چرا هنگام صبح خسته‌اید؟!

اعظم اسلامی مجد

اگر برخی شب‌ها نمی‌توانید به راحتی به خواب بروید، بی‌خوابی‌تان می‌تواند دلایل بسیاری داشته باشد؛ اما بعضی اوقات شب را خوب می‌خوابید، ولی وقتی از خواب بیدار می‌شوید، احساس خستگی، کوفتگی و درد بسیار می‌کنید. علت این مسأله چیست؟ و آیا خطری جدی سلامت شما را تهدید می‌کند؟

طعم بسیار بد دهان بعد از خواب

بدمزگی دهان هنگام صبح می‌تواند نشان دهنده ریفلاکس‌های معده‌ای روده‌ای و یا بیماری GERD باشد. این وضعیت با سوزش قلب همراه است. پژوهش‌ها نشان می‌دهند که حدود
 25 درصد از مردم شب‌ها خوب نمی‌خوابند؛ اما چون سوزش قلب ندارند، نسبت به این موضوع بی‌اهمیت‌اند. برگشت اسید معده باعث می‌شود تا مقداری از خواب شبانه‌تان را از دست بدهید. این عارضه حتی بدون هیچ علامت و نشانه‌ای ایجاد می‌شود. این نوع از ریفلاکس را «ریفلاکس خاموش» می‌نامند؛ چرا که هنگام بیداری از خواب گوارش کاملی داشته‌اید و نمی‌توانید بگویید که خوب نخوابیده‌اید. اگر دچار سوزش قلب هستید، به پزشک مراجعه کنید. حتی اگر سوزش قلب ندارید، باز هم سعی کنید دو ساعت قبل از خواب چیزی نخورید و در وعده غذایی شام از غذاهای اسیدی استفاده نکنید. برخی از پزشکان جویدن آدامس را قبل از خواب توصیه می‌کنند؛ چرا که باعث افزایش تولید بزاق و خنثی شدن اسید معده می‌شود.

به خواب عمیق فرو نمی روید

اگر در طول شب بی‌قرارید و از این طرف تخت به آن طرف می‌روید و این حرکات و جنب‌وجوش‌ها ادامه دارند و صبح هنگام بیدار شدن از خواب آنقدر خسته‌اید که گویی اصلاً نخوابیده‌اید، احتمالاً به سندرم پای بی‌قرار دچار هستید. پزشکان علت واقعی آن را نمی‌دانند، اما مطمئناً این مسأله به عدم خواب عمیق بستگی دارد. این بیقراری اجازه نمی‌دهد که شما وارد مرحله عمیق خواب (REM) شوید. در چنین مواقعی بهتر است هر چه زودتر به پزشک مراجعه کنید. دیابت، آرتروز، کم خونی، بیماری تیروئید و مشکلات کلیوی می‌توانند در بروز این سندرم دخالت داشته باشند. برخی از داروها مثل داروی ضد افسردگی، آنتی‌هیستامین و لیتیوم نیز باعث بروز سندرم پای بی‌قرار می‌شوند

در طول شب بارها به دستشویی می روید

نُکتریا (Nocturia) نام علمی وضعیتی است که در آن فرد مجبور می‌شود نیمه‌های شب از خواب بیدار شده و به دستشویی برود. حدود 65 درصد از افراد مسن این وضعیت را دارند. وقتی که در خواب هستیم، بدن ما فرایند طبیعی خود را در مورد ادرار طی می‌کند. ما می‌توانیم 6-8 ساعت بدون بیدار شدن از خواب و مراجعه به دستشویی بخوابیم؛ ولی وقتی که پیرتر می‌شویم، توانایی مثانه در نگه‌داشتن ادرار برای مدت طولانی کاهش می‌یابد و به همین دلیل تعداد دفعات مراجعه به دستشویی بیشتر می‌شود. طبیعی است بیدار شدن‌های مکرر در طول شب خواب شبانه را برهم می‌زند. اما عده‌ای می‌توانند حتی چند ساعت با مثانه کاملاً پُر در حالت خواب باشند. برای حل این مشکل با قدم‌های کوچک شروع کنید. حداقل سه ساعت قبل از خواب مایعات ننوشید. در ضمن از غذاهایی که به صورت مایع هستند نیز در وعده شام استفاده نکنید؛ مثل سوپ‌ها. همچنین میزان مصرف قهوه و چای را کاهش دهید. اسید موجود در چای و قهوه می‌تواند مثانه را حساس کند. قبل از خواب آخرین کاری که انجام می‌دهید، رفتن به دستشویی باشد و با مثانه خالی بخوابید. آقایان، پروستات خود را باید چک کنند. التهاب پروستات، تومورهای پروستات و برخی مشکلات دیگر مربوط به این عضو نیز باعث افزایش دفعات مراجعه به دستشویی می‌شود. در خانم‌ها، مثانه بسیار فعال، عفونت دستگاه ادراری، انواع کیست‌ها و برخی موارد دیگر باعث بروز مشکلات ادراری می‌گردد. دیابت نیز می‌تواند باعث تکرار ادرار شود؛ بنابراین اگر تا به حال تست دیابت نداده‌اید، حتماً این کار را انجام دهید. برخی داروهای خاص به این مسأله دامن می‌زنند؛ مثل داروهای قلب.  در این مورد نیز با پزشک خود مشورت کنید؛ شاید نسخه جدیدی برای شما تجویز کند.

