احداث نیروگاه خورشیدی ۶۳ مگاواتی شهرک صنعتی شمس‌آباد

تولید 95 مگاوات برق خورشیدی

وی با اشاره به زمان اجرای پروژه افزود: فرآیند طراحی، تامین تجهیزات و اجرای کامل نیروگاه در کمتر از 5 ماه انجام شده، یک نیروگاه خورشیدی 63 مگاواتی به‌صورت کامل احداث و آماده بهره‌برداری شده است. این در حالی است که اجرای پروژه‌هایی با این مقیاس، معمولا به زمان بسیار بیشتری نیاز دارد. شب‌نورد ادامه داد: تجهیزات اصلی نیروگاه به‌طور کامل از خارج از کشور تامین شده است. با این حال، بخشی از تجهیزات، به‌ویژه استراکچرها، توسط شرکت چینی که پیمانکار این پروژه بوده، در داخل کشور طراحی و ساخته شده است. مدیرکل دفتر هماهنگی شبکه، سنجش و پایش تولیدانرژی سازمان ساتبا درباره مشخصات فنی پروژه توضیح داد: این نیروگاه در زمینی به مساحت حدود 90 هکتار احداث شده و در مجموع نزدیک به 44 هزار پایه در آن اجرا شده است. بیش از 75 درصد این پایه‌ها به‌صورت بتنی اجرا شده‌اند. اجرای پایه‌های بتنی، اگرچه نسبت به روش‌های دیگر زمان‌برتر و پرهزینه‌تر است، اما از نظر پایداری و طول عمر، کیفیت بالاتری را برای نیروگاه فراهم می‌کند.

مدیر پروژه نیروگاه خورشیدی شمس‌آباد با اشاره به توسعه این طرح گفت: پروژه شمس‌آباد در مجموع به دو بخش تقسیم می‌شود؛ شمس‌آباد 1 و شمس‌آباد 2. شمس‌آباد 1 شامل نیروگاه 63 مگاواتی است که در این لوکیشن قرار دارد. در فاصله‌ای حدود 3 کیلومتر از این سایت، پروژه شمس‌آباد 2 با ظرفیت 32 مگاوات در حال اجراست که هم‌اکنون در مرحله پایه‌کوبی قرار دارد. پیش‌بینی ما این است که نیروگاه شمس‌آباد 2 نیز حداکثر ظرف دو ماه آینده وارد مدار شود و به این ترتیب، مجموع ظرفیت نیروگاه‌های خورشیدی این مجموعه به حدود 95 مگاوات برسد که سهم قابل‌توجهی در تامین برق پایدار منطقه خواهد داشت.

وی در پاسخ به سوال «دنیای اقتصاد» درباره عمر مفید تجهیزات نیروگاه گفت: عمر اسمی پنل‌های خورشیدی معمولا حدود 25 سال است، اما در محاسبات فنی و اقتصادی، به‌طور معمول عمر مفید 20 سال برای آنها در نظر گرفته می‌شود. در این بازه زمانی، پنل‌ها و تجهیزات الکتریکی نیروگاه با راندمان مناسب قادر به تولید برق پایدار خواهند بود و می‌توانند نقش موثری در تامین انرژی پاک و کاهش فشار بر شبکه برق ایفا کنند.

شب‌نورد در پاسخ به سوال دیگری در خصوص تامین تجهیزات و چالش‌های ارزی اظهار کرد: تجهیزات این پروژه خارجی بوده و در حالت عادی، فرآیند ثبت‌سفارش و تخصیص ارز می‌تواند با موانع و زمان‌بر بودن همراه باشد. با این حال، این پروژه به‌عنوان پروژه‌ای راهبردی تعریف شد و از مزایای پروژه‌های راهبردی استفاده کرد. تخصیص ارز به‌صورت مستقیم از طریق بانک مرکزی انجام شد و تجهیزات نیز توسط ساتبا به‌طور مستقیم وارد کشور شد. به همین دلیل، پروژه درگیر بوروکراسی‌های مرسوم ثبت‌سفارش و مشکلات ارزی نشد.

