به گزارش خبرگاری مهر، آدین نکوداشت مرحوم مرحوم غلامرضا شکوهی به مناسبت نخستین سالروز درگذشت این شاعر پیش‌کسوت، همراه رونمایی از نسخه چاپی و الکترونیک کتاب «پنجه بر پیشانی» و با حضور جمع کثیری از شاعران کشور در حوزه هنری برگزار شد.
در این مراسم علیرضا قزوه مدیر مرکز آفرینش‌های ادبی حوزه هنری با بیان این که نام شکوهی، نام بزرگی در شعر خراسان است، اظهار کرد: شکوهی کسی است که در کنار بزرگانی چون قهرمان، صاحبکار و ... نام‌های بزرگی شعر خواند و زیست؛ شعر شکوهی شعر شکوهمندی بود و دارای فخامت، او در ساحت‌های مختلف ادبی کار کرد. شکوهی تنها یک شاعر نیست چرا که به آداب‌دانی شهره بود و در عین حال نقادی هم می‌کرد.
قزوه با بیان اینکه اولین سالگرد استاد شکوهی را برگزار می‌کنیم و باید این مراسم‌ها به رسم تبدیل شود، گفت: در گذشته در سیستم ادبیات شوروی رسم بود اگر ادیبی نام بزرگی داشت و شاعر بزرگی شمرده می‌شد در 40 سالگی‌اش برنامه جامع و خوبی برایش برگزار می‌کردند و حتی اگر شاعر ممتازی هم نبود 50 سالگی برایش یک مراسم می‌گرفتند واین رسم هر 5 سال امتداد داشت و یا اگر شاعری بزرگ نبود در اولین سالگرد درگذشتش برنامه‌های ادبی برگزار می‌کردند.
وی با اشاره به اینکه ما باید پس از گذشت 40 سال از انقلاب اسلامی که ادبیات‌مان شکل گرفته چنین بزرگداشت‌هایی را مورد توجه قرار دهیم، گفت: ما حالا که به 40 سالگی انقلاب رسیده‌ایم و ادبیات‌مان شکل گرفته و به باور خیلی‌ها به سبک و مکتب نزدیک شده‌ایم باید توجه بیشتری داشته باشیم؛ شعر انقلاب تغییر ماهوی نسبت به دوره‌های قبل داشته و هیچ اگر نداشته باشیم در دوره جدید شعر آئینی را داریم که به لحاظ کمی و کیفی رشد کرده و گل سرسبد درخت ادبیات معاصر، ادبیات مقاومت ماست که در هیچ دوره‌ای آن را نداشتیم.
مدیر دفتر آفرینش‌های ادبی حوزه هنری به شعر آئینی اشاره کرد و با بیان اینکه شعر آئینی تنها شعر دینی نیست بلکه شعر ملی هم مشمول آن می‌شود، گفت: ادبیات آئینی طی چند سال اخیر به سمتی رفته که غالباً به عاشورا گره خورده است، اما می‌توان با ماهیت‌های ملی هم مخاطبان شعر آئینی را تهیج کرد پس ادبیات آئینی ما که استاد شکوهی هم در آن کارهای موفقی خلق کرد بخشی از ادبیات ماست.
قزوه گفت: شکوهی شاعر شش‌دانگی بود که در همه فضاها از جمله اجتماعی و عاشقانه کار کرده است،هر چه شعر آئینی ما رشد کرد همپای آن شعر عاشقانه ما نیز رشد نمود که نمونه‌اش شاعرانی هستند که با این نگاه کارهایی را آفریده‌اند. شعر آئینی اگر می‌خواهد رشد کند و گیرایی بالایی داشته باشد شاعرش باید چند