به گزارش خبرگزاری مهر، در این جلسه، ابتدا با بیان اهمیت والای شعر و شعرا در نزد اهل‌بیت(ع) پرداخته شد و سپس حجت الاسلام و المسلمین کاشانی اضافه کرد: «اهل‌بیت بین شعرا و دیگران فرق می‌گذاشتند و این کاملاً واضح است و ضمناً باید توجه داشت که کار اهل‌بیت(ع) همواره از روی حکمت بوده و عبث نیست». او سپس با بیان برخی مصادیق از تجلیل شعرا توسط ائمه(ع) افزود: «در برخی موارد می‌بینیم که برخی شعرا که فسادهایی هم، از جانب ائمه(ع) شاعر اهل‌بیت خطاب شده‌اند. باید پرسید، چرا این‌ها این‌قدر مورد عنایت بوده‌اند؟»
وی در ادامه با تشریح برخی شرایط دوره ائمه، اعم از اختناق و همچنین حمایت شاهان از شعرای همسویشان، گفت: «در آن شرایط که حرف حق زدن بسیار هزینه داشت، دفاع از جبهه حق و مبارزه با ظلم واقعاً کار ارزشمندی بود که با توجه به ماندگاری و نفوذ شعر به بهترین شکل از شعرا برمی‌آمد».
او در ادامه این نکته را متذکر شد که اهل‌بیت در عین حمایت ویژه شعرایی که از حق دفاع می‌کردند، هر کلام موزونی را شعر نمی‌گفتند و از آن به‌صرف همسو بودن حمایت نمی‌کردند.
وی سپس با اشاره به ابیات ماندگاری که در طول تاریخ سبب تخریب جبهه باطل شده‌اند، در تشریح ماندگاری این ابیات گفت: «مخاطب منبر و اهل علم همه نیستند ولی زبان شعر زبان عموم است و تمام طیف‌های و سلایق، مخاطب آن هستند. برای همین خود ائمه نیز گاهی از اشعار عامه در کلامشان استفاده کرده‌اند؛ زیرا استفاده از خصوصیات زبانی حافظه‌ها را تسخیر می‌کند.»
«عناصر شعر» پس از سخنان حجت الاسلام کاشانی، با حضور محمدمهدی سیار، شاعر و استاد دانشگاه، برگزار شد. در ابتدای این جلسه شاعر «یادآوری » با اشاره به آیه بیست وچهارم سوره ابراهیم گفت: «همان‌گونه که قرآن می‌گوید سخن پاک و نیکو همچون درختی است که ریشه‌اش ثابت و استوار و شاخه‌هایشدر آسمان است».
او سپس با طرح این سؤال که شعر و تعریف آن چیست؟ گفت: «این پرسش که مؤلفه‌ها و عناصر شعر چیست، ارتباط بسیار نزدیکی با این دارد که خود شعر چیست؟ و اصلاً گاهی این دو یکی می‌شوند زیرا تعریف در بعضی مواقع، تعریف به مؤلفه‌هاست».
سیار در ادامه با اشاره به تعریف قدما از شعر گفت: «مشهور است که شعر کلامی است موزون، مقفا و مخیل. و می‌بینید در این تعریف شعر با مؤلفه‌هایش تعریف شده است. البته نمی‌توانگفت که شعر این است و غیر این نیست و این حرف را در رابطه با هیچ تعریف دیگری از شعر نیز نمی‌توان عنوان کرد».
وی سپس با بیان اینکه شعر مانند برخی دیگر از پدیده‌های مهم جهان مانند زندگی، عشق و خوشبختی تعریف ناپذیر است افزود: «شعر به خاطر سیال و پیچیده بودنش مدام در طول زمان تعریفش تغییر کرده است و شعرا اصولاً به آن الزاماً پایبند نبوده‌اند؛ و ضمناًعلاوه بر تعریف شعر، تعریف مؤلفه‌های شعر نیز مدام در حال تغییر بوده است».
این استاد دانشگاه در پایان کلام خود با اشاره به اینکه این بحث محل ورودی به بحثی گسترده و جدی است به شاعران جوان توصیه کرد تا به تأمل و گفتگوی بیشتر در این باره بپردازند.
در ادامه روز دوم از اردوی اول آفتابگردانهای دوره هفتمی، سومین جلسه با موضوع «درآمدی بر شعر قیصر امین پور» و با حضور زهیر توکلی برگزار شد.
وی در ابتدای گفتگو از شاعران جوان خواست تا سوالاتشان را پیرامون شعر او بپرسند تا بحث پیرامون قیصر و شعر او اینگونه آغاز شود.
