به گزارش خبرگزاری مهر، در روز دوم نخستین اردوی دوره هفتم شعر آفتابگردانها، ابراهیم اسماعیلیاراضی، شاعر و منتقد ادبی پیرامون عناصر شعر با اعضای دوره سخن گفت.
اسماعیلیاراضی جانمایۀ اصلی کلمۀ هنر را در آفرینش دانست و توضیح داد: آفرینشی که توسط خدا صورت میگیرد پیش از آن عدم بوده، اما آفرینش انسان دقیقا بر اساس آنچه قبلا آفریده شده، صورت گرفته و درواقع انسان دوباره دارد واقعیت را بازآفرینی میکند.
وی وجه تمایز انواع ادبی را در عناصری چون زبان، تخیل، اندیشه و موسیقی دانست و عناصر شعر را به دو بخش عناصر ساختی و عناصر ذاتی تقسیم نمود.
این منتقد ادبی زبان شعر را عنصری ساختی دانست و توضیح داد: یکی از تعاریف مهمی که از سوی فرمالیستها دربارۀ شعر وجود دارد این است که شعر اتفاقیست که در زبان میافتد. اشکالی که در اینباره وجود دارد این است که فاصلۀ اثر با آفرینش بسیار بیشتر میشود. چراکه آفرینش نمیتواند در پوستۀ زبان اتفاق بیفتد.
وی همچنین انواع فضاهای ذهنی در شعر را به فضای احساسی، عاطفی، فضای واقعی و فضای خیالی تقسیم نمود و گفت: وقتی قرار است شعری در ما شکل بگیرد مهمترین چیزی که آن را ایجاد میکند انگیزۀ بیرونیست و این انگیزه سبب برانگیخته شدن حس و بیان احساسات میشود. فضای بعدی فضای خیال است. ما در آفرینش آنچه از قبل وجود داشته را به عاریت میگیریم و یک رفتار استعاری انجام میدهیم.
وی با تکیه بر فضای استعاری یکی از اشعار نیما یوشیج افزود: ما نمیتوانیم تخیل را در یک فضای مجرد رقم بزنیم. باید بتوانیم از فضای احساسی و واقعی وارد فضای خیالی شویم، اگرنه آفرینشی شکل نمیگیرد.
وی در بخش دیگری از سخنان خود بر لزوم تناسب میان اجزای متن تاکید نمود و گفت: باید دید چقدر استعارهها در فضای خیالی و شبه خیالی توانستهاند با هم نسبت داشته باشند.
این منتقد ادبی همچنین پیرامون عنصر عاطفه در شعر تاکید کرد و اظهار داشت: عاطفه وقتی میتواند در شعر قابل دفاع باشد که ناگهان از احساس وارد بیان نشویم و بیان احساسات، عاری از هرگونه هنر زبانی نباشد.
اسماعیلیاراضی دو پرتگاه اصلی اندیشه را شعاری شدن و نزدیک شدن به لحن بیانیهای دانست و در سخنان پایانی خود شاعران را به خواندن نظریات نیما یوشیج پیرامون هارمونی شعر دعوت کرد.