مجله شهرزاد: این پدر و مادرها را دیده‌اید که زمان حاملگی عکسی سیاه و سفید از سونوگرافی دست‌شان گرفته‌اند و دائم می‌خواهند یک لوبیای چشم بلبلی را به جای عکس بچه‌شان به شما قالب کنند؟ بعد شما هم هرچه زور می‌زنید وسط آن همه موج‌ها و سایه‌های سیاه و سفید که شبیه فال قهوه است نمی‌توانید بچه آن‌ها را پیدا کنید و فقط الکی سر تکان می‌دهید؟
این‌ها تقصیری ندارندها؛ همه‌اش از علاقه زیاد است. خیلی از پدر و مادرها از زمانی که متوجه می‌شوند کودکی در راه است مدام می‌خواهند بدانند که بچه شان چه شکلی است و الان در چه وضعیتی قرار دارد. این‌ها همان والدینی هستند که بعد کودک‌شان به دنیا آمد، بزرگ شد و دانشگاه شهرستان دیگری قبول شد، هر روز زنگ می‌زنند و می‌پرسند: «امروز ناهار چی خوردی؟» مطلبی که در ادامه می‌خوانید تقدیم به همین پدر و مادرهاست.
ماه اول
- 30 روز بعد از بسته شدن نطفه و زمانی که جنین از حالت یک گلوله کوچک سلولی خارج شده، ساختار اولیه اندام‌ها و ارگان‌های حیاتی در حال شکل‌گیری‌اند. جنین در این زمان شبیه یک لوبیاست.
- کمتر از یک سانتی متر طول دارد.
- جوانه‌های اولیه قلب، سیستم گوارش، ستون فقرات و نخاع، همچنین مغز در حال شکل‌گیری از یک لوله اولیه از سلول‌های حیاتی هستند که در مرکز جنین در حال تقسیم و تمایزند.
- جفت در حال شکل‌گیری و رشد است.
- این توده سلولی الان 10 هزار برابر زمانی است که تازه نطفه تشکیل شده و نخستین سلول انسان شکل گرفته بود.
- در این ماه، سلول‌هایی که بعدا قرار است چشم را تشکیل بدهند به‌صورت دایره‌ای در جلوی لوله عصبی قرار می‌گیرند. جوانه‌های اولیه دهان و زبان هم سلول‌های اولیه خود را به‌دست می‌آورند.
ماه دوم
- در پایان هفته هشتم، جنین شما بین 5/2 تا 3 سانت طول دارد.
- قلب جنین که هنوز شبیه 2 لوله در هم پیچیده است شروع به فعالیت کرده است.
- چشم‌ها، بینی، زبان، گوش‌ها و جوانه‌های اولیه دندانی در حال شکل‌گیری هستند.
- در نوزدان پسر، آلت جنسی در حال شکل‌گیری است.
- جنین می‌تواند حرکت کند اما مادر هنوز متوجه حرکت نمی‌شود.
- جوانه‌های پستان در هفته هفتم روی سینه به‌وجود می‌آیند.
- اولین امواج مغزی در این زمان شکل می‌گیرند. مغز برای نخستین بار با بعضی عضلات و اندام‌ها متصل می‌شود و می‌تواند به آن‌ها پیام دهد.
- بیضه‌ها و تخمدان‌ها در این زمان قابل تشخیص هستند.
- در پایان هفته هشتم تکامل زبان کامل می‌شود و شکل نهایی خود را می‌گیرد.
ماه سوم
- در پایان هفته 12، وزن آن حدود 27 گرم است و در نهایت 6 تا 7.5 سانتی متر طول دارد.
- در این ماه، شکل ظاهری جنین از آن حالت لوبیایی شکل خارج شده و تا حدودی فرم طبیعی بدن انسان گرفته است.
- لاله‌های گوش شکل گرفته‌اند و ناخن‌ها هم در انگشتان به‌وجود آمده‌اند.
- دست‌ها، پاها و انگشتان آن‌ها کاملا شکل خود را پیدا کرده‌اند.
- اغلب بافت‌ها و اعضای داخلی بدن جنین تشکیل شده‌اند حتی جوانه‌های چشایی روی زبان شکل گرفته‌اند.
- در پایان هفته دهم می‌توان به وسیله سونوگرافی داپلر، ضربان قلب جنین را ثبت کرد.
- تکامل مغز به مرحله نهایی خود رسیده است. در این زمان به سرعت مغز رشد می‌کند و حجم آن چند برابر می‌شود. رفلکس‌های جنین خود را نشان می‌دهند.
- عضلات گونه که بعدا وظیفه مکیدن را به‌عهده دارند شکل می‌گیرند. جوانه‌های دندانی همچنان در حال زیاد شدن هستند و غدد بزاقی تکامل پیدا کرده شروع به ترشح بزاق می‌کنند.
- تارهای صوتی به‌وجود می‌آیند.
