علت و درمان بیرون زدگی ناف کودک

آیا فتق ناف در کودکان نیاز به جراحی دارد؟

به گفته بقراط متورم شدن، بیرون آمدن و برآمدگی ناف از جمله بیماری هایی است که از هنگام تولد تا هنگام روییدن دندان های کودکان عارض می شود. ورم ناف باید اندکی پس از بریده شدنش بر کودک عارض شود، همچنان که در اندام های دیگر غیر از ناف هنگام ایجاد زخمی در آن ها عارض می شود.با دلگرم همراه باشید تا با علائم بیرون زدگی و درمان این عارضه در نوزادان آشنا شوید.

چه زمانی نیاز به ویزیت دکتر وجود دارد؟

وقتی والدین متوجه برجستگی و تورم در ناف کودک شان می شوند، ویزیت دکتر متخصص لازم است. البته در بعضی شرایط نیاز به ویزیت اورژانسی کودک توسط دکتر ایجاد می شود. از جمله: اگر کودک در ناف احساس درد شدید کند، وقتی که فتق با استفراغ همراه باشد و زمانی که تورم و برجستگی ناف دردناک و حساس باشد.

علل فتق ناف در کودکان چیست؟

در دوره جنینی طناب نافی از ناف کودک بیرون زده می شود. نزدیک و بلافاصله بعد از زایمان و کامل شدن جنین، جدار شکم (حلقه ی نافی) خود به خود بسته می شود. ضعف عضلات و عدم بسته شدن رینگ یا حلقه نافی سبب ایجاد فتق ناف در کودک می شود. علل دیگر ایجاد فتق در بالغین شامل چاقی، حاملگی های متعدد، آسیت شکمی، جراحی های شکمی و دیالیز صفاقی مزمن است.

فاکتور های خطر در فتق ناف کدامند؟

این فتق بیشتر در شیر خواران پره مچور یا نارس ایجاد می شود. همچنین در نوزادان با وزن پایین تولد، شیوع بیشتری دارد. شانس ابتلا به فتق ناف در جنس مونث و مذکر یکسان است. در نوزادان سیاه پوست نیز بیشتری دیده می شود. در بالغین، چاقی مفرط و زایمان های متعدد از عوامل خطر ایجاد فتق نافی هستند.

عوارض فتق ناف

عوارض فتق ناف در کودکان خیلی کم دیده می شود. عوارض فتق ناف زمانی بروز می کند که بافت شکمی بیرون زده حبس شود. این کار جریان خون را به قسمت حبس شده روده کاهش می دهد و باعث درد ناف و آسیب بافت شکم می شود.اگر جریان خون قسمت حبس شده روده کاملا قطع شود و دیگر خونی نداشته باشد، آن قسمت از بافت روده می میرد و اصطلاحا دچار قانقاریا می شود.عفونت ناشی از قانقاریا می تواند در تمامی حفره شکمی پخش شود و باعث مرگ فرد گردد.افراد بزرگسال مبتلا به فتق ناف، بیشتر دچار احتباس یا انسداد (گرفتگی) روده می شوند.عمل جراحی فوری معمولا برای درمان این عوارض لازم است.در افراد بزرگسال معمولا برای جلوگیری از عوارض احتمالی، عمل جراحی انجام می شود، به خصوص اگر فتق ناف بزرگ تر و یا دردناک شود

آزمایشات تشخیصی

پزشک با معاینه بدنی فرد مبتلا، فتق ناف را تشخیص می دهد.گاهی اوقات آزمایشات تصویربرداری مثل سونوگرافی شکم یا عکسبرداری با اشعه ایکس از شکم برای شناسایی عوارض فتق ناف استفاده می شود.

راه های درمان

بیشتر فتق های ناف در نوزادان تا سن یک و نیم سالگی خودبخود بسته می شوند. حتی پزشک می تواند برآمدگی فتق ناف را به طرف داخل شکم هل دهد، اما خودتان هرگز این کار را انجام ندهید.اگرچه برخی افراد معتقدند با چسباندن یک سکه توسط چسب نواری روی قسمت باد کرده می توان فتق را برطرف کرد، اما باید گفت که این کار نه تنها کمکی به بهبود فتق نمی کند، بلکه با جمع شدن میکروب در زیر چسب، ناف دچار عفونت می شود.

فتق ناف در کودکان در موارد زیر نیاز به عمل جراحی دارد:

• فتق ناف درد دارد.
• بیشتر از 5/1 سانتیمتر قطر دارند.
• بعد از شش تا 12 ماه، اندازه فتق ناف کم نشود.
• تا سن سه سالگی، برطرف نشود.
• باعث احتباس یا گرفتگی روده شود.

در افراد بزرگسال معمولا برای جلوگیری از عوارض احتمالی، عمل جراحی انجام می شود، به خصوص اگر فتق ناف بزرگ تر و یا دردناک شود.در این عمل جراحی، یک برش کوچک در پایین ناف ایجاد می شود و بافت بیرون زده به داخل فضای شکم برگردانده می شود. سپس برش شکم توسط بخیه بسته می شود.در افراد بزرگسال پزشک جراح اغلب برای تقویت و استحکام دیواره شکم، از مش استفاده می کند.مش نوعی وسیله است که از نظر ظاهری مشابه توری پلاستیکی و تقریبا به اندازه کف دست است و در صورتی که وسعت محل پارگی جدار شکم زیاد باشد، در حین جراحی در محل فتق قرار داده می شود. این وسیله از روی پوست پیدا نیست و باعث استحکام محل پارگی می شود و احتمال عود فتق را بسیار کاهش می دهد.

چه مراقبت هایی بعد از عمل جراحی فتق نافی لازم است؟

کودک مبتلا به فتق نافی معمولا روزی که در بیمارستان بستری می شود به صورت سرپایی عمل جراحی شده و همان روز هم مرخص می گردد. مگر اینکه بیماری زمینه ای دیگری داشته باشد که نیاز به مراقبت های ویژه را ضروری سازد.محل برش جراحی زیر ناف و چسبیده به آن است. پانسمان زخم بعد از 48 ساعت برداشته شده و توصیه ی استحمام داده می شود. بعد از 7 روز در صورت استفاده از نخ غیر قابل جذب، بخیه های بیمار کشیده می شود.

درد بیمار 2 تا 3 روز طول می کشد و در طی این مدت برای تسکین درد استامینوفن یا بروفن مورد استفاده قرار می گیرد. در صورت ادامه درد علیرغم دریافت مرتب مسکن، لازم است از پزشک معالج کمک گرفت. در 24 ساعت اول بعد از عمل، کودکان معمولا حالت تهوع و استفراغ دارند. در طی این مدت بهتر است از مایعات و آب میوه استفاده شود. ولی بعد از 24 ساعت شروع تغذیه با رژیم غذایی معمولی بلامانع است.چند ساعت بعد ازعمل جراحی، امکان ایستادن، نشستن و چهار دست و پا رفتن برای کودک عمل شده بلامانع است.

بین 2 تا 4 هفته پس از جراحی، باید از دوچرخه سواری و برداشتن جسم سنگین امتناع شود. اصلی ترین نگرانی بعد از عمل فتق ناف عفونت زخم است. علایم آن شامل تشدید درد حدود پنج تا هفت روز بعد از عمل، قرمز شدن زخم و خروج ترشحات بد بوی سبز یا کرم رنگ از محل زخم می باشد. در صورت عفونت زخم نیز باید به جراح مربوطه جهت درمان اطلاع داده شود.

منبع:نی نی بان،عصر ایران،آفتاب

مجله اینترنتی دلگرم

مرجان امینی