همه چیز درباره ساخت کلین روم از طراحی تا اجرای استاندارد

ساخت کلین روم و طراحی آن نیاز به یک سری از تجهیزات متفاوتی دارد که در ادامه تمامی آن ها را برایتان بررسی می کنیم و به شما خواهیم گفت که چطور می توانید با رعایت کردن استاندارد های طراحی کلین روم بسیار زیبایی را برای خانه تان تهیه کنید.

نحوه طراحی و ساخت کلین روم

جراحی و ساخت اتاق تمیز اهمیت بسیار دارد زیرا نیاز به رعایت استاندارد های خاص در آن دیده می شود و همچنین شما باید بتوانید کنترل دقیق ذرات و آلودگی ها را در این اتاق انجام داده که این مورد خود می تواند فرایند پیچیده و تخصصی باشد. در ادامه مراحل طراحی و ساخت این اتاق را برایتان مورد بررسی قرار می دهیم.

طراحی های اولیه

• برای تهیه این اتاق و ساخت آن نیاز است تا ابتدا نیاز های خاص پروژه مانند سطح تمیزی مورد نیاز، نوع فرایند ها و تجهیزات مورد استفاده در اتاق تمیز مشخص گردد.
• معمولاً طراحانی که این کار را انجام می دهند نقشه های اولیه که شامل بخش های متفاوتی از این اتاق مانند سیستم های تهویه، جریان هوا و فیلتراسیون می باشد را در نظر می گیرند.
• همچنین باید در نظر داشته باشید که در این مرحله از طراحی اتاق طراحی سیستم های برق، طراحی سیستم مکانیکی و معماری نیز انجام خواهد شد.
• از دیگر مواردی که در این مرحله انجام می شود انتخاب مصالح ساختمانی و تجهیزات با در نظر گرفتن مقاومت ان ها در برابر آلودگی و همچنین سهولت در تمیز کردنشان نیز اهمیت دارد.

انتخاب تهویه و فیلتراسیون

• سیستم های تهویه ای که در اتاق تمیز به کار می رود و همچنین کنترل دما و رطوبت باید به نوعی طراحی و تهیه شوند که هوای ورودی به اتاق به صورت کاملاً تمیز و فیلتر شده باشد و تمامی آلاینده های آن از محیط حذف گردد.
• نصب فیلتر های خاصی که توانایی این کار را دارند اهمیت بسیار بالایی دارد و می تواند از ضروری ترین کار ها در طراحی اتاق تمیز به شمار برود.
• این فیلتر ها را باید به درستی نصب کنه تا بتوانید هوای تمیز در اتاق را به گردش در بیاورید و تمامی آلودگی ها را از اتاق بگیرید.
• برای پیشگیری از ورود آلودگی باید فشار هوا در این اتاق نسبت به سایر مناطق مجاور بالا تر باشد.

ساخت دیوار ها و  کفپوش  ها

• از دیگر مراحل تهیه این اتاق می توان به ساخت دیوار ها و کفپوش ها اشاره داشت.
• باید در نظر داشته باشید که معمولاً در اتاق تمیز دیوار ها و کف اتاق باید از موادی باشد که توانایی شستشو و ضدعفونی کردن داشته باشد و همچنین ذرات گرد و غبار را به خودشان جذب نکنند.
• می توانید برای ساخت دیوار ها و کفپوش ها از موادی مانند pvc ، اپوکسی و استیل ضد زنگ نیز استفاده کنید که مقاومت آن مواد به مواد شیمیایی و ضد الکتریسیته بالا باشند.

نورپردازی درست

• سیستم نورپردازی در اتاق تمیز باید به نوعی باشد که بتوانید بدون تولید گرما و با حداقل تولید ذرات نور کافی را برای اتاق فراهم کنید.
• در واقع در مناطق حساس و کار های دقیق نور باید به گونه ای باشد که هیچگونه سایه ای ایجاد نکرده و کیفیت دید در این اتاق را به بالا ترین درجه خود برساند.

کنترل محیط

نصب سیستم های نظارتی برای اینکه بتوانید دما رطوبت و فشار و همچنین میزان ذرات راه اندازه‌گیری کنید بسیار مهم می باشد و این سیستم های نظارتی معمولاً پایش های دقیقی را در این زمینه های گفته شده انجام می دهند. در صورت تغییر ناگهانی شرایط هشدار های لازم را برای شما ارسال می کنند تا بتوانید سریعاً اقدامات لازم در این زمینه را انجام دهید.

نصب Air LOCK

درب های دوگانه یا سه گانه که مانع از ورود آلودگی های بیرونی به داخل اتاق می شود اهمیت بسیار زیادی دارد و شما باید بر اساس نوع کاری که می خواهید در اتاق تمیز انجام دهید این درب ها را تهیه و نصب کنید‌. در واقع این فضا ها بتوانند باعث کاهش آلودگی اتاق تمیز شده و معمولاً دارای سیستم های تهویه بسیار متفاوتی می باشند.

