آیا فتق ناف خطرناک است؟ علت،علائم و درمان سریع فتق ناف

آیا فتق ناف در کودکان نیاز به جراحی دارد؟

فتق ناف زمانی بروز می کند که قسمتی از روده از طریق سوراخی در عضلات شکم بیرون بیاید. فتق ناف شایع است و معمولا خطری ندارد.اگر بیرون زدگی شامل روده و محتویات آن باشد سبب انسداد روده خواهد شد.فتق نافی در خانم‌ها بیشتر گزارش شده و چاقی ، بارداری‌های متعدد و تومورهای داخل شکمی از علل زمینه ساز آن می باشند.

فتق ناف ((Umbilical hernia))

• فتق ناف بیشتر در نوزادان اتفاق می افتد. درنوزادان ، بیرون زدگی پایین ناف در هنگام گریه کردن می تواند نشانه وجود فتق در آنها باشد .
• در بیشتر مواقع فتق های ناف تا سن یک سالگی خود به خود برطرف می شوند، البته در بعضی موارد درمان فتق زمان بیشتری می برد. برای جلوگیری از عوارض جانبی فتق هایی که تا 4 سالگی برطرف نشده اند و یا در بزرگسالی به وجود آمده اند، شاید نیاز به جراحی وجود داشته باشد .
• معمولا فتق ناف آزاردهنده و دردناک نیست .

نشانه ها و علائم فتق ناف

• فتق باعث بوجود آمدن آماس و یا تورم در نزدیکی ناف می شود. این تورم می تواند به قطر 5-3 سانتیمتر باشد .
• اگر کودک شما مبتلا به فتق است، زمان گریه، سرفه و بازی های کششی توجه بیشتری به او داشته باشید، زیرا ممکن است برآمدگی در زمان آرامش و یا زمانی که به پشت دراز کشیده به طور کامل ناپدید شود .
• فتق ناف کودکان معمولا بدون درد است، در حالی که فتق در بزرگسالان معمولا باعث احساس ناراحتی در ناحیه شکم می شود

علت فتق ناف

• در طی بارداری بند ناف از یک فضای باز بسیار کوچک در ماهیچه های شکم جنین عبور میکند. این فضای باز بلافاصله بعد از زایمان بسته می شود. اگر بسته شدن آن به طور کامل صورت نگیرد، دیواره در ناحیه میانی شکم ضعیف شده و ممکن است سبب بروز فتق ناف در زمان زایمان و یا در طول زندگی فرد شود .
• در بزرگسالان فشار های شدید در ناحیه شکم می تواند باعث به وجود آمدن فتق ناف شود.

برخی از عوامل محتمل در بروز فتق شامل :

• چاقی
• بلند کردن اجسام سنگین
• سرفه های مکرر
• چند قلو باردار بودن
• وجود مایعات اضافه در فضای داخل شکمی (آسیت)

عوامل خطر

فتق ناف در نوزادان بسیار معمول است، به خصوص نوزادان نارس و نوزادانی که با وزن کمتر از نرمال به دنیا آمده اند. به نظر می رسد که احتمال فتق ناف در نوزادان سیاه پوست کمی بیشتر از دیگران است. احتمال بروز این شرایط در دختران و پسران به یک اندازه است .در بزرگسالان، اضافه وزن و چند قلو باردار بودن می تواند خطر بروز فتق ناف را بالا ببرد .

همچنین بخوانید:

علت و درمان بیرون زدگی ناف کودک

علت و درمان خونریزی و عفونت های چرکی از ناف چیست؟

علت؛پیشگیری و درمان عفونت بند ناف نوزاد

عوارض فتق ناف

1. فتق ناف به ندرت در بچه ها عوارضی را به دنبال دارد. زمانی که بخش بیرون زده بافت روده، در شکاف ایجاد شده بین ماهیچه ها گیر افتاده و دیگر نتوانید آن را با دست به داخل حفره شکمی هل دهید، می تواند برای فرد عوارضی را به دنبال داشته باشد.
2. این حالت سبب کاهش جریان خون در بخش تحت فشار می شود که تخریب بافت روده و درد در ناحیه شکم را به دنبال خواهد داشت. اگر خون رسانی به بخش مذکور به طور کامل قطع شود، بافت روده به طور کلی فاسد (gangrene) می شود.
3. در این حالت عفونت ممکن است در تمامی حفره شکمی پخش شده و شرایط خطرناکی را برای فرد به وجود آورد .
4. احتمال انسداد روده در بزرگسالانی که فتق ناف دارند، بیشتر است . معمولا برای درمان این شرایط به صورت اورژانسی جراحی انجام می شود.

