معرفی فیلم «شیر»: راهی طولانی تا خانه

سارو (سانی پاوار، دِیو پَتِل) پسرکی پنج‌ساله، در قطاری گم می‌شود که او را مایل‌ها در سراسر هند از خانه‌ و خانواده‌اش دور می‌کند. او باید یاد بگیرد به تنهای در کلکته زنده بماند، قبل از اینکه توسط یک زوج استرالیایی به فرزندی پذیرفته شود. بیست‌وپنج سال بعد، تنها مجهز به خاطراتی اندک، عزمی تزلزل‌ناپذیر و فن‌‌آوریِ انقلابی‌ای به نام “گوگل اِرث ” او شروع به پیدا کردن خانواده گم‌شده‌اش و بازگشت به خانه می‌کند…

«شیر» Lion فیلمی درام ساخته سال 2016 محصول مشترک بریتانیا و استرالیا به کارگردانی گارث دِیویس Garth Davis و نویسندگی لوک دیویس Luke Davies است. این فیلم اقتباسی از کتاب “راه طولانیِ خانه” A Long Way Home نوشته سارو برایلی و لری باتروس است که به داستان واقعی زندگی سارو می‌پردازد. «شیر» Lion اولین فیلم بلند این کارگردان جوان استرالیایی است. او که کارگردان موفق تبلیغات تلویزیونی بوده تجربه ساخت و کارگردانی یک فیلم کوتاه (آلیس ساخته سال 2003) و یک سریال کوتاه (بالای دریاچه ساخته سال 2013، چهار اپیزود از شش اپیزود آن را کارگردانی کرده) در کارنامه خود دارد. او برای سریال «بالای دریاچه» Top of the Lake نامزد دریافت جایزه “اِمی” و “بفتا” شد و برای کارگردانی یکی از تبلیغات تلویزیونی خود جایزه “شیر طلایی” جشنواره کَن را دریافت کرد و در سال 2010 نامزدی نهایی انجمن کارگردانان آمریکا را برای بهترین کارگردان تبلیغات بازرگانی را دریافت کرد.
فیلم‌نامه فیلم «شیر» Lion را شاعر، رمان‌نویس و فیلم‌نامه‌نویس استرالیایی لوک دیویس Luke Davies نوشته است. او به همچنین منتقد فیلم در مجله “مانتلی” و ری‌و‌ی‌یو نویس کتاب و مقاله‌نویس در مجلات و روزنامه‌های مختلف است. بازیگرانی که در این فیلم به ایفای نقش پرداخته‌اند: دِیو پَتِل (سارو) Dev Patel، سانی پاوار (کودکیِ سارو)Sunny Pawar، نیکول کیدمن (سو برایلی)Nicole Kidman، رونی مارا (لوسی)Rooney Mara، دیوید وِنهام (جان برایلی)David Wenham، پریانکا بوس (کاملا)Priyanka Bose و…

گارث دیویس کارگردان فیلم درباره «شیر» Lion این‌گونه اظهار نظر می‌کند:

 در رابطه با «شیر» با تجربه همه جانبه آن، این فیلم دو چیز برای من داشت. مثل یین و یانگ بود؛ مثل این معنای اودیسه وار و حماسه باورنکردنی پسر کوچکی از یک روستا که از یک داستان بزرگ سر درمی‌آورد؛ اما این فیلم به همچنین عمیقاً عاطفی بود. من فکر می‌کنم چشم‌انداز عاطفی زیادی در این فیلم وجود دارد و این یک ماجراجویی واقعی در داستان است. چیزی که در این داستان واقعاً من را تکان داد ـ بله اتفاقی که رخ می‌دهد واقعاً یک معجزه است ـ اما چیزی که در پشت این معجزه است، وقتی من شروع به کاوش در عمق آن کردم، این است که همه چنین عشقی و چنین اشتیاقی برای همدیگر دارند. یک معنویت در لایه زیرین آن وجود دارد و من متوجه شدم که این چیزی است که موتور معجزه را به حرکت درمی‌آورد… چیزی بسیار ساده در لایه‌ی رویی فیلم وجود دارد و پس از آن مسائل عمیق عاطفی در لایه زیرین آن کار می‌کند 

او درباره اجرای هنرپیشه کودک فیلم می‌گوید:

این که یک پسر پنج‌ساله فیلم را به پیش ببرد مسئله ترسناکی برای یک کارگردان است. می‌دانید، خیلی‌ها به من می‌گفتند که باید از یک بازیگر هشت‌ساله که به نظر کوچک‌تر می‌‌آید استفاده کنم ولی به این شکل دیگر واقعی به نظر نمی‌رسید؛ بنابراین من بشدت و با پافشاری تمام خواهان یک پسر پنج‌ساله بودم، با وجود تمام ریسکی که داشت. آنچه که ما باید انجام می‌دادیم این بود که در اطراف او سرمایه‌گذاری زیادی انجام دهیم. اولین شخصی که ‌آوردیم خانمی به نام میراندا هارکورت بود که یک مربی بازیگری درخشان بود… ما برای چهار یا پنج ماه از تعداد زیادی تست بازیگری گرفتیم (چهار هزار پسر‌بچه) و در نهایت سانی (بازیگر نقش سارو در کودکی) را پیدا کردیم… اولین کاری که کردیم یک کتاب کودک تصویری برای او از داستان فیلم به زبان هندی ساختیم… این ایده‌ی میراندا بود و ایده‌ای بسیار درخشان بود… ما به همچنین اطمینان حاصل کردیم که هرکسی که با سانی در تماس است با اسم کاراکترش در فیلم به او معرفی شود تا برایش گیج کننده نباشد… و وقتی شما سر صحنه می‌آیید، چیزهای زیادی است که باید امتحان کنید. بعضی اوقات او سه کار فیزیکی را در یک شات انجام می‌داد؛ به‌عنوان مثال او وحشت‌زده روی پل می‌دود، می‌ایستد و صدای یک فریاد را می‌شنود، او به پل نگاه می‌کند و از وسعت آن به وحشت می‌افتد و آنگاه باید تصمیم بگیرد که چه‌کار کند و به سمت لبه می‌رود. اینکه پسری پنج‌ساله را متوجه کنیم که چه کار باید بکند، کاری بس دشوار است. ما راه‌های زیادی را امتحان کردیم اما در یک نقطه خاص او بالاخره شروع به اجرا و بازیگری کرد. این شاهدی بر روحیه و توانایی او در انجام این کار بود 

فیلم «شیر» Lion موفق به دریافت چهار نامزدی در گلدن گلاب و چهار نامزدی در بفتا شد که جایزه بهترین فیلم‌نامه اقتباسی برای لوک دیویس و بهترین هنرپیشه مکمل مرد برای دیو پَتل در بفتا را دریافت کرد. این فیلم به همچنین در پنج بخش شامل بهترین فیلم، بهترین هنرپیشه مکمل مرد (دیو پَتل)، بهترین هنرپیشه مکمل زن (نیکول کیدمن) بهترین فیلم‌نامه اقتباسی (لوک دیویس)، بهترین موسیقی اورجینال (داستین اُهالوران، هاووشکا) و بهترین فیلم‌برداری (گرِگ فریز) نامزد دریافت جایزه اسکار است. نیکول کیدمن هنرپیشه استرالیایی که در این فیلم در نقش سو، مادرخوانده سارو ظاهرشده پیش از این نیز سه بار نامزد دریافت جایزه اسکار شده (مولن روژ 2001 Moulin Rouge، ساعت‌ها 2002 The Hours  و لانه خرگوش 2010 Rabbit Hole) و برای فیلم «ساعت‌ها» موفق به کسب جایزه اسکار بهترین هنرپیشه نقش اول زن شده است؛ اما برای دیو پتل هنرپیشه انگلیسی این اولین نامزدی اسکار است گرچه او پیش از این برای فیلم برنده اسکار «زاغه‌نشین میلیونر» (2008) Slumdog Millionaire و «بهترین هتل عجیب مریگولد» (2011) The Best Exotic Marigold Hotel نامزد دریافت جوایز بسیاری از جشنواره‌های مختلف شده است.

«شیر» Lion به طور کلی نقد‌های مثبت دریافت کرده و اجراهای بازیگران آن به خصوص بازی پَتِل و کیدمن تحسین‌شده‌اند. فیلم در سایت “روتن تومیتو” رتبه 83 از صد و امتیاز میانگین 7٫3 از ده را بر اساس صد و هشتاد و دو ری‌ویو کسب کرده است. در بخش دیدگاه منتقد آن آمده: ” داستان «شیر» به شکل غیرقابل انکاری نشاط‌بخش است و بازیگران بااستعداد آن یک سفر متحول کننده را ارائه می‌دهند که از کلیشه‌های معمول سبک خود آن را فراتر می‌برد “. در سایت “متاکریتیک” فیلم امتیاز 69 از صد را بر اساس چهل پنج نقد (32 نقد مثبت و 13 نقد متوسط) دریافت کرده است. سوزان ولاشجنا از مجله “راجر ایبرت” به فیلم 3٫5 ستاره از چهار داده می‌گوید:

شیر دزدانه و آرام به سراغ شما می‌آید، همان‌طور که در ادامه رشته‌های قلب شما را با پاهای کوچک گربه‌ای خود می‌کشد. سپس قبل از آنکه شما متوجه شوید، مجرا‌های اشکتان سرریز شده و تمام وجودتان غرق در شعفی باورنکردنی می‌شود اما به همچنین پاشه‌های کمی از اندوهی تلخ و شیرین نیز به همراه دارد 

براین ترویت منتقد مجله “یو اس اِی تو دِی” می‌نویسد:

 پایان از هر لحاظی فریبنده و متأثرکننده است و احساسات مخاطبان را با فشار بیرون می‌کشد اما روایتِ به خوبی طرح‌ریزی‌شده «شیر» و شخصیت‌های اندیشمندانه آن به‌گونه‌ای شما را در خود می‌کشد که این سفر کاملا ارزشش را دارد