تحریریه زندگی آنلاین- گروه دنیای سلامت
سئوال بسیاری از والدین این است:کودک من دوست ندارد با بچه‌های دیگر حرف بزند و یا با آنها بازی کند؛ آیا این حالت طبیعی است؟
دیر ارتباط برقرار کردن برخی از کودکان می‌تواند کاملاً طبیعی باشد؛ چرا که افراد مختلف، خصوصیات رفتاری متفاوتی دارند. برخی از آنها بسیار برونگرا و بجوش هستند، به راحتی با دیگران دوست می‌شوند و از بودن در کنار دیگران لذت می‌برند و برخی دیگر خجالتی، آرام و دیرجوشند. حدود 30-40 درصد از مردم به خودشان برچسب خجالتی بودن می‌زنند.
با این همه یک کودک آرام و خجالتی نیز به اندازه یک کودک سرحال و اجتماعی، طبیعی و عادی است. کودکان خجالتی، غیر طبیعی نیستند و معمولاً در آینده دچار مشکل یا اختلال نگرانی و دلهره نمی‌شوند. همچنین اغلب بزرگسالانی که به اختلالات تشویش و نگرانی دچارند، لزوماً در کودکی، خجالتی نبوده‌اند.
معمولاً کودکانی که خجالتی هستند، یکی از والدین‌شان نیز در دوران کودکی خجالتی بوده است. درست به اندازه‌ای که تهاجمی بودن و برونگرایی بیش از اندازه کودکان روی عملکرد آنها اثر می‌گذارد، خجالتی بودن نیز می‌تواند باعث این مسأله شود.
مثلاً کودکی که در اثر خجالت کشیدن بیش از حد از رفتن به مدرسه امتناع می‌کند و یا آنقدر خجالت می‌کشد که اصلاً با معلمش حرف نمی‌زند، می‌تواند دچار برخی مشکلات شود. خجالتی بودن اگر باعث شود کودک از بودن در کنار دیگران دچار ترس و نگرانی شود، مخرب است. خجالت بیش از حد کودکان گاهی اوقات باعث کاهش حس احترام به نفس و در نتیجه انزوا، تنهایی و دوری از دیگران می‌شود.
شدیدترین نوع خجالت
«خاموشی انتخابی» شدیدترین حالت خجالتی بودن است. وقتی که کودک از بودن در اجتماع دچار نگرانی‌های شدید می‌شود، در اکثر موقعیت‌های خاص هیچ حرفی نمی‌زند و روابطش با دیگران به سرعت دچار مشکل می‌شود و در آینده نیز نمی‌توان از او انتظار عملکرد مناسب کاری و تحصیلی داشت.
دانستن اینکه میزان خجالتی بودن فرزند شما چقدر عادی یا غیرعادی است و اینکه چگونه می‌توان به او کمک کرد، بسیار ضروری است. خجالتی بودن اگر رشد و نمو کودک را دچار اختلال نکند، طبیعی است؛ مثل حالت‌های زیر: او در کنار افراد جدید و با قرار گرفتن در موقعیت‌های جدید دچار خجالت می‌شود و کمی که بگذرد، رفتارش به حالت عادی در می‌آید.
او با قرار گرفتن در گروه‌ها و جمع‌های بزرگ‌تر احساس خجالت می‌کند و در جمع‌های کوچک‌تر خجالتی نیست. در نهایت قادر است برای خود دوستانی داشته باشد و با برخی در ارتباط باشد.
نحوه برقراری ارتباط
خجالتی بودن زمانی که مانع ارتباط برقرار کردن کودک با سایر کودکان می‌شود، یا وقتی نمی‌تواند در مدرسه از توانایی‌هایش استفاده کند و عملکرد خوبی داشته باشد، دردسرساز می‌شود. برخی از والدینی که بسیار خجالتی هستند، ولی در جامعه و در میان مردم رفتارهای طبیعی و عادی دارند، خجالتی بودن کودک‌شان نیز به نظرشان بسیار عادی است.
اما والدینی که بسیار برونگرا هستند و اصلاً دچار خجالت نمی‌شوند، با مشاهده رفتارهای خجالتی از کودک‌شان، فکر می‌کنند به یک مشکل بسیار جدی دچار شده است. بنابراین دیدگاه والدین به موضوع خجالتی بودن کودکان بستگی به شخصیت خود آنها نیز دارد.
علل خجالت کشیدن کودکان
برخی از کودکان خجالتی به دنیا می‌آیند و حساس‌تر از سایر کودکان هستند. آیا تا به حال کودکی را دیده‌اید که صورتش را از غریبه‌ها پنهان می‌کند؟ در حالی که کودک دیگری در همان وضعیت شروع به لبخند زدن، خندیدن و ارتباط برقرار کردن با غریبه‌ها می‌کند.
گاهی اوقات خجالتی بودن در دوران بزرگسالی ربطی به خجالت کشیدن دوران کودکی ندارد. برخی تجربیات در مدرسه یا خانه باعث می‌شوند که شما به فردی خجالتی تبدیل شوید. گاهی اوقات نیز در کودکی خود خجالتی بوده‌اید، اما کم‌کم بهتر شده و در بزرگسالی دیگر این حالت را ندارید و به راحتی در هر جایی که می‌خواهید (مثلاً داخل اتوبوس) دوست پیدا می‌کنید...
برای خواندن بخش دوم- خجالت و کم‌رویی در کودکان- اینجا کلیک کنید.