در پاسخ به سؤال اول که درباره نحوه ارتباط قیصر با قرآن بود، توکلی با بیان اینکه نحوه انعکاس معانی بیرون از شعر در شعر متفاوت است و چگونگی آن جای بحث دارد، گفت: «این تأثیر در شعر قیصر بیشتر پنهانی و زیرپوستی است که البته می‌توان آن را به کرات مشاهده کرد.»
وی در ادامه در پاسخ به سؤالی پیرامون علت محبوبیت قیصر گفت: «قیصر آدم پنهان‌کاری بود و راحت مواضعش را اعلام نمی‌کرد و عقایدش را جار نمی‌زد. برای همین هم اغلب از طیف های مختلف او را دوست دارند».
او در ادامه به بیان دلیل این پنهان‌کاری پرداخت و آن را بیشتر منطبق بر شخصیت قیصر دانست و افزود: «روش شعری قیصر همچون حافظ تصریحگریز است. او در اشعارش بسیار از ایهام استفاده کرده است که مؤید بسیار خوبی بر این امر است».
وی در ادامه، در جواب پرسشی پیرامون شاعران معاصر اثرگذاربر قیصر، فروغ فرخزاد را مؤثرترین شاعر معاصر بر شعر قیصر دانست و افزود: «البته این اثرپذیری در اغلب موارد زیرپوستی و نامحسوس است ولی در مواردی نیز کاملاً مشخص میشود».
او در ادامه با اشاره به تأثیرپذیری قیصر از سایر شعرای معاصر ازجمله نصرت رحمانی و طاهره صفارزاده، گفت: «شاعر باید هاضمه داشته باشد و بتواند بهترین اشعاری را که می‌خواند به زبان خودش بگوید. او باید همه‌چیز بخواند ولی در هنگام گفتن باید دقت کند که کدام کلمه و حتی کدام حرف می‌تواند حس او را منتقل کند. در این صورت کار او دیگر تقلید نیست و اثر او کاملاًاصیل و اورجینال خواهد بود، مانند آثار قیصر که در عین اثرپذیری کاملاً منحصربه‌فرد و ویژه‌ی اوست».
پس از اتمام سؤالات، توکلی با خواندن چندین نیمایی از آثار قیصر امین پور به بررسی عناصر و ارتباطات موجود در اشعار پرداخت و با انتقاد از این حرف که قیصر از ایدئولوژی شروع کرد و بعد از ایدئولوژی گذشت، گفت: «قیصر تنها از استفاده صریح ایدئولوژیک عبور کرد ولی همواره یک اصل قطعی و ثابت را در تمام اشعارش حفظ کرد که البته اصلی مبهم است و می‌تواندعشق، خدا و حتی امام زمان باشد.»
او در پایان با بیان اینکه قیصر شاعر وضع موعود و منتقد به وضع موجود است گفت: «قیصر شاعر انقلاب بود، شاعر مسلمان بود و تا آخر هم همان‌طور ماند اما به سبک خودش آن را ابراز می‌کرد. او هرگز از آرمان‌خواهی دست نکشید چون از عمق جان به وضع موعود اعتقاد داشت».
بعد از اتمام سومین کلاس روز دوم، شاعران آفتابگردانی پس از اقامه نماز و صرف ناهار باز در سالن اجتماعات گرد هم جمع شدند تا برای دومین بار، اشعار خود را در معرض نقد اساتید و شاعران مطرح کشور قرار دهند.
در این جلسه که با حضور میلاد عرفان پور، امیر مرادی و محمدرضا طهماسبی، برگزار شد، آقایان محمد نعمت دوست، احمد ایزدی، غلامرضا فرزانیان، علی مقدم موسیآباد، محمدصادق امیریفر، حمیدرضا محمودزاده و محمدرضا رضایی به شعرخوانی پرداختند.
در پایان روز نیز شاعران آفتابگردانی، مجتمع آدینه را به مقصد حرم حضرت عبدالعظیم حسنی(ع) ترک کردند تا از فیض زیارت سیدالکریم(ع) بهرهمند شوند.
آفتابگردانها، دوره آموزش شعر جوان است که از سال هزار و سیصد نود با حضور شاعران منتخب از مناطق مختلف کشور به همت مؤسسه شهرستان ادب هرساله برگزارشده است و اولین اردوی از هفتمین دوره آن تا جمعه دوازدهم مرداد به مدت 4 روز در مجتمع آدینه تهران برگزار میشود.