دندان هایتان پوسیده می شود

ساییدن دندان‌ها روی یکدیگر را در اصطلاح پزشکی «بروکسیم» می‌نامند، بروکسین یا همان دندان قروچه نوعی فعالیت ناخودآگاه عصبی- عضله‌ای است که معمولاً بدون اطلاع اتفاق می‌افتد. حدود 5 درصد از مردم دنیا به دندان قروچه مبتلا هستند و معمولاً دیگران متوجه صدای ساییده شدن دندان‌های‌شان روی یکدیگر می‌شوند. فشار دادن فک معمولاً نسبت به دندان قروچه سخت‌تر تشخیص داده می‌شود؛ اما یکی از علائم آن احساس درد زیاد و خشکی گردن و بیدار شدن از خواب در اثر درد است. دندان قروچه باعث ایجاد فشار روی عضلات فک می‌شود و روی خواب عمیق افراد اثر می‌گذارد؛ چرا که بدن به طور کامل در حالت خواب استراحت نمی‌کند. در چنین مواقعی بهترین کار مراجعه به پزشک است. استفاده از آدامس در طول روز، می‌تواند عادتی شود که شب‌ها نیز ادامه می‌یابد. در برخی افراد سابقه تزریق بوتاکس به عضله فک باعث بروز دندان قروچه می‌شود.

از راه دهان نفس می کشید

نفس کشیدن از طریق دهان و خروپف کردن هر دو باعث بر هم خوردن خواب شبانه می‌شوند، زیرا به اندازه کافی هوا وارد ریه‌ها نمی‌شود تا در هر بار تنفس به آرامش کامل برسید. خروپف‌های شدید وقتی که با خُرناس همراه شود، می‌تواند نشان دهندة یک مشکل بسیار جدی باشد. در طول روز تمرین نفس کشیدن از طریق بینی را انجام دهید. اگر بینی‌تان دچار گرفتگی است، سعی کنید آن را از بین ببرید. بیشتر مردم وقتی که به پشت می‌خوابند، شروع به خروپف کردن می‌کنند؛ زیرا از طریق دهان نفس می‌کشند. از بالشی استفاده کنید تا مجبور شوید به پهلو بخوابید یا یک عدد توپ تنیس را در جیب پشتی لباس خوابتان بگذارید تا همواره شما را هوشیار نگه دارد که به پشت نخوابید. وزن خود را نیز کاهش دهید؛ حتی به اندازه نیم کیلو. این‌کار باعث کاهش خروپف می‌شود.

روزها همیشه خواب آلود هستید

این حالت نشانه‌ای از مشکل خواب‌های نامنظم است. خواب‌های نامنظم، تا دیر وقت بیدار ماندن، خوابیدن در اتاق روشن، کارهای شیفتی شبانه، استفاده زیاد از کامپیوتر و بردن برخی وسایل دیگر به رختخواب باعث بر هم خوردن چرخه‌های خواب می‌شوند. تاریکی از مهم‌ترین عوامل تحریک‌کننده تولید هورمون ملاتونین است که به مغز ما می‌گوید وقت خواب رسیده است. وقتی که زیر نور شدید چراغ چشم‌های خود را می‌بندید، تولید ملاتونین متوقف می‌شود و به شما می‌فهماند که زمان بیداری است. حتی یک نور باریک و ضعیف نیز می‌تواند پیغام بیداری را به مغز برساند و شما را از انتقال به بخش عمیق خواب محروم کند. استفاده از وسایلی که صفحات روشن دارند، مثل تلفن همراه نیز باعث کاهش تولید ملاتونین می‌گردد؛