چه زمانی به پزشک مراجعه کنیم؟

اگر شما به وجود فتق در کودکتان مشکوک هستید، به متخصص کودکان مراجعه کنید. در صورت مشاهده علائم زیر کودک شما به مراقبت ویژه نیاز دارد ؛

• کودک شما درد دارد.
• شروع به استفراغ می کند.
• تورم حاصل از فتق تغییر رنگ داده، حساس شده و لمس کردن آن کودک را ناراحت می کند.

موارد فوق برای بزرگسالان نیز صدق می کند . اگر در نزدیکی ناف خود برآمدگی احساس می کنید ، حتما به پزشک مراجعه نمائید . در صورت احساس درد و ناراحتی در ناحیه تورم، شما نیاز به مراقبت های ویژه خواهید داشت. تشخیص و درمان به موقع ، می تواند از بروز عوارض بعدی جلوگیری کند .

روش های تشخیصی و درمانی

فتق ناف در طی معاینات فیزیکی تشخیص داده می شود. گهگاه آزمایش خون و یا تصاویر x-ray نیز برای بررسی شرایط مورد استفاده قرار می گیرند .

درمان دارویی

در اکثر موارد فتق ناف تا سن یک سالگی خود به خود برطرف می شود. همچنین پزشک ممکن است در طی تست های فیزیکی بتواند برآمدگی فتق را به داخل حفره شکمی هل دهد. هیچ گاه خودتان چنین کاری را انجام ندهید. برخی از افراد ادعا می کنند که فتق ناف با بستن سکه بر روی برآمدگی قابل درمان است.

این کار کمکی نخواهد کرد و ممکن است سبب تجمع میکرواورگانیسم ها و بروز عفونت در آن ناحیه شود .

معمولا جراحی برای بچه ها زمانی انجام می شود که فتق بزرگ و یا بسیار دردناک باشد و یا :

• پس از 1 یا 2 سالگی بزرگتر شده باشد .
• تا سن 4 سالگی ناپدید نشده باشد .
• سبب گیر افتادن روده و ایجاد انسداد در آن ناحیه شده باشد .

برای جلوگیری از عوارض احتمالی در بزرگسالان ، معمولا جراحی توصیه می شود. بخصوص زمانی که فتق ناف بزرگتر و دردناک شده باشد .

در طی جراحی، برش کوچکی در بخش پایین شکم ایجاد کرده و بافت فتقی شده به داخل حفره شکمی بازگردانده می شود و سپس بخش باز شده از دیواره شکم به هم دوخته می شود.

چه مراقبت هایی بعد از عمل جراحی فتق نافی لازم است؟

کودک مبتلا به فتق نافی معمولا روزی که در بیمارستان بستری می شود به صورت سرپایی عمل جراحی شده و همان روز هم مرخص می گردد. مگر اینکه بیماری زمینه ای دیگری داشته باشد که نیاز به مراقبت های ویژه را ضروری سازد.محل برش جراحی زیر ناف و چسبیده به آن است. پانسمان زخم بعد از 48 ساعت برداشته شده و توصیه ی استحمام داده می شود. بعد از 7 روز در صورت استفاده از نخ غیر قابل جذب، بخیه های بیمار کشیده می شود. درد بیمار 2 تا 3 روز طول می کشد و در طی این مدت برای تسکین درد استامینوفن یا بروفن مورد استفاده قرار می گیرد.

در صورت ادامه درد علیرغم دریافت مرتب مسکن، لازم است از پزشک معالج کمک گرفت. در 24 ساعت اول بعد از عمل، کودکان معمولا حالت تهوع و استفراغ دارند. در طی این مدت بهتر است از مایعات و آب میوه استفاده شود. ولی بعد از 24 ساعت شروع تغذیه با رژیم غذایی معمولی بلامانع است.چند ساعت بعد ازعمل جراحی، امکان ایستادن، نشستن و چهار دست و پا رفتن برای کودک عمل شده بلامانع است.

بین 2 تا 4 هفته پس از جراحی، باید از دوچرخه سواری و برداشتن جسم سنگین امتناع شود. اصلی ترین نگرانی بعد از عمل فتق ناف عفونت زخم است. علایم آن شامل تشدید درد حدود پنج تا هفت روز بعد از عمل، قرمز شدن زخم و خروج ترشحات بد بوی سبز یا کرم رنگ از محل زخم می باشد. در صورت عفونت زخم نیز باید به جراح مربوطه جهت درمان اطلاع داده شود.