آزمایش کالپروتکتین برای بررسی بیماری های التهابی روده تجویز می شود. سطح پروتئین کالپروتکتین در نمونه مدفوع تحت بررسی قرار می گیرد. برای دانستن هدف این آزمایش با این مطلب از آرگا همراه ما باشید.
آزمایش کالپروتکتین چه هدفی دارد؟
بیماری التهابی روده شامل دسته ای از اختلالات مزمن است که التهاب و آسیب بافت های روده با آن ارتباط دارد. دلیل این بیماری هنوز مشخص نشده است ولی این تصور وجود دارد که به علت فرایند خود ایمنی تحت تاثیر عوامل ارثی، بیماری ویروسی یا عامل محیطی ایجاد می شود.
شایع ترین بیماری های التهابی روده بیماری کرون و کولیت روده می باشد. فرد مبتلا به این بیماری به طور متناوب دوره های فعال بیماری و بهبود را سپری می کند. در زمانی که دوره طغیان بیماری است فرد به اسهال خونی، درد شکم، کاهش وزن و تب مبتلا می شود.
کالپروتکتین نوعی پروتئین است که سیستم ایمنی بدن در پاسخ به التهاب روده تولید می کند. سطح این پروتئین در نمونه مدفوع تحت ارزیابی قرار می گیرد. آزمایش کالپروتکتین جهت بررسی بیماری های التهابی روده صورت می گیرد.
این آزمایش در مواردی از جمله اسهال خونی، کاهش وزن، خونریزی مقعد، دردهای شکمی در اثر بیماری های التهابی روده، توصیه می شود. در ادامه با هدف از انجام این آزمایش و شرایط لازم آن بیشتر آشنا می شوید. همچنین می توانید برای آشنایی با آزمایش آنتی مولرین هورمون و آزمایش cbc روی لینک ها کلیک و از این مقالات بازدید نمایید.
وجود کالپروتکتین در مدفوع نشانه چیست؟
به طور کلی تست کالپروتکتین جهت نظارت بر روند بیماری اهمیت دارد. البته این آزمایش به طور خاص جهت تشخیص بیماری التهابی روده نبوده ولی ممکن است برای ارزیابی سطح التهاب استفاده شود.
پروتئین کالپروتکتین در بدن توسط نوعی گلبول سفید به اسم نوتروفیل آزاد می شود. هنگامی که در سیستم گوارش التهاب ایجاد شود نوتروفیل ها به این بخش می روند و این پروتئین آزاد می شود. در نتیجه سطح کالپروتکتین در نمونه مدفوع فرد بیشتر می شود.
بررسی کالپروتکتین در مدفوع راهی جهت تشخیص التهاب روده می باشد. هنگامی که از التهاب روده صحبت می شود می توان آن را به بیماری های التهاب روده و برخی عفونت های باکتریایی سیستم گوارش ارتباط داد. ولی این مورد با بیشتر اختلال های دیگر که عملکرد روده را تحت تاثیر می گذارند و حتی علائم مشابهی ایجاد می کنند ارتباط ندارد.
از تست کالپروتکتین می توان برای تمایز مشکل بین شرایط التهابی و غیر التهابی بهره برد. کالپروتکتین اغلب به عنوان قسمتی از ارزیابی تشخیصی بیماران مشکوک به IBD استفاده می شود. بیمار مبتلا به IBD ممکن است با بیماری کرون تشخیص داده شوند.
هر چند از لحاظ آسیب شناسی و تظاهرات بالینی متمایز می باشند. هر دو با التهاب روده همراه می باشند. غلظت زیاد کالپروتکتین در مدفوع در تشخیص از اختلالات عملکردی سیستم گوارش مثل IBS( سندروم روده تحریک پذیر) موثر است.
تفسیر تست کالپروتکتین چگونه است؟
بالا رفتن کالپروتکتین در مدفوع فرد از وجود التهاب روده خبر می دهد. ولی محل دقیق آن با انجام این تست مشخص نمی شود و به بررسی های بیشتری نیاز است. به طور کلی میزان این پروتئین با شدت التهاب روده مرتبط است.
