شناسه : ۱۰۰۷۸۵۱ - جمعه ۸ تیر ۱۳۹۷ ساعت ۱۹:۱۷
نقد معمارانه، چه معماری را معماری خوب می نامیم؟!
اصولا نقد و ارزش گذاری آثار هنری به خصوص آثاری مانند معماری را می توان تا حد زیادی امری سلیقه ای دانست، سلیقه ای که به تعبیر اکثر صاحب نظران صرفا یک نظر شخصی است و برای دانش آموختگان حوزه معماری و آنان که اول راه اند چندان راه گشا نیست
اصولا نقد و ارزش گذاری آثار هنری به خصوص آثاری مانند معماری را می توان تا حد زیادی امری سلیقه ای دانست، سلیقه ای که به تعبیر اکثر صاحب نظران صرفا یک نظر شخصی است و برای دانش آموختگان حوزه معماری و آنان که اول راه اند چندان راه گشا نیست. در همین راستا به جرأت می توان گفت آنچه معماری امروز ایران بیش از بیش نیازمند آن است تلاش برای دستیابی به یک زمینه مشترک و قابل قبول و ایجاد فضایی واضح و شفاف است که در آن بتوان به تبادل نظر و انتقاد مؤثر در مورد آثار پرداخت تا حدی که بتوانیم معیار و محکی اصولی برای ارزش گذاری آثار معماری به دست آوریم. واضح تر آنکه وقتی صحبت از یک معماری «خوب» به میان می آوریم بدانیم منظور چه نوع معماری است؟ با پاسخ به این پرسش است که می توانیم فاکتورهایی به عنوان ارزش و معیار برای داوری آثار معماری به دست آوریم و مرز میان معماری خوب و معماری بد را تعیین کنیم. به همین منظور این مطلب قصد دارد دیدگاه جمعی از معماران برجسته کشور در زمینه «معیار و محک سنجش آثار معماری» را با شما در میان بگذارد. بنابراین سه معمار برجسته به این سوال پاسخ می دهند : " چه معماری را « معماری خوب» می‌نامید؟ "
مؤسس و مدیر دفتر مهندسان مشاور ایده و اجرا
تحصیلات : فوق لیسانس معمارى از دانشکده هنرهاى زیبا، دانشگاه تهران
طراحی و اجرای پروژه‌های شاخص داخلی
مؤسس و مدیر دفتر معماری متن TextArchitect
تحصیلات : دیپلم معماری از انستیتو معماری مسکو، کارشناسی معماری دانشگاه شهید بهشتی
موفق به کسب جوایز معماری در مسابقات معتبر داخلی و بین المللی
مؤسس و مدیر دفتر معماری باحور
تحصیلات : کارشناسی معماری
طراحی و اجرای پروژه های شاخص داخلی
مسعود نعمتی :
پاسخ سؤال فوق تا حدی مشکل به نظر می رسد؛ چون باید معنی «خوب» را به صورت دقیق تعریف کرد و پارادایم معنایی آن را تشریح نمود.
معماری، هنری میان رشته ای است به این معنا که ضمن حضور پررنگ و مؤثر در تاریخ هنر و اثری انکار نشدنی در ارتقاء و پیشرفت جریان هنر، ارتباطی مستمر و همیشگی با سایر رشته های فنی و حتی اقتصادی دارد؛ لذا بررسی و ارزشیابی آن باید با تعریفی دقیق انجام شود، اما از منظر شخصی اینجانب معماری ارزشمند، معماری ای است برخوردار از «خلاقیت»، «فضا» به نحوی که انسان و ذهنیتش را تحت تأثیر قرار می دهد، مانایی و ماندگاری و ارتباط با خاطره ازلی و فرهنگ سرزمینی .