ماه چهارم- در هفته 16 عمر جنین، وزن آن حدود 200 گرم و طول آن تقریبا 18 سانتی متر است.
- رفلکس‌های جنین درحال شکل‌گیری است و ممکن است در این ماه جنین قادر باشد شستش را بمکد.
- غدد عرق در حال شکل‌گیری در پوست هستند.
- انگشتان شکل نهایی خود را پیدا می‌کنند.
- جنسیت جنین اکنون کاملا قابل تشخیص است.
- پوست روشن و صورتی و شفاف است و تمام سطح آن با موهای جنینی پوشیده شده است.
- در این مرحله اگرچه جنین کاملا به‌صورت یک انسان کامل درآمده است اما نمی‌تواند خارج از رحم مادر زنده بماند.
- از این مرحله به بعد جنین فقط رشد می‌کند. تکامل تقریبا تمام شده است.
ماه پنجم- جنین بین 20 تا 25 سانتی متر طول دارد و در پایان این ماه وزن آن به 450 گرم می‌رسد.
- موهای سر شروع به رشد کردن و ظاهر شدن روی سر می‌کنند.
- ارگان‌های داخلی بدن در حال رشد کردن و بالغ شدن هستند.
- ابروها، پلک‌ها و مژه‌ها به‌وجود می‌آیند.
- مادر در این ماه برای نخستین بار متوجه حرکات جنین می‌شود.
- جنین در هفته 18 دیگر می‌تواند بخوابد و بیدار شود و حتی حالت دلخواهش را برای خواب انتخاب کند.
- تخمک‌های رحم جنین دختر در این ماه به‌وجود می‌آیند و این‌ها همه تخمک‌هایی است که یک زن می‌تواند در تمام زندگی‌اش داشته باشد.
ماه ششم- جنین در این سن بین 27 تا 35 سانتی متر طول دارد و وزن آن نهایتا به حدود 900 گرم می‌رسد.
- پلک‌ها از هم جدا می‌شوند و جنین برای مدت کوتاهی چشمانش را باز می‌کند و دوباره می‌بندد.
- سطح پوست جنین از ماده‌ای به نام ورنیکس پوشیده شده است که نقش محافظتی دارد.
- جنین در این سن قادر به سکسکه کردن است و گاهی سکسکه می‌کند.
- فعالیت‌های مغز تکامل بیشتری می‌یابد. دهان و لب‌ها حساس‌تر می‌شوند و امواج مربوط به فعالیت بخش بینایی جنین را هم در این ماه می‌توان ثبت کرد.
ماه هفتم- وزن جنین در این ماه حدود یک و نیم کیلو گرم و طول آن بین 35 تا 40 سانتی متر است.
- رشد جوانه‌های چشایی زبان کامل شده است.
- لایه‌های چربی زیر پوست در حال شکل گیری‌اند.
- بعضی از ارگان‌های داخلی همچنان مسیر بلوغ را طی می‌کنند.
- پوست جنین هنوز در این ماه چروک خورده و قرمز است.
- امواج مغزی جنین دیگر کاملا شبیه امواج مغزی یک نوزاد است.
- اگر در این مرحله نوزاد به دنیا بیاید نارس تلقی می‌شود و احتیاج به مراقبت‌های ویژه دارد.
ماه هشتم- در پایان ماه هشتم، وزن جنین در نهایت به 2.5 کیلوگرم و طول آن به 45 سانتی متر می‌رسد.
- رشد کلی در این ماه سریع‌تر انجام می‌شود.
- مغز در ماه هشتم رشد بسیار زیادی دارد.
- در داخل بدن جنین همه اعضا داخلی به غیر از ریه کاملا رشد کرده‌اند.
- حرکات بچه یا همان لگد زدن‌ها آن قدر قوی شده است که می‌توان آن‌را از روی پوست شکم مادر هم دید.
- کلیه‌های کاملا رشد کرده و بالغ شده‌اند.
- چروک‌های پوست کمتر شده است.
- ناخن‌ها رشد می‌کنند و از نوک انگشتان بلندتر می‌شوند.
- عنبیه در اوایل این ماه رنگ می‌گیرد و رفلکس چشم نسبت به نور ایجاد می‌شود.
ماه نهم- وزن بچه در پایان ماه نهم حاملگی به‌طور طبیعی بین 2600 تا 3500 گرم است و یک جنین 9 ماهه باید حدود 50 سانتی متر طول داشته باشد.
- ریه‌ها در این ماه بالغ می‌شوند
- جنین در این ماه دیگر کاملا رشد کرده است و می‌تواند خارج از رحم مادر هم زنده بماند.
- پوست به‌تدریج صورتی و صاف می‌شود.
- فعالیت بچه در این ماه کمتر می‌شود.
- جنین در رحم شروع به چرخش می‌کند و پایین‌تر می‌آیدتا وضعیت مناسب برای زایمان پیدا کند.
- در این سن جنین به سمت نور حرکت می‌کند و به نور واکنش نشان می‌دهد.
