزار‌واحدی قرار گرفت. شاخص هم‌وزن نیز با افت و خیزهای متعدد تا محدوده زمانی مذکور با افت‌هزار و 300واحدی مواجه شد و در سطح 400هزار و 526 واحد قرار گرفت. به این ترتیب در پایان معاملات روز گذشته شاخص‌کل بورس نهایتا امروز با ثبت حدود10هزار و 968واحد کاهش در کف کانال یک‌میلیون و 408هزار‌واحدی قرار گرفت.
این در حالی است که نمادهای معاملاتی «شبندر»، «فملی» و «کچاد» در این روز بیشترین تاثیر منفی را بر شاخص‌کل داشتند اما در مقابل نماد معاملاتی «شفن» بیشترین تاثیر مثبت را بر شاخص‌کل به‌ثبت رساند، به‌طوری‌که در معاملات روز گذشته نیز مجموع ارزش معاملات خرد سهام با کاهش 8/ 11درصد در مقایسه با روز یکشنبه رقم دو‌هزار و 220میلیارد تومان را به‌ثبت رساند، ضمن اینکه در ادامه روند خروج نقدینگی از بازار حدود 593میلیارد‌تومان از سرمایه سرمایه‌گذاران خرد از بورس تهران خارج شد و بیشترین خروج پول طی 12 روز معاملاتی اخیر را ثبت کرد. بر این اساس در ادامه جریان خروج سرمایه از بورس گروه «فرآورده‌های نفتی» حدود 182میلیارد‌تومان بیشترین خروج سرمایه حقیقی درمیان صنایع را به‌نام خود به‌ثبت رساند و پس از آن صنعت «خودرو و ساخت‌قطعات» با خروج پول بیش از 80میلیارد تومانی در دومین‌مرتبه از بیشترین خروج نقدینگی درمیان صنایع موجود در بازار سهام قرار گرفت؛ این در حالی است که گروه «غذایی به‌جز قند» با جذب نقدینگی بیش از 18/ 9میلیارد‌تومانی در صدرجدول ورود نقدینگی صنایع قرار گرفت و پس از آن گروه «محصولات چرمی» بیشترین ورود پول حقیقی را به‌ثبت رساند.
به تفکیک نمادهای معاملاتی نیز طی دادوستدهای روز گذشته بازار سرمایه «شپنا» با خروج حدود 771میلیارد‌تومان در صدر خروج نقدینگی بورس روز گذشته قرار گرفت، پس از آن، «شبندر» با خروج بیش از 640میلیارد‌تومانی در رده دوم خروج نقدینگی از نمادهای معامله‌شده بورس تهران قرار گرفت و در‌مرتبه بعدی جدول نیز «فملی» با خروج بیش از 359میلیارد‌تومانی بیشترین خروج سرمایه در روز دوشنبه را به‌نام خود به‌ثبت رساند؛ این در حالی است که نمادهای «غدشت» و «غاذر» به ترتیب با ورود پول بیش از 101میلیارد‌تومان و حدود 63میلیارد‌تومان همراه شدند و در صدرجدول جذب سرمایه حقیقی‌‌‌‌‌‌ها در روز گذشته قرارگرفتند.