نصب 880 پنل خورشیدی

در ادامه عادلی، از ناظران اجرای پروژه نیروگاه خورشیدی شمس‌آباد در تشریح روند فنی و اجرایی این نیروگاه گفت: برای اجرای یک نیروگاه خورشیدی با ظرفیت 63 مگاوات، مجموعه‌ای از مراحل فنی و مهندسی باید به‌صورت دقیق و مرحله‌به‌مرحله طی شود. به‌طور معمول برای هر مگاوات ظرفیت نیروگاه خورشیدی، بین 1.2تا 1.5هکتار زمین نیاز است. بنابراین، انتخاب زمین مناسب از نخستین و مهم‌ترین مراحل پروژه محسوب می‌شود.

ناظر پروژه نیروگاه شمس‌آباد با اشاره به حجم عملیات اجرایی گفت: در این نیروگاه، حدود 880 پنل خورشیدی روی استراکچرها نصب شده است. ما در برخی روزها موفق شدیم بین 3800 تا 4000 پنل خورشیدی را در یک روز نصب کنیم که عدد بسیار بالایی در پروژه‌های نیروگاه خورشیدی است. عادلی تاکید کرد: اکنون پروژه در مراحل پایانی نصب قرار دارد و تمرکز اصلی بر تکمیل بخش‌های برقی و اتصال به شبکه است. هدف ما این است که پیش از 21 بهمن، پروژه به‌طور کامل آماده بهره‌برداری و وارد مدار تولید برق شود.

تلاش برای ذخیره‌سازی برق تولیدی نیروگاه

در ادامه محمد آسترکی، پیمانکار ایرانی پروژه در نشست با خبرنگاران بیان کرد: شرکت ما به‌عنوان همکار جوینت‌ونچر ایرانی - چینی فعالیت می‌کند. پیمانکار اصلی این پروژه شرکت چینی است که تامین تجهیزات، قطعات و اجرای بخش عمده پروژه را برعهده دارد و ما نیز به‌عنوان پیمانکار عمرانی همکار، در اجرای عملیات تخصصی بتن و زیرساخت با این مجموعه همکاری داریم.

وی افزود: شرکت چینی متعهد شده که از این پس بتواند به‌طور متوسط ماهانه 100 مگاوات ظرفیت نیروگاه خورشیدی را وارد چرخه تولید برق تجدیدپذیر کند. سایتی که اکنون در آن قرار داریم، شامل 19 زون است؛ هر زون با ظرفیت حدود 3.3 مگاوات که در مجموع به ظرفیت 63 مگاوات می‌رسد. از نظر نیروی انسانی، در اوج عملیات اجرایی، روزانه حدود هزار نفر نیروی کار در این پروژه فعال بودند. از نظر ماشین‌آلات، حدود 60 دستگاه حفاری، پایه‌کوب و شمع‌کوب توسط شرکت چینی و با همکاری کارفرما، به‌صورت موقت (با مجوز پنج‌ساله) وارد کشور شده است. آسترکی افزود: از نظر مالی، برآورد اجرای پروژه حدود 265 هزار دلار بوده است. فرآیند ثبت‌سفارش، واردات تجهیزات و تخصیص ارز توسط ساتبا انجام شده و بخش مهندسی و اجرا با پیمانکاران اجرایی به سرانجام رسیده است. در حال حاضر، پیشرفت فیزیکی پروژه بین 85 تا 90 درصد است و با تکمیل مراحل نهایی نصب و اتصال، نیروگاه آماده اتصال به شبکه خواهد بود.

وی در خصوص اینکه این پروژه اکنون خصوصی است یا دولتی، هم گفت: در حال حاضر، این نیروگاه تحت مدیریت ساتبا قرار دارد و می‌توان گفت در شرایط فعلی، ماهیتی دولتی دارد، هرچند اجرای آن توسط پیمانکار چینی انجام شده است. در آینده، ممکن است یک مجموعه صنعتی با مشارکت 80 درصدی، مالکیت نیروگاه را برعهده بگیرد. در خصوص ذخیره‌سازی انرژی نیز برنامه‌هایی برای این سایت در نظر گرفته شده است. با توجه به الگوی تولید نیروگاه‌های خورشیدی که به‌صورت زنگوله‌ای از صبح تا عصر است، برای پوشش فاصله زمانی عدم تولید، طراحی‌هایی برای استفاده از باتری و حتی ترکیب با نیروگاه بادی در دستور کار قرار دارد تا بتوان پایداری تولید برق را افزایش داد.