شهر بیدخت

قدمت این شهر فوق العاده زیاد بـوده وبـر اثر شواهـد تاریخی واثرو بقـایای باستانی به قبل از اسلام بر میگردد این شهر قبل از زلزله 1347 که نوسازی و شهرسازی جدید انجام گرفته در آن خیابانهای عریضی و تجهیزات شهری مناسـب بنـا شـده اسـت که از آن جمله مسجـد ایوانـداربا شبسـتان بـرجای مانده است دو رشته قنات در داخل این شهر جاری می باشد وآنها از نظر قدمت و گستردگی طول رشته قنات وعمق میله چاهها جزء آثار باستانی محسوب می شوند قدیمی ترین بناهای آن خانه های گلی بصورت یک طبـقه که از خشـت خـام وبادیوارهای گلی بنـا شده است این خانه برروی تپه ها ودامنه های آبرفتی ساخته شـده که سطح این خانه ها از 100 متر تا250 مترمربع بیشتر تجاوز نمی کند کوچه های تنگ وباریگ دالـون ها در بیـن آنها دیـده می شـود روی هر خانه قدیـمی بدون استثـناء یک بادگیـر تعبه شـده که از آنها در طول تابسـتان بـرای استفـاده از سردی هـوا استفاده می کردند علاوه بر این خانه ها دومنظوره زمستانه و تابستانه ساختـه شده که دارای صوفه ،ایوان،دهلیز و غیره بوده که هر یک بسته به نوعی مصرف خود استفاده میکردند از قدیمی ترین ابنیه وآثار باستانی آن برج نگهبانی که درآن دیده بانها مردم قریه را از هجوم حمله قبایـل وبـه خصوص راهزنان را با خبر می کرده دیگر مسجد جامـع که دربافـت قدیمی شهـر واقـع شـده که دارای صوفـه های متعـدد و ایـوان بـزرگ و در داخل دارای چندین ستون و شبسـتان می باشـد نام بـرد یخـدانهای گلـی دیگـر از آثار باستـانی بوده که ازجمله آن یخدان معروف کوثر را می توان نام برد درداخل بافت قدیمی بیدخت آب انبار با ظرفیت آبی زیاد در داخل زمین احداث شده در آن آب در زمستان در زمان یخبندان ذخیره می شده است آثار تاریخی وابنیه های باستانی وتاریخی متعـدد دیگـری در اطـراف ایـن شهـر وروستـاهـای تابعه به چشم می خورد که ازآن جمله قلعه دخترکه برکوهی درشمال شرق بیدخت درروستای شوراب قرارگرفته است که آثارمبنائی آن مشتمل برحمام و طاق که با گچ و ساروج ساخته شده دیگـر خرابه های قلعه پشنگ کـه آثار شهـری بـر تپه های قلعه نزدیک روستای نوده پشنگ، قلعـه اروک روی تپـه ای در نزدیـکی روستـای اروگ واقـع شـده و همچنـین مقبـره جغتـای در روستای کیسور درشمال شرق بیدخت که فاصله تا شهر بیدخت به 60 کیلومتر می رسد از جمله آثار طبیعی حومه این شهر می توان غار طبیعی (غار آهگی)روستای بیمرغ رانامبرد که درفاصله30 کیلومتری آن قرار داردکه درداخل آن استالاکمیت واستالاکتیت های متعددی وجود دارد ازجمله آثارطبیعی حومه بیدخت مزارجعفرآباد درفاصله 3کیلومتر قراردارد دیگرامامزاده سلطان یحیی بن موسی کاظم علیه السلام که درقریه بیمرغ مدفون می باشند که یکی ازمراکز زیارتی ومذهبی شهرستان محسوب می گردد

