به گزارش خبرنگار مهر کمتر از دو ماه پیش بود که آکادمی سلطنتی سوئد اعلام کرد که به خاطر رسوایی های اخیر که دامان برخی از نزدیکانِ اعضای آکادمی را هم گرفته بود، امسال جایزه نوبل ادبیات را اهدا نخواهد کرد. این رسوایی آن قدر بزرگ بود و فراگیر که از چند ماه پیش لرزه بر اندام آکادمی نوبل انداخته بود و تقریباً نیمی از اعضای کمیته ادبیات آن استعفا کرده بودند. اما اعلامِ لغوِ اهدای این جایزه، قرار بود فرصتی برای آکادمی باشد تا به ترمیم چهره خود بپردازد، باعث شده است که عده ای به دنبال راه اندازی جایزه ای موازی با نوبل ادبیات باشند و نشان دهند که آکادمی هنوز که هنوز است باید منتظر پس لرزه های متعدد و متنوع این رسوایی ها باشد.
در ماه مه، آکادمی اعلام کرد که به دنبال طرح اتهامات سوء استفاده جنسی علیه ژان-کلود آرنو، همسرِ کاتارینا فروستنسون که از اعضای کمیته ادبیات آکادمی نوبل است، امسال جایزه ادبیات نوبل را اهدا نمی کند تا در این فرصت یک ساله به ترمیم چهره خود بپردازد. اتهامِ آرنو که خود عکاسی برجسته است تجاوز بود، اما او خود تمام اتهامات علیه خود را رد می کند.
انکار او اما باعث نشد که این رسوایی دامنِ آکادمی سوئد را نگیرد و پس از بحث و جدل های بسیار، که البته به مطبوعات هم کشیده شده بود، تعداد زیادی از اعضای کمیته ادبیات آکادمی استعفا کردند و در نهایت هم اهدای جایزه برای سال جاری لغو شد. دردسرها اما با این لغو برای آکادمی تمام نشد و حالا تعدادی از شخصیت های فرهنگیِ سوئدی گرد هم آمده اند تا جایزه ای برای رقابت با معتبرترین جایزه ادبی جهان راه اندازی کنند و این کار خود را نشانه اعتراض به رسوایی ای می دانند که دامن آکادمی را گرفته است. بیش از صد نویسنده، بازیگر، روزنامه نگار و دیگر شخصیت های فرهنگی گرد هم آمده اند و «آکادمی نو» را پایه گذاری کرده اند و قرار است هر سال پاییز جایزه ادبی خود را اهدا کنند. آن ها در اعلامیه خود نوشته اند که «ما آکادمی نو را بنا نهاده ایم تا به مردم یاد آوری کنیم که ادبیات و به طور کلی فرهنگ باید دموکراسی، شفافیت، احترام و همدلی را، بدون هیچ گونه مزیت، غرور کاذب یا سکسیسم، تقویت کنند.»
هر چند بنا نهادنِ یک آکادمی موازی با آکادمی سلطنتی سوئد می تواند اعتبار خدشه دار شده آکادمی را بیش از پیش خدشه دار کند، اما هنوز نمی توان درباره آینده این آکادمی نو مطمئن بود. از یک طرف، ممکن است نویسندگانِ برجسته ای که در طراز جایزه نوبل به حساب می آیند حاضر به دریافت این جایزه نو پا نباشند، چرا که نمی خواهند شانس بردن جایزه نوبل را از دست بدهند یا هنوز از منابع مالی و گرایش های سیاسی آکادمی نو اطلاع دقیقی ندارند. از طرف دیگر، آکادمی نو با بیش از صد نفر عضو، وقتی قرار است همه آن اعضاء به طور مساوی حق اعلام نظر داشته باشند، بسیار در معرض خطر فروپاشی است و باید راهکارهای جدی برای جلوگیری از این مسئله اندیشیده شود. به هر حال باید منتظر ماند و دید که این جایزه آیا می تواند با نوبل اصلی رقابت کند یا نه، و آیا آکادمی نوبل می تواند به این زودی از زیر بار رسوایی ها کمر راست کند یا نه.
