می‌خواهند دیده شوند

به گزارش به نقل از قانون ، مردم و رسانه ها این حرکت صدا و سیما را محکوم کردند و چهره‌های سیاسی نیز به آن واکنش نشان دادند. شدت انتقادها به قدری بود که شهاب اسفندیاری، رییس دانشکده صدا و سیما را وادار به موضع‌گیری و عذرخواهی کرد. اما در واقع مائده هژبری دختری نوجوان است مانند دیگر دختران نوجوان این سرزمین که نیازهایی دارند.

نیاز به شادی دارند و شاد بودن که جرم نیست. همه می دانیم که جامعه ایران دچار افسردگی و ناامیدی است. حتی خط قرمزهایش هم در این باره رد شده و هر روز جامعه‌شناسان و صاحب‌نظران برای بهبود وضعیت جامعه راهکارهای مختلفی ارائه می دهند اما درک کردن نیازهای نسل نوجوان باید سرلوحه کار مسئولان قرار بگیرد. چون آن‌ها مانند دهه شصتی‌ها و دهه هفتادی ها منتظر مذاکره نمی مانند و اعتراض‌های‌شان را به هر شکل که باشد، منتقل می‌کنند و حرف‌های‌شان را می‌زنند. شبکه اجتماعی اینستاگرام در تمام دنیا مورد استفاده نوجوان‌ها بوده و در ایران هم به همین شکل است.

دوست دارند دیده شوند

یکی از نیازهای نوجوانان دیده شدن است و این شبکه ها این فرصت را برای نوجوان‌ها فراهم می‌کنند. فیلتر کردن و از دسترس خارج کردن آن‌ها هم نه تنها راهکاری برای کنترل کردن جامعه به هر دلیلی نیست که تبعات برعکس را در جامعه ایجاد می کند. دکتر کامل دلپسند، جامعه شناس

با اشاره به اینکه نیازهای نوجوانان در جامعه ایرانی شناخته شده نیست، می‌گوید:« به فرض اگر ما در سطح ملی هم پژوهشی روی سبک زندگی نوجوانان در وزارت کشور یا پژوهشگاه فرهنگ و هنر انجام می دهیم، موفق نیستیم.

چون خروجی‌های این پژوهش‌ها که به صورت تئوری است باید به صورت عملی در جامعه اجرا شود. کسانی که متولی امور مربوط به نوجوانان هستند، باید دست به کار شوند تا مفهوم این سبک زندگی را در جامعه به مسئولان نشان دهند و راهکارهای اجرای آن در جامعه را ایجاد کنند. متاسفانه کارگزاران ما هیچ شناختی نسبت به نیازهای نسل نوجوان ندارند و حتی طرح های پژوهشی را که انجام می شود هم مطالعه نمی‌کنند.

حتی نمی دانند سبک زندگی نوجوانان ایرانی در حال تغییر است ومنشا تغییر آن را هم نمی دانند».او با اشاره به اینکه رسانه ملی نمی تواند هیچ الگوی مناسبی را برای نوجوانان ایجاد کند، افزود:« در حال حاضر منشأ تغییر سبک زندگی نوجوانان ما از الگوی جهانی پیروی می‌کند چون دسترسی به رسانه‌های جهانی مانند گذشته نیست و خیلی راحت تر شده است.

از سوی دیگر جهانی شدن برای نسل جدید پذیرفته شده است و تمام تلاش‌شان را می کنند که مانند الگوهای جهانی در زندگی رفتار کنند وجلوی آن‌ها را هم نمی توانیم بگیریم. الگوهای مد و نمایش و موسیقی و هر‌گونه الگویی را که نیاز دارند از جامعه جهانی می‌گیرند. چون رسانه ملی توجهی به نیازهای نوجوانان ندارد».

مطالبه گری در فضای مجازی

این جامعه شناس در پاسخ به این سوال که چرا رسانه ملی به جای اینکه روش‌های همذات پنداری با نوجوانان را در برنامه‌هایش ایجاد کند به سرکوب می‌پردازد، می‌گوید:« صدا و سیما هیچ فهمی از نیازهای نوجوانان ندارد و تنها و اکنشی که می‌تواند انجام دهد،

این است که دافعه ایجاد کند. این طرد کردن‌ها از سوی رسانه ملی وقتی در سطح اجتماعی مورد انتقاد قرار می‌گیرد، بسیار تاثیرگذار است. ما باید بدانیم که نسل نوجوان ما فرصت های بروز خود را در جامعه ندارند و راهکارهای موثر برای نشاط آن‌ها در جامعه وجود ندارد.

به طور مثال دختران نوجوان در استادیوم‌های ورزشی که تنها جایی برای بروز هیجانات‌شان است امکان حضور ندارند. شبکه‌های اجتماعی اینستاگرام و تلگرام تنها جایی است که نوجوانان جایی برای فرصت بروز هیجان خود را دارند.