آثار تاریخی و باستانی شهر بیدخت

1-یخدان کوثر به مساحت سه هکتار
2-منزل خواجه (حوصخانه) به مساحت 1000متر مربع
3- مسجد جامع بیدخت به مساحت 2000مترمربع
4- حمام قدیمی کوثر به مساحت 200متر مربع
5-کاروانسرای حاجی معین به مساحت1200مترمربع
6-منزل معماری (محمدعلی جعفری)به مساحت 700مترمربع
7-منزل حاجی معین به مساحت 1200مترمربع
8-سراچه حاجی معین
9-بادگیرهای قدیمی (منزل حاج علی محمد رمضانی)
10-انبار قدیمی پائین بیدخت به مساحت 1000متر مربع
11- حوض زهرا به مساحت 1000مترمربع
12-ایوان محل تهیه شیره انگور به مساحت 1000 مترمربع
13- حوضخانه باغ صالح آباد به مساحت 1000مترمربع
14- آسیاب قدیمی صالح آباد به مساحت 1000 مترمربع
15-حوضخانه باغ پائین به مساحت 1000 مترمربع
16- گود باستانی (حمام قدیمی) به مساحت 700 مترمربع
17-بازارچه پارک امت به مساحت 1000 مترمربع
18-بازارچه خیابان جمهوری اسلامی به مساحت 2000 مترمربع
19- محوطه تاریخی بیدخت به مساحت 10 هکتار
20- خانقاه بیدخت به مساحت 5/2 هکتار
21- باغ منزل تابنده ( اندرونی )به مساحت 3200 مترمربع
22- منزل تابنده (بیرونی )به مساحت 3500 مترمربع
23- منزل آقای صالح علیشاه تابنده به مساحت 2000 مترمربع
24- انبار خیابان جمهوری اسلامی به مساحت 1000 مترمربع
25- انبار دودرب بیدخت به مساحت 500 متر مربع
26-آب انبار دودرب صالح آباد
27-رباط جعفرآباد
28-سردرب غربی باغ صالح آباد
29-سردرب جنوب باغ صالح آباد
30-آب انبار حاج شیخ محمدحسن بیدختی

مساجد ، حسینیه ها :
بیدخت دارای 8 مسجد وحسینیه به بنام مسجدجامع ،مسجد وحسینیه نوسازی ،حسینیه بیدخت، مسجد خیابان آزادی،مسجد خیابان پیروزی،نمازخانه خیابان انقلاب ،مسجد حاشیه جاده سنتو، حسینیه مزار سلطانی

ساختار جغرافیائی شهر بیدخت

شهر بیدخت در 9 کیلومتری شمال شرقی شهر گنـاباد (مرکز شهرستان) واقع شده که موقعیت آن در طــول جغرافیائی 41/58 وعرض جغرافیائی21 /34قرارگرفته است وسعت شهر بیدخت و قرات تابعه آن به دهستان پسکلوت مشهورمی باشد 2898 کیلومتر مربع یا 289800 هکتار می باشـد که قـریب به یک سـوم مسـاحت کل شهرستـان می باشد که از لحاظ تقسیمات داخلی بزگترین وسعت را به خود اختصاص می دهد

ساختار طبیعی بیدخت

شهر بیـدخت برروی تپه های رسی که منشـاء آن رازسوبات آبرفتـی تشکیل می دهد بنا شده است که طی سالیان متوالی از ارتفاعات جنوبی شهرستان بر اثر فرسایشات آبی سرازیر شده و مواد ریزدانه ای آن (رس،سلیت) و مارن دراین منطقه رسوب وته نشین کرده است واز نظر زمین شناسی وعلم دیـرینه شناسی این سرزمین متعلق به دوران دوم زمین شناسی ژوراسیک وکرتاسه می باشد که منطقه بصورت دریاهای ساحلی کم عمـق بوده که براثر گرما پس روی دریا آب آن تبخیر شده ورسوبات آن مواد گچ وآهگی برجـای مانده که سنگ بستراین شهر را غالبا ترکیبات رسی وگچی تشکیـل می دهد.
بعدا شیـت های دورون آن بر اثر چین خوردگی متورم وکسسته شـده کـه شکافهـای زیـادی را برجـای گـذشته خلاصه اینکه بسترشهر بیدخت کفه های رسی وساحلی تشکیل می دهـد شهر بیدخت از نظر پستی وبلندی در گـودترین نقـطه شهـرستان قـرار دارد بطوریکه ارتفـاع آن از سطح دریـا1170متر می باشـد که وجود تپه ها رسی وکلوت های متعدد آنرا از مرکز شهرستان پنهان نموده است.

منبع : شهرداری بیدخت