امروزه محیط‌زیست کشور دستخوش اتفاق‌ها و چالش‌های متعددی است. این مساله به‌قدری بغرنج است که دیگر زنگ‌خطر بحران آب، هجوم ریزگردها، آلودگی هوا، توزیع بنزین نامناسب و... در کشور به صدا درآمده است.
به گزارش ،آرمان نوشت: از سوی دیگر مساله زمین‌خواری، دریاخواری و کوه‌خواری نیز از دیگر چالش‌های محیط‌زیست کشور است که بارها از سوی مسئولان مورد توجه و رسیدگی قرار گرفت، اما این اقدامات مقطعی تاکنون نتوانسته در حل‌و‌فصل بحران زمین‌خواری در کشور تاثیرگذار باشد. از سوی دیگر میزان این بحران در روزهای تعطیل سال افزایش می‌یابد و همین مساله نیازمند نظارت‌های مستمر و گسترده از سوی مسئولان امر برای مهار زمین‌خواری در قسمت‌های خوش آب‌و‌هوای کشور است. همچنین چندی قبل هم عیسی فرهادی، فرماندار تهران درباره وضعیت نامناسب آب به مردم تهران هشدار داد و افزود: اگر وضعیت بارش و مصرف آب در پایتخت به این شکل ادامه یابد، در آینده نزدیک در شهر تهران حتی آب شرب هم یافت نمی‌شود. آنچه در ادامه می‌خوانید نظرات جبار کوچکی‌نژاد، عضو فراکسیون محیط‌زیست مجلس درباره بحران محیط‌زیستی کشور و چگونگی مهارآن است.
بسیاری از افراد سودجو تعطیلات نوروز را برای زمین‌خواری و دیگر تخلفات زیست‌محیطی انتخاب می‌کنند. درباره میزان تخلفات محیط‌زیستی در ایام نوروز توضیح دهید و اینکه چگونه باید با آن برخورد کرد؟
باید دانست که مقوله زمین‌خواری، دریاخواری، کوه‌خواری و... فقط در ایام نوروز انجام نمی‌شود، بلکه این آسیب هر لحظه طبیعت کشورمان را تهدید می‌کند. برای رسیدگی به مقوله زمین‌خواری سازمان‌هایی همچون جهاد کشاورزی، سازمان حفاظت محیط‌زیست، منابع طبیعی و... مسئول هستند. برای مثال در برخی از نقاط خوش‌آب‌و‌هوا همچون شمال کشور زمین‌خواری بیش از دیگر نقاط مشاهده می‌شود.
قوانین بازدارنده را در این زمینه چگونه ارزیابی می‌کنید؟
برای مقابله با هرگونه زمین‌خواری قوانین بازدارنده متعددی وضع شده و در این زمینه هیچ کم و کاستی وجود ندارد. هرچند افراد زمین‌خوار از قدرت خود استفاده کرده و به این شکل زمین‌ها را از آن خود می‌کنند. جالب است بدانید که این افراد بانفوذ در مواردی مجوز‌هایی اخذ کرده و زمین‌ها را تصاحب می‌کنند.
در این شرایط مقوله نظارت را از سوی نهادی‌های مسئول چگونه ارزیابی می‌کنید؟ چون همان‌طور که گفتید سازمان‌های حفاظت محیط‌زیست، جهاد کشاورزی، منابع طبیعی و... در این مساله دخیل هستند.
در برخی مناطق شاهد زمین‌خواری‌های گسترده هستیم. برای مثال در مواردی در سال‌های قبل شاهد بودیم برخی افراد بانفوذ زمین‌خواری کرده و ویلا ساخته‌اند.
برخی از مسئولان بر این باورند در سال‌های اخیر به‌دلیل عدم اختصاص اراضی به سازمان‌ها از شدت زمین‌خواری‌ها کاسته شده است. با این تفاسیر در سال‌های اخیر روند زمین‌خواری را چگونه ارزیابی می‌کنید؟
خیر. روند زمین‌خواری در کشور همچنان شتاب دارد.
گفتید برخی افراد از جایگاه خود سوءاستفاده کرده و مبادرت به زمین‌خواری می‌کنند. تاکنون برای جلوگیری از شدت این قضیه اقدامی انجام نشده است؟
در برخی مواقع شاهد هجمه‌هایی هستیم. برای مثال در یک برهه زمانی شاهد برجسته سازی زمین‌خواری در گردنه حیران از سوی مسئولان و رسانه‌ها بودیم؛ این مساله موجی را ایجاد کرد و اقداماتی برای تخریب و بازپس‌گیری ساختمان‌‌ها و اراضی انجام شد. همچنین در مناطق گیلان و مازندان هم شاهد تصرف اراضی بودیم. هرچند اقدامات برای جلوگیری از این قضیه تاکنون به شکل قوی و طولانی‌مدت انجام نشده است. از سوی دیگر برخی سازمان‌ها نیز همچنان به‌دنبال دریافت زمین هستند. در کشور برای حل مساله زمین‌خواری باید در یک اقدام اصولی دست افراد از این مساله قطع شود.