راه اندازی آزمایش ها

بعد از اینکه تمام سیستم های نصب شده تا مورد تست قرار گرفت بهتر است از عملکرد درست آن ها اطمینان پیدا کنید. آزمایش های مخصوصی که برای اندازه‌گیری های خاص انجام می شود بسیار اهمیت دارد و باید با دقت بسیار بالایی انجام گردد.

تأیید نهایی

تایید های نهایی و راه اندازی اتاق تمیز بعد از انجام دادن تمامی مراحل گفته شده انجام می شود و این اتاق باید توسط نهاد های معتبر و متخصص تایید و معتبر سازی گردد. همچنین آموزش کارکنان برای رعایت پروتکل های بهداشتی و نحوه استفاده از این اتاق اهمیت بسیار بالایی دارد که باید به درستی انجام شود در غیر این صورت ممکن است آلودگی های زیادی وارد اتاق شده و در نهایت آزمایش های شما به درستی انجام نخواهد.

نگهداری های دوره ای

برای اینکه بتوانید عملکرد کلین روم را حفظ کنید باید بازرسی های دوره ای را نسبت به سیستم ها و تجهیزات انجام دهید. در این زمینه باید فیلتر های hepa و ulpa را به صورت منظم تعویض کرده و همچنین اگر نیاز به تعمیر دارند به درستی تعمیر شود. در این مراحل باید سعی کنید تا در دوره های مرتب این کار ها را انجام دهید که بتوانید یک اتاق تمیز کارآمد و با کیفیت بالا داشته باشید که بتوانید آلودگی ها و ذرات محیطی را کنترل کرد و شرایط مطلوبی را برای انجام دادن فعالیت های خود به کار بگیرید.

شرایط کلی اتاق تمیز

• کلین روم باید عاری از آلودگی های معلق در هوا باشد و شما برای اینکه بتوانید به یک استاندارد تمیز نسبت به این مورد برسید مراحل ساخت و طراحی آن کاملاً اصولی و از روی برنامه باشد. در غیر این صورت نمی توانید به این مورد دست پیدا کنید.
• همچنین باید در نظر داشته باشید که سایر پارامتر هایی مانند هوا و رطوبت و فشار در اتاق تمیز باید تحت کنترل باشد.
• در نظر بگیرید که اتاق تمیز از نظر اندازه و پیچیدگی متفاوت است و در صنایع مانند تولید نیمه هادی، داروسازی، بیوتکنولوژی، دستگاه پزشکی و علوم زندگی و همچنین تولید فرایند های مهم که در فضانوردی استفاده می شود کاربرد دارد.
• وجود محصولات و تجهیزات اتاق تمیز برای مراکز درمانی اولویت بسیار زیادی را برخوردار می باشد. زیرا اگر آلودگی به این محیط ها وارد هم پرسنل و هم در معرض عفونت شدید قرار خواهند گرفت.

پیشینه اتاق تمیز

اتاق تمیز برای اولین بار در بیمارستان ها مورد استفاده قرار گرفت فردی به نام لرد لیستر به این نتیجه رسید که اگر بتواند آلودگی ها را کاهش دهد درمان بیماری ها و عفونت ها سریع تر انجام خواهد شد و چنین شد که پایه های طراحی و ایجاد کلین روم در بیمارستان ها و سپس بعد از آن در مراکز مهم دیگر مورد اهمیت قرار گرفت.

استاندارد های اتاق تمیز

معمولا در طراحی و ساخت اتاق تمیز از دو استاندارد خاص استفاده می شود که اولین آن شامل استاندارد فدرال ایالت متحده آمریکا بوده و دومین آن شامل استاندارد ایزو سری Iso 14644_2 می باشد. می توان گفت که هر دوی این استاندارد ها رابطه عکسی با اندازه ذرات معلق در هوا ایجاد کردند و باید در نظر داشته باشید که این ذرات هیچگاه به صفر نخواهد رسید. معمولا دسته‌بندی انواع اتاق تمیز طبق استاندارد هایی که وجود دارد متفاوت خواهد بود و این استاندارد ها به صورت بین‌المللی بوده و تقریباً می توان گفت که کل جهان آن ها را قبول دارند.

مراحل ساخت اصولی کلین روم

برای ساخت کلین روم به صورت اصولی 10 مرحله وجود دارد که در ادامه تمامی آن ها را برایتان بررسی می کنیم و اطلاعاتی در این زمینه در اختیارتان قرار می دهیم تا بتوانید آگاهی خود را در این زمینه افزایش دهید.

