به گزارش خبرگزاری خبرآنلاین به نقل از پایگاه اطلاع‌رسانی مرکز اسناد انقلاب اسلامی؛ در پی از افزایش شدید قیمت نفت در سال‌های 1974–1973 تقاضای جهانی برای نفت کاهش یافت. این کاهش تقاضا، بسیاری از تولیدکنندگان نفت، از جمله ایران، را تحت فشار قرار داد تا جایی که تولید نفت ایران در این دوره حدود 11 درصد کاهش یافت.
این افت در حالی رخ داد که کشورهای کم‌جمعیت‌تر مانند عربستان و کویت توانستند تولید خود را بیشتر کاهش دهند و نفت را برای آینده ذخیره کنند، اما ایران به دلیل نیازهای مالی فوری به حفظ یا افزایش فروش نفت وابسته بود. ایران در این دوره برنامه‌های توسعه‌ای بلندپروازانه‌ای داشت که شامل ساخت مدارس، بیمارستان‌ها، زیرساخت‌ها، و خرید تسلیحات نظامی بود. این پروژه‌ها عمدتاً به درآمدهای نفتی متکی بودند. با کاهش تقاضای جهانی و افت درآمدهای نفتی، ایران با بحران بودجه مواجه شد.
گزارش حاکی از آن است که درآمد نفتی ایران حدود 3 میلیارد دلار کمتر از پیش‌بینی اولیه (22 میلیارد دلار) بود و کشور با کسری بودجه 2. 4 میلیارد دلاری روبه‌رو شد.
در ادامه، گزارش روزنامه سانفرانسیسکو کرونیکل در دوشنبه 9 فوریه 1976 [20 بهمن 1354] درباره دست و پا زدن‌های ایران درخصوص افزایش بهای نفت و بررسی دلایل آن مشاهده می‌شود:
لندن
ایران که به دلیل کاهش شدید تقاضا برای نفت خود با بحران‌های اقتصادی پیش‌بینی‌نشده‌ای روبه‌رو شده است، ظاهراً به دولت‌های غربی فشار می‌آورد تا شرکت‌های نفتی چندملیتی را مجبور به افزایش خرید نفت ایران کنند.
منابع تجاری و دولتی در این‌جا گزارش داده‌اند که بخشی از این فشار به شکل ایجاد مزاحمت برای شرکت‌های صنعتی غربی که قراردادهای میلیارد دلاری برای تأمین کالاهای مختلف از تخته‌سیاه گرفته تا هواپیما با ایران دارند، ظاهر شده است.
یک مقام دولت بریتانیا گفت که شرکت‌ها شروع به ارائه گزارش از تأخیر در پرداخت‌ها از سوی ایران و ایجاد انواع موانع بوروکراتیک کرده‌اند.
او افزود که تاکنون، هیچ اتفاق جدی مانند لغو قرارداد رخ نداده است.
او افزود: آن‌چه ما به دنبال آن هستیم یک نه بزرگ در مورد پروژه‌ای است که به دولت مرکزی اشاره می‌کند که دیگر پول را صرف هزینه‌های خود نکند.
ایران، کشوری پرجمعیت با فقر گسترده، انتظار داشت که افزایش مداوم تولید نفت بتواند هزینه توسعه سریع مدارس، جاده‌ها، بیمارستان‌ها، مسکن و تسلیحات را تأمین کند. بسیاری از این پروژه‌ها قبلاً سفارش داده شده بودند.
در مقابل، کشورهایی مانند عربستان سعودی و کویت که جمعیت کمتری دارند و کاهش تولید بسیار بیشتری نسبت به کاهش 11 درصدی ایران تجربه کرده‌اند، ترجیح داده‌اند نفت را در زمین نگه دارند تا زمانی که نیاز باشد.
وضعیت ایران تضادی اساسی در میان اعضای سازمان کشورهای صادرکننده نفت (اوپک) را نشان می‌دهد. در حالی که ایران بر حفظ حداکثر قیمت نفت به عنوان یک اصل پافشاری می‌کند، عراق به عنوان یک تولیدکننده پرجمعیت دیگر که متعهد به هزینه‌های عمومی گسترده است، قیمت‌های نفت خود را به آرامی کاهش داده است. درنتیجه، تولید نفت عراق در سال گذشته بیش از 20 درصد بیشتر از سال 1974 بوده است.
هفته گذشته، دولت ایران اعلام کرد که انتظار می‌رود کشور در 12 ماه آینده با کسری بودجه 2.4 میلیارد دلاری روبه‌رو شود و درآمد نفتی امسال 3 میلیارد دلار کمتر از رقم پیش‌بینی‌شده 22 میلیارد دلار باشد.
[منبع] نیویورک تایمز
259