در روزهای بهاری افراد بیش از دیگر فصول به طبیعت می‌روند. از سوی دیگر برخی از افراد تمایل چندانی برای رعایت اصولی محیط‌زیستی ندارند. در این شرایط ناظران و محیط‌بانان چه برنامه‌ای برای حفاظت از محیط‌زیست دارند؟
در فصل بهار به‌ویژه تعطیلات نوروز مردم بیش از دیگر ایام سال به دامن طبیعت می‌روند. این مساله باعث بروز تخریب‌های محیط‌زیستی می‌شود، اما باید دانست که این تخریب از طریق آموزش‌ها و هشدارهای لازم حل‌و‌فصل می‌شود. برای مثال هنوز در طبیعت شاهد رهاسازی زباله از سوی طبیعت‌گردان هستیم. در حالی که این اقدام با فرهنگسازی و آموزش برطرف می‌شود. در این شرایط باید از ظرفیت رسانه ملی، رسانه‌های مکتوب و آموزش چهره به چهره رفتار مناسب با طبیعت را به همگان آموزش داد. برای ارتقای دانش و اطلاعات محیط‌زیستی باید اقدامات فرهنگی گسترده انجام داد تا بتوان از محیط‌زیست نگهداری کرد.
در شمال کشور شاهد رهاسازی انبوه زباله در طبیعت هستیم. وقتی درباره این مساله با مسئولان استانی صحبت می‌کنیم، آنها عدم اختصاص بودجه برای تهیه دستگاه زباله‌سوز را دلیل این نابسامانی می‌دانند، بالاخره این مساله چه زمانی حل می‌شود؟
زباله‌ها در محیط طبیعی شمال کشور رها شده و این مقوله زیبایی محیط‌زیست را تحت تاثیر قرار داده است. به هر حال، بخش خصوصی آمادگی خود را برای ساماندهی زباله‌ها اعلام کرده است، اما روند اداری باعث شده تا این اقدام با کندی انجام شود. به‌نظر بنده باید بخش خصوصی هم وارد عمل شود تا بتوان این مشکل محیط‌زیستی شمال کشور را برطرف کرد. در سال‌جاری هفت‌هزار‌میلیارد تومان برای تهیه زباله‌سوز اختصاص داده شد، چون این بودجه از سوی صندوق توسعه ملی اختصاص داده شده بود، با مخالفت مواجه شد. مجلس نیز در بودجه پسماند مبلغی را برای این قضیه اضافه کرد، امید است از این طریق مشکل پسماند افراد در شهرهای شمالی کشور برطرف شود.
این اقدام در سال آینده انجام می‌شود یا در حد حرف و انجام مراحل اداری است؟
باید برای تحقق این مهم تلاش کرد. در شهرهای غربی و جنوب‌غربی کشور شاهد هجوم ریزگردها در فصول مختلف سال هستیم. در روزهای اخیر هم یکی از مسئولان در سازمان حفاظت محیط‌زیست گفت که برای حل مساله ریزگردهای در استان اهواز 10 سال زمان نیاز است. ریزگردها هم منشأ داخلی و هم خارجی دارد. این در حالی است که برخی کارشناسان محیط‌زیست، ساخت بی‌رویه سد در کشور و برخی کشورهای همسایه و خشک شدن و کم‌‌آب شدن تالاب‌های داخلی از جمله تالاب شادگان و هورالعظیم را از جمله علل تشدید پدیده ریزگردها در چند سال اخیر می‌دانند و بر لزوم احیای این تالاب‌ها برای کاهش این پدیده تاکید دارند. مشکلات این‌چنینی در حوزه محیط‌زیست وجود دارد و حل آنها نیز زمانبراست. باید دانست که مساله ریزگردها در یک روز، دو روز، یک سال و دو سال بروز نکرده که بتوان در اسرع وقت آن را برطرف کرد، طبیعتا هرگونه اقدام در حوزه ساماندهی معضلات محیط‌زیستی کشور نیازمند برنامه جامع در بلندمدت است.
اقدامات محیط‌زیستی آقای کلانتری، رئیس سازمان حفاظت محیط‌زیست برای حل بحران آب را چگونه ارزیابی می‌کنید؟
بحران آب مشکل گسترده کشور است و فقط سازمان حفاظت محیط‌زیست مسئول آن نیست، بلکه وزارت نیرو، سازمان منابع آب، جهاد کشاورزی و... در این بخش دخیل هستند. اینکه چگونه می‌توان این مشکل را حل‌و‌فصل کرد، نیازمند برنامه گسترده برای تمامی دستگاه‌های مربوطه است. کارشناسان بر این باورند که دریاچه ارومیه در ماه‌های اخیر با چالش‌های متعدد مواجه شده و ادامه این روند بحران محیط‌زیستی گسترده‌ای را به‌همراه دارد. تاکنون برای مهار مشکلات ناشی از دریاچه ارومیه اقدامات مناسبی انجام شده است.
سعی شده تا آب‌های منطقه جمع‌آوری و به سمت دریاچه هدایت شوند. این اقدام باعث شده که از شدت خطرات تهدید‌کننده محیط‌زیست کشور کاسته شود. هرچند وضعیت دریاچه ارومیه نیازمند توجه و رسیدگی مداوم است. باید دانست که هرگونه کم‌توجهی یا بی‌توجهی به این دریاچه منجر به هجوم ریزگردها می‌شود. این در حالی است که در صورت بروز چنین بحرانی به‌دلیل نمکی‌بودن دریاچه تمامی اراضی استان شور شده و عوارض ناگوار متعدد برای مردم و محیط‌زیست به‌دنبال دارد.