تنها جایی است که می‌توانند خود واقعی‌شان را در معرض دید مخاطبان‌شان قرار دهند و شناخت کاملی از خودشان ارائه دهند. او در صفحه اینستاگرامش به مخاطبانش می گوید که من این هنر یا ذوق را دارم و خلاقیت من در فلان رشته است. او درباره برخوردهای امنیتی با فعالیت های اجتماعی و مدنی در جامعه می گوید:«‌این برخوردها تنها باعث این می شود که جامعه به نقطه ای نزدیک شود که دیگر هیچ امیدی در آن وجود ندارد.

نمی‌شود جامعه را این طور اداره کرد. در حال حاضر شاخص های امید اجتماعی در جامعه وضعیت خط قرمز را هم رد کرده است. گزارش های محرمانه از وضعیت جوانان و نوجوانان در جامعه ما بسیار نگران‌کننده است. 95 درصد جوانان دانشگاهی در محیط دانشگاه تجربه‌های جنسی پیش از ازدواج دارند. کدام یک از کارگزاران سیاست‌گذاری‌های جامعه از این موضوع اطلاع دارند».

نوجوانان را نمی‌شناسیم

دکتر دلپسند درباره نقش فضاهایی مانند اینستاگرام برای نوجوانان می‌گوید:«دختری که در اینستاگرام برای دوستانش فیلم رقص می‌گذارد به این فکر نمی‌کند که این کار اشتباه است. او می خواهد تنها خودش را به دوستانش نشان دهد و هیچ هدف دیگری ندارد. چون در هیچ جای دیگری از جامعه فرصت چنین کاری را پیدا نمی کند».

این جامعه‌شناس از نداشتن شناخت کافی از نوجوانان و کم کاری کارگزاران کشور و رسانه‌ها برای شناخت علایق و سلایق نوجوانان و نحوه پاسخگویی به آن‌ها می‌گوید:«‌متاسفانه کارگزاران ما امنیتی هستند و مواجه با مسائل اجتماعی را به شکل امنیتی می‌بینند. در صورتی که این مواجهه باید علمی و با توجه به نیازهای جوانان باشد.

باید سبک زندگی نوجوانان را بپذیریم و راهکار درست برای هدایت آن‌ها پیدا کنیم. دورکیم می‌گوید: سبک زندگی نسل‌ها با هم متفاوت است و ما هم باید قبول کنیم که به طور مثال سبک زندگی متولدین دهه 60 که آن همه دچار محدودیت بودند با متولدین دهه 80 تفاوت بسیاری دارد،نباید به مشکلات دامن بزنیم».

او درباره برخورد افکار عمومی و شیوه مواجهه مردم با چنین برخوردهای امنیتی در مقابل نوجوانانی که حرکت های اجتماعی انجام می‌دهند، می‌گوید:« مردم فهم و شعور اجتماعی دارند و در مقابل این برخوردهای امنیتی واکنش نشان می‌دهند. به هر حال این نشان می‌دهد که ما باید رویه‌های‌مان را در جامعه با قشرهای مختلف عوض کنیم.

این در دنیا هم اتفاق می‌افتد. کارگزاران رسانه ملی باید با این بازخوردهایی که از این اتفاق گرفتند، تغییر روش بدهند. اگر این کار را انجام دهند، می توانیم بگوییم که ما حرکت‌های اجتماعی رو به جلو داریم. هر قدر کارگزاران رسانه‌ای به روزتر و از نسل جدیدتر باشند، آگاهی بیشتری نسبت به اجتماع دارند». همین حالا روزنامه‌های مطرح جهان مانند گاردین عکس دختر نوجوانی را که به جرم حرکات موزون در مقابل دوربین صدا و سیمای ایران بازجویی شده در صفحه اول خود قرار داده و گفته اند که دختران در ایران این وضعیت را دارند.

این نشان از نداشتن آگاهی از سوی مسئولان رسانه صدا و سیما دارد چون به صورت عقیدتی عمل می‌کنند و ملاحظات امنیتی دارند. به هر حال حرکت های اجتماعی برای اصلاح امور اجتماعی صورت می گیرد. جامعه ای که در آن روند اصلاح وجود داشته باشد، ناگزیر است که به افکار عمومی در جامعه توجه کند. اگر معتقد به اصلاح هستیم باید بدانیم که در این راه هزینه بدهیم.

وقتی یک جامعه زنده و پویاست به این شکل واکنش نشان می دهد. تا زمانی که وجدان جمعی بیدار جامعه را داشته باشیم، می‌توانیم برای اصلاح امیدوار باشیم. چنین اتفاق‌هایی باعث می شود راه برای کنش های اجتماعی بیشتر برای نوجوانان باز شود.