احرام

حج در لغت به معنای قصد است. این واژه در فرهنگ شریعت اسلامی در یکی از شعائر الهی و آیین های عبادی به کار رفته و معنای خاص یافته است. در فقه اسلامی به قصد دیدار خانه خدا برای اجرای مناسک و آیین ها به کار رفته است.[1]

هر چند «کمال بندگی» در پذیرش بی چون و چرای سخن معبود و گردن نهادن به خواست اوست، با این همه، کشف حکمت و مقصود باطنیِ عبادات، بر بینش بنده می افزاید و او را در پیمودن راه بندگی راسخ تر می سازد و بسیاری از شبهه ها و تردیدها را از دل و جانش می زداید

«إِنَّ أَوَّلَ بَیْتٍ وُضِعَ لِلنّاسِ» (آل عمران، 96)

آنچه در این نوشته با عنوان «حج در آثار محیی الدین عربی» آمده، گزیده ای است از نظریات او؛ زیرا بیان همه آنچه که وی در مورد «اسرار حج»، تنها در باب 72 و 73 کتاب فتوحات مکیه آورده، به صدها صفحه می رسد و بدیهی است همه آنها در یک مقاله نمی گنجد و این در حالی است که او در آثار دیگر خود نیز به مسأله «اسرار حج» پرداخته است.

از دیدگاه عرفان، حج واجب زیارت عام یا اعم و حج عمره زیارت خاص یا اخص نامیده شده است

حج تنها مناسک نیست، بلکه سیر و سلوک باطنی و طی منازل روحانی است.

حج گزار، همین که احرام بست و به قصد محرم شدن، لبیک های ویژه را گفت، انجام بیست (1) و یا بیست وچهار کار (2) بر وی حرام می شود.

نکته 24: عالمانِ بزرگ از نقد عمر به درستی و به احسن وجه بهره برداری می کرده اند و از هر فرصتی در سفر و حضر برای ترقّی و تکامل خود و جامعه می کوشیده اند و به راستی قدردانش را می دانسته اند؛ مثلاً فخرالمحقّقین، فرزند بزرگوار علاّمه حلّی رحمهمااللّه گوید:

راههایی را که در شبانه روز به ما ارائه کرده اند[1]، برای رسیدن به این مقصود سهم مؤثری دارد.