افزایش میزان کالپروتکتین علیرغم ارتباط با بیماری های التهاب روده با عفونت های باکتریایی، انگلی و حتی سرطان روده بزرگ نیز مشاهده می شود. آندوسکوپی، کولونسکوپی ممکن است به عنوان یک آزمایش پیگیری برای تعیین دلیل التهاب، علائم و نشانه های بیماری از سوی پزشک تجویز گردد.
در افرادی که اخیرا به بیماری های التهاب روده مبتلا شده اند، غلظت کالپروتکتین احتمالا بالا است. اگر میزان کالپروتکتین پایین بود، علائم و نشانه ها بیشتر به دلیل بیماری های غیر التهابی روده ( عفونت های ویروسی دستگاه گوارش، سندرم روده تحریک پذیر) می باشد.
برخلاف بیماری های التهابی مانند کولیت روده سندرم روده تحریک پذیر التهاب ایجاد نمی کند و فقط درد معده و شکم به همراه اسهال یا یبوست را سبب می شود. سطح متوسط این پروتئین نیز نشانگر وجود التهاب یا بدتر شدن وضعیت فرد می باشد.
اگر نسبت به آزمایش قبلی میزان پروتئین کالپروتکتین در مدفوع بالا رود، احتمالا به بررسی های بیشتر نیاز است.
تست کالپروتکتین چگونه انجام می شود؟
برای انجام این تست باید نمونه مدفوع در ظرفی که از سوی آزمایشگاه به فرد داده می شود، قرار بگیرد. ظرف نبایستی با آب یا ادرار آلوده شود و برای انجام این تست به ناشتا یا شرایط خاصی نیاز نیست. با وجود امکان انجام آزمایش در منزل نیازی نیست به بیمارستان و آزمایشگاه مراجعه شود. با ارائه ظرف تست به آزمایشگاه بعد از چند روز نتیجه آزمایش مشخص می شود. به همین راحتی می توانید از منزل حتی جواب تست خود را پیگیری کنید.
بیماری های تاثیرگذار در نتیجه تست کالپروتکتین
تست کالپروتکتین در حقیقت برای بررسی بیماری های التهابی روده استفاده می شود. در واقع وجود این نوع بیماری ها سبب اختلال در فاکتور تست می شود. بیماری های التهاب روده ای و مشکلات جذب سبب می شود سطح پروتئین کالپروتکتین از حد نرمال بالاتر رود.
پزشک با ارزیابی نتیجه تست کالپروتکتین می تواند سطح و شدت بیماری را تعیین نموده و نسبت به آن روند درمان و تجویز دارو را برای بهبود فرد انجام دهد.
علائم بالا بودن کالپروتکتین
در صورتی که میزان کالپروتکتین در بدن غیر نرمال باشد علائمی نشان می دهد که فرد برای پیگیری آن به پزشک مراجعه می کند. این علائم عبارت است از:
- اسهال خونی یا آبکی
- گرفتگی شکم یا درد شکمی
- تب و ضعف
- کاهش وزن
- خونریزی از مقعد
البته علائم بیماری التهاب روده در افراد مختلف و در طی زمان متفاوت خواهد بود. به طور کلی هر موقع که تشخیص قطعی داده شد فرد به بیماری التهاب روده مبتلا است در زمان فعال بودن التهاب تست کالپروتکتین صورت می گیرد که در واقع برای تایید فعالیت بیماری و ارزیابی شدت آن استفاده می شود.
علت ابتلا به کالپروتکتین بالا در افراد مبتلا به IBD چیست؟
تحقیقات نشان می دهد که نظارت بر سطح کالپروتکتین مدفوع می تواند در مدیریت و کنترل IBD موثر باشد. این رخداد در نتیجه بیماری کرون یا کولیت ایجاد می شود که سبب التهاب دستگاه گوارش می گردد. وقتی لایه مخاطی روده ملتهب می شود تعداد گلبول های قرمز این ناحیه افزایش یافته تا با آن مقابله نماید.
سپس ممکن است گلبول های سفید گرانوله شده یعنی محتویات آن به بیرون ترشح نماید تا از سلول های بدن در مقابل التهاب محافظت نماید. در درون گلبول های سفید، پروتئین کالپروتکتین و دیگر مواد شیمیایی وجود دارد. وقتی میزان کالپروتکتین در مدفوع بالا رود یعنی روده با التهاب بیشتری درگیر شده است.