معماری هنری است که مجرد و منفرد نیست. ادبیات یا نقاشی از جامعه تأثیر می پذیرد، اما به نوعی در بروز و ظهور، مجرد محسوب می شوند، اما معماری، علاوه بر تأثیرپذیری از جامعه با عوامل دیگری روبه روست که می تواند تأثیراتی مثبت یا منفی در روند آن ایجاد نمایند که مهم ترین آن کارفرما و نحوه نگرش آن به معماری است که می تواند خلاقیت و ذهنیات معمار را نابود و یا به بهترین وجه به ثمر برساند. در تکمیل مؤلفه های معماری ارزشمند باید به نقش تکنیک نیز اشاره کرد که مطمئنا هدف نیست، اما وسیله ای مهم در بیان ماهیت اندیشه معمار به حساب می آید؛ به نحوی که بهترین آثار خلاقانه وقتی با ماهیتی واقعی به نام ساختمان و تکنیک ساخت مواجه می شوند، اگر به صورت بسیار دقیق مورد ارزیابی قرار نگیرند، صرفا در حد تصویر و ایماژی جذاب (در بهترین حالت) خواهد ماند؛ لذا از نقش تکنیک، مهندسی و ارتباط با رشته هایی چون سازه و تأسیسات در خلق اثر معماری خوب به آسانی نمی توان گذشت. ماهیت معماری زمانمند نیست. الگوها و به اصطلاح مدها هستند که زمانمند هستند و در دسته بندی دوره های تاریخی قرار می گیرند. ماهیت معماری که همانا فضاست با لطافت روح و پیچیدگی ذهن انسان مرتبط است؛ عواملی که ضمن تغییر و پیشرفت در تاریخ از ماهیتی ماندگار برخوردار بوده اند؛ لذا به نظر من در معماری ای که کلیات موارد ذکرشده مشهود باشد ماندگاری و مانایی نیز لمس خواهد گردید.
تازگی ربطی ندارد با زمان
تازه آن باشد که ماند جاودان
کهنه دیروز اگر زیبا بود
تازه هم امروز و هم فردا بود
سعید محسن یونسی :
درصورتی که هر ساخت و سازه ای را حاوی «معماری» ندانیم ، آنگاه «معماری خوب» به ناچار در مرحله عبور از کمیت به کیفیت شکل می گیرد؛ معماری ای که ضمن دادن تجربه جدید فضایی به کاربر، او را با رغبت به سمت تغییر از کهنه به نو در عادت ها و کلیشه ها سوق می دهد. معمار روشنفکر است و زبان معماری، همیشه پیشرو است. با این‌حال معمار باید نگران فاصله پشت سر خود تا جامعه باشد. معمار اگر دست کاربر را رها کند معماری اش درک نخواهد شد و فاصله جامعه و معمار «الیت» به دره عمیق عدم درک متقابل منجر خواهد شد؛ بنابراین به نظر من «معماری خوب» آن است که:
- تکرار گذشته نباشد.
- دارای زبان معماری جهانی در سبک و استفاده از تکنولوژی باشد.
- قابلیت ایجاد گفتگو درباره آن با جامعه خود وجود داشته باشد.
- خلاقیت جاری در آن به کاربر احساس تجربه متفاوت و بهتر از فضا را بدهد.
- کامل‌ترین «پاسخ» به «سؤال» معماری پروژه در عملکرد باشد.
امیر طالشی :
هر اثر معماری شامل دو بخش است:
اول : اجزای فیزیکی ساخته شده و دوم : فضای فکر شده، ولی ساخته نشده. ارزش وزنی بخش ساخته نشده در تعریف یک معماری خوب تأثیرگذاری بیش تری را شامل می شود. فضای فکر شده و ساخته نشده هم می تواند پرهیز از اجزای فیزیکی باشد و هم می تواند یک اصل بنیادین در طراحی قلمداد شود. در هر دو صورت، امتیازی به اثر معماری داده می شود. نمونه عینی آن را به صورت ویژه می توان در پروژه روهاس آندو و خانه های قدیمی یزد مشاهده کرد. این نگرش می تواند قسمتی عمیق تر و ارزشمند تر از تعریف معماری خوب را برای ما مشخص کند. مثال آن می تواند روزه باشد: کارهایی را نمی‌کنیم تا امتیازهایی به دست آوریم.
در مطالب گذشته معماران برجسته ایرانی به سوال های زیر پاسخ دادند:
برای اینکه بتوانید پروژه خود را در بخش پروژه های برجسته چیدانه با نام خودتان ثبت کنید کافی است، عکس پروژه و مشخصات خود را به تلگرام چیدانه 09035550148 ارسال کنید. اهالی فن چیدانه مکانی است که معماران و متخصصان حوزه ساخت و دکوراسیون داخلی می توانند عضو شده و پروژه های خود را به نمایش بگذارند. اگر شما هم صاحب کسب و کاری در این زمینه هستید، هر چه زودتر دست به کار شوید و پروژه ی خود را با مردم ایران به اشتراک بگذارید.
منبع : مجله منزل ؛ نویسنده و گزارشگر : ثمینا فراهانی