شمارش تعداد افراد داخل اتاق

اولین مرحله ای که در طراحی به کار می رود این است که باید تعداد پرسنل حاضر در اتاق تمیز در زمان های  متفاوت مشخص گردد و باید بدانید که این عدد بر مبنای فرایند کاری، شیفت کاری و الزامات بهره‌برداری می باشد و هرچه تعداد افراد بیش تر باشد تولید ذرات معلق انسانی نیز بیش تر خواهد بود. بنابراین باید اقدامات تهویه آن دقیق تر از کلین روم های کوچک تر باشد.

طبقه بندی دن

با در نظر داشته باشید که طبقه‌بندی کلین روم از تمیز بودن مکان نیز باید انجام شود تمیزی اتاق تمیز با توجه به استاندارد ایزو 146 1441 و یا سایر استاندارد ها مشخص می شود. در واقع این کلاس ها مشخص می کند که چه تعداد ذرات معلق در هر متر مکعب مجاز است و در این زمینه می توانید از فیلتر های متفاوتی استفاده کنید.

تعیین فشار در کلین روم

برای اینکه بتوانید از ورود آلودگی ها به اتاق تمیز پیشگیری کنید معمولاً باید طراحی این اتاق با فشار مثبت انجام شود و در این مرحله باید بتوانید تفاوت فشار را بین بخش های مختلف مانند فضای درونی و فضای بیرونی ایجاد کرده تا بتوانید از ورود جریان هوای آلوده به داخل فضا پیشگیری نمایید.

تعیین جریان هوا

در گام چهارم برای اینکه بتوانید جریان هوا را در اتاق تمیز و تعداد تعویض هوای ساعتی را تعیین کنید نیاز به یک سری از اطلاعات خاص دارید. در این زمینه جریان هوا باید به گونه ای طراحی شود که ذرات معلق در هوا به سرعت از محیط خارج شده و از رکود هوا پیشگیری گردد.

تعیین جریان هوای عبور از فیلتر

هوایی که از کلین روم خارج می شود باید از فیلتر های خروجی عبور کند تا قبل از اینکه بتواند ورود مجدد به سیستم را داشته باشد ذرات احتمالی آن گرفته شود. این مرحله برای تضمین بازده فیلتراسیون نهایی اهمیت بسیار فراوانی دارد.

تعادل در هوا و بررسی آن

در مرحله ششم از ساخت اتاق تمیز تعادل بین هوای ورودی و خروجی و همچنین هوای بازگشتی نیز بررسی خواهد شد تا بتوان از ایجاد فشار نامطلوب و یا جریان معکوس و همچنین مکش های ناخواسته پیشگیری شود.

ارزیابی متغیر های ها

 مرحله هفتم معمولاً به ارزیابی متغیر های جانبی مانند رطوبت نسبی، گرمایش تجهیزات، تشعشعات تجهیزات، ارتعاشات، تردد تجهیزات و همچنین مسیر عبور مواد و تاثیر آن ها طراحی نهایی می پردازد.

تعیین چیدمان ها

مرحله هشتم برای ساخت کلین روم به تعیین چیدمان مکانیکی سیستم ها می پردازد. باید در نظر بگیرید که در این زمینه نقشه برداری ها، طراحی لوله کشی ها، کانال کشی ها و موقعیت های قرار گیری فن ها و فیلتر ها و دیگر اجزای نیز انجام می شود. این کار ها باعث می شود تا هماهنگی فیزیکی و عملکردی بین اجرا باشد.

محاسبات گرمایشی و خنک‌کننده کنندگی اتاق تمیز

در حین ساخت کلین روم محاسبات گرمایشی و خنک کنندگی آن اهمیت بسیار زیادی دارد و باید در نظر داشته باشید که میزان گرمای تولید شده در فضای اتاق تمیز توسط افراد و تجهیزات و همچنین روشنایی اتاق محاسبه می شود و بر اساس همان سیستم های سرمایشی و گرمایشی ایجاد خواهد شد تا بتوانید دمای مطلوب در این اتاق را حفظ کنید.

مرحله آخر ساخت اتاق تمیز

بعد از اینکه طراحی های این اتاق تمام شد می توانید وارد مرحله اجرایی شده و این مرحله شامل نصب دیوار ها، نصب سقف ها، نصب کفپوش ها، نصب سیستم تهویه، نصب فیلتراسیون، نصب تجهیزات و سایر اجزای فیزیکی می باشد که باید با رعایت دقت فنی و استاندارد های مورد نظر انجام شود.

در ادامه می توانید اطلاعاتی دیگر در مورد طراحی وابی سابی و ساخت جعبه ابزار در خانه نیز مشاهده کرده و آگاهی خود را در این زمینه ها نیز افزایش دهید و برای این کار کافی است تا از لینک های داده شده در این میان استفاده نمایید.