انگلیس در توهم آموزش رایگان به سر می‌برد؟

به گزارش ایسنا و به نقل از یو.دبلیو نیوز، ایده آموزش عالی رایگان طی پنج سال گذشته با استقبال خوبی در سراسر دنیا مواجه شده است.

همه چیز از سال 2012 شروع شد؛ زمانی که برگزاری تظاهرات گسترده توسط دانشجویان شیلیایی منجر به روی کار آمدن "میشل باشلت" (Michelle Bachelet) به عنوان رییس جمهور شد. رییس جمهوری که وعده آموزش عالی رایگان در همه بخش‌های خصوصی و دولتی را به مردم شیلی داد.

وی اگرچه با به تصویب رساندن یک قانون موجب رایگان شدن تحصیل برای بخشی از دانشجویان شده است، اما همچنان با عملیاتی کردن کامل وعده‌اش فاصله دارد.

این جنبش پس از آن در سال 2015 به آفریقای جنوبی سرایت کرد. تظاهرات حامیان جنبش "#FeesMustFall" موجب شد تا دولت اعلام کند که هزینه‌های تحصیلی در سال 2016 ثابت خواهند ماند. البته در سال 2017 این تثبیت هزینه‌ها پایدار نماند، ولی با افزایش حداقلی، یعنی 8 درصد همراه شد. ضمن این که دولت بودجه بخش آموزش عالی را افزایش داد.

همزمان با اتفاقات آفریقای جنوبی، انتخابات آمریکا در حالی برگزار می‌شد که مسئله بدهی‌های دانشجویان در رسانه‌ها به شدت سر و صدا به پا کرده بود به طوری که بخش مهمی از برنامه‌های برنی سندرز، کاندیدای دموکرات انتخابات ریاست جمهوری آمریکا روی مبحث کاهش هزینه‌های تحصیلی و کالج‌های رایگان متمرکز بود. در آن زمان باراک اوباما نیز برای تحقق آموزش عالی رایگان تلاش‌هایی انجام داد.

مثال این سه کشور نشان‌ می‌دهد که ایده آموزش رایگان چگونه و به چه سرعتی در حال گسترش است، در حالی که به اشتراک گذاری هزینه ها در حال تبدیل شدن به یک هنجار در سطح جهانی است.

بدین ترتیب، کشورهای دارای تحصیلات رایگان یا کم هزینه، به خصوص در شمال اروپا می‌توانند به عنوان نمونه مورد بررسی و الگو قرار گیرند. گرچه که این کشورها هم مباحث خود را در زمینه هزینه‌های تحصیل دارند. لازم به ذکر است که برخی از این کشورها تحصیلات رایگان برای دانشجویان خارجی را هم فراهم کرده‌اند.

آموزش رایگان در انگلیس؟

بنابراین تعجبی نخواهد داشت اگر این ایده به انگلیس سرایت کرده و این کشور را به چالش بکشد. چرا که نه تنها توسط کشورهای دارای آموزش رایگان یا کم هزینه شامل اسکاتلند، ایرلند و فرانسه محاصره شده، بلکه در سال‌های اخیر یکی از شدیدترین افزایش هزینه‌ها را در بخش آموزش عالی داشته است.

در سال 2010 به موسسات آموزش عالی انگلیس اجازه داده شد که هزینه تحصیل را از 3 هزار پوند به 9 هزار پوند برسانند. البته این طرح در سال 2012 اجرا شد و انگلیس را در اروپا از لحاظ میزان هزینه تحصیل با اختلاف در صدر نشاند.

گزارش اخیر موسسه مطالعات مالی نشان می‌دهد که فقیرترین دانشجویان با 57 هزار پوند بدهی فارغ التحصیل می‌شوند.

افزایش هزینه‌های تحصیل و در پی آن افزایش بدهی‌های دانشجویان موجب اعتراضات سراسری آنان در سال‌های 2010 تا 2012 شد. پس از آن نیز سالی نبوده که بدون اعتراض علیه هزینه‌های تحصیل بوده باشد.

ادعای جرمی کوربین، رهبر حزب کارگر انگلیس برای انتخابات ژوئن 2017 مبنی بر لغو هزینه‌های آموزش به طور گسترده‌ای مورد توجه عموم مردم قرار گرفته بود. با توجه به پایان انتخابات، کوربین همچنان کمپین خود را زنده نگه داشته و در حال مبارزه برای تحقق وعده خویش است.

مشکلات آموزش رایگان

در بسیاری از موارد این طبقه متوسط و طبقات مرفه جامعه بودند که از تحصیل رایگان سود برده‌اند، چرا که این افراد به صورت رایگان به تحصیل می‌پردازند و پول خود را صرف هزینه‌های رایج زندگی می‌کنند. در حالی که دانشجویان فقیر با صرف وقت در دانشگاه، فرصت درآمدزایی را تا حدود زیادی از دست داده‌اند و در تامین هزینه‌های یومیه زندگی خود و خانواده‌شان با مشکل مواجه می‌شوند.

مشکل اصلی این است که آموزش رایگان برای همگان یک سیاست نابالغ و غیرهدفمند است که به جای عدالت صرفا برابری را هدف قرار داده است.

در آموزش رایگان، بودجه دولتی به طور کامل این بخش را پوشش می‌دهد و امکان کمک مالی و اعطای وام به دانشجویان قشر ضعیف کاهش می‌یابد.

تحقیقات اخیر نشان می‌دهد به طور کلی تامین هزینه‌های جاری زندگی در مقایسه با هزینه‌های تحصیل، مانع بسیار بزرگتری است.

حال باید دید که انگلیس با توجه به سیاست و روند پیچیده طرح آموزش رایگان، چه رویکردی را در پیش خواهد گرفت؟