گفت‌وگو و مکالمه نوعی هنر است. باید بدانیم که چطور و با چه جملات و شیوه‌ای با دیگران صحبت و مکالمه کنیم. خوشبختانه این هنر آموختنی است و با یادگیری نکاتی می‌توان آن را بهبود بخشید. مکالمه با دیگران مانند رانندگی است. همه دوست داریم فکر کنیم که در آن از بقیه بهتر هستیم، اما واقعیت چیز دیگری است و راهی طولانی برای پیشرفت و بهبود در انجام گفت‌وگویی مؤثر و خوب داریم. همه ما می‌توانیم مهارت مکالمه‌مان را تقویت کنیم. این ویژگی چیزی نیست که با آن متولد شده باشیم و با کسب مهارت در آن می‌توانیم کاملا موفق عمل کنیم. در ادامه چند مورد از اشتباهات رایج در مکالمات معرفی شده‌اند. آیا شما هم این اشتباهات را در مکالمات‌تان مرتکب می‌شوید؟
1. حرف زدن و گوش ندادن
تقریبا همه ما می‌دانیم که یکی از وجوه مکالمه‌ای خوب، گوش دادن به طرف مقابل است، اما واقعیت چیزی بیشتر از گوش دادن صرف است. در حقیقت باید بدانیم چطور حرف‌های دیگری را بشنویم و واکنش نشان بدهیم. در این صورت نشان می‌دهیم که در بحث و مکالمه شرکت داریم. یکی از فنون مهم در این زمینه مهارت گوش دادن فعال است. گوش دادن فعال به‌معنای مطرح کردن پرسش‌‌های مرتبط با بحث، گوش دادن واقعی و دقیق و علاقه‌مندی به صحبت‌های دیگری است.
اگر می‌خواهید شنونده‌ای فعال باشید، باید در خلال حرف‌های طرف مقابل، عبارت‌هایی به کار ببرید که نشان از توجه شما به محتوای گفت‌وگو است یا نظراتی مطرح کنید که علاقه‌مندی شما را به بحث نشان بدهد. برای پیش‌برد بحث، پرسش‌هایی مطرح کنید یا با تکرار بخشی از حرف‌های فرد مقابل بر آنچه می‌گوید صحه بگذارید.
2. پرسیدن سؤالات منحرف‌کننده
حواس‌تان باشد؛ برخی پرسش‌هایی که در خلال مکالمه پرسیده می‌شوند، علی‌رغم اینکه برخاسته از علاقه و اشتیاق شما هستند، باعث انحراف بحث می‌شوند و حالتی شبیه بازجویی از طرف مقابل را به ذهن متبادر می‌کند. برای پیش‌برد مکالمه، وقفه‌هایی ایجاد کنید، دقیق گوش بدهید و اجازه بدهید که طرف مقابل صحبت کند و نظرات خودش را بگوید. اگر می‌خواهید در حین مکالمه چیزی بپرسید، توجه داشته باشید که سخن‌تان با محتوای کلام و گفت‌وگو مرتبط باشد و حالت غافل‌گیرکننده در آن وجود نداشته باشد.
3. از این شاخه به آن شاخه پریدن
پراکنده‌گویی کردن نشانه‌ای از عصبی بودن است. اگر در کلام خود مدام از شاخه‌ای به شاخه دیگر بپریم امکان مطرح کردن مقصود نهایی‌مان وجود نخواهد داشت و دیگران نمی‌توانند با شما همراه شوند. در عوض تلاش کنید تا مختصر و مفید صحبت کنید و بر مخاطب خود تأثیر بگذارید. برای رسیدن به چنین جایگاهی در صحبت کردن، از قبل با خود فکر کنید. کسب آمادگی برای حرف زن باعث می‌شود تا اعتمادبهنفس بیشتری برای ابراز نظر و عقیده خود داشته باشید.
4. مزه‌مزه نکردن حرف از قبل
بعضی از افراد دوست دارند به هر قیمتی که شده نظر بدهند. صحبت‌های مداوم و بدون فکر آنها موجب می‌شود تا دیگران احساس کنند که این دوستان پرحرف بدون اضافه کردن هیچ ارزش و نکته خاصی تنها حرف می‌زنند و حرف می‌زنند و حرف می‌زنند. پس اگر می‌خواهید در چنین ورطه‌ای نیفتید، سعی کنید آگاهانه و با اطلاعات وارد بحث‌ها بشوید تا حضورتان ارزشمند باشد. قبل از سخن گفتن بیندیشید و سعی کنید کلام را در دهان مزه‌مزه کنید.
5. القا و ایجاد بحث و درگیری
در مکالمه‌ها تلاش نکنید تا فقط نظر خود را مطرح کنید؛ در واقع فقط به‌دنبال در به کرسی نشاندن حرف‌تان نباشید. اینکه فکر کنید فقط شما درست می‌گویید، مکالمه دوسویه را بدل به بحثی تک‌نفره می‌کند. بپذیرید که هر کس عقیده‌ای دارد. اگر سعی کنید تا دیگران را با خود موافق سازید، احتمال اینکه شما را ترک کنند بیشتر می‌شود. فروتن باشید و نظر دیگران را گوش کنید.
6. اعتمادبهنفس تصنعی
نداشتن اعتماد به نفس در مکالمات به‌شکل ناسازگاری جلوه می‌کند. پس سعی کنید واقعا اعتماد به نفس را در خود تقویت کنید و به کمک آن، از آنچه می‌گویید مطمئن و خاطرجمع باشید. لازم نیست فقط به داشتن اعتمادبهنفس وانمود کنید؛ درحالی‌که خودتان نیز به آنچه می‌گویید، مؤمن و مطمئن نیستید.
7. رئیس‌بازی در حین مکالمه
هیچ‌کس از اینکه طرف دیگر مکالمه در حین صحبت رئیس‌بازی دربیاورد، راضی نیست. اما وقتی خودمان این کار را تکرار می‌کنیم به‌ندرت متوجه می‌شویم که اسیر این حرکت نامطبوع شده‌ایم. در هر حال امکان دارد همه ما حتی وقتی خیلی اهل حرف زدن و مکالمه با دیگران نیستیم، دچار چنین اشتباهی بشویم. اگر خواهان اثرگذاری مثبت بر دیگران و یافتن دوست های بیشتر هستیم، باید به دیگران نیز اجازه ابراز نظر بدهیم. برای دور شدن از چنین مشکلی لازم است تا در گفت‌وگوها، شیوه حرف‌زدن و بحث کردن‌مان را بررسی کنیم و مواظب باشیم که رئیس‌بازی درنیاوریم.
8. ایجاد وقفه‌های بی‌وقفه
یکی از بدترین اشتباهات در خلال گفت‌وگو این است که به طرف مقابل اجازه ندهیم نظرش را تمام‌وکمال مطرح کند و مدام میان صحبت‌هایش وقفه ایجاد کنیم. وقتی به دیگری اجازه می‌دهیم که با آرامش و بدون وقفه صحبت کند و نظر خود را بگوید (به ویژه وقتی نظرات باهم تضاد دارد)، ادب و احترام خود را نشان می‌دهیم.
9. خود را همه‌فن حریف نشان دادن
اگر نشان بدهیم که همه‌فن حریف و همه‌چیزدان هستیم، دیگر افرادِ حاضر در گفت‌وگو معذب می‌شوند و جایی برای مشارکت آنها باقی نخواهد ماند. برای مقابله با چنین شرایطی لازم نیست تمام اطلاعات خود را یک‌جا خرج کنیم. اگر درباره موضوعی اشراف و آگاهی داریم، بهتر است آرام و مختصر درباره آنچه با بحث مرتبط است نظر بدهیم. واقعا لازم نیست سکان گفت‌وگو را به‌دست بگیریم و مدام بحث را به سمت و جهتی که دوست داریم، هدایت کنیم.
10. تند حرف زدن
در حالت هیجان‌زدگی یا عصبانیت، امکان تند حرف زدن بیشتر می‌شود. این شیوه صحبت کردن به گوش مخاطب سریع و ناواضح می‌آید. بهتر است آرام و شمرده حرف بزنیم و درباره واژه‌هایی که به‌کار می‌بریم، بیشتر و بهتر بیندیشیم. یکی از روش‌های افزایش تأثیرگذاری کلام این است که در میان صحبت‌هایمان وقفه‌هایی نیز ایجاد کنیم.
اگر شما هم این عادات مخرب را حین مکالمات به‌کار می‌برید، باید فکری به حال خود بکنید؛ به‌ویژه اگر می‌خواهید تأثیرگذار، موفق و متفاوت باشید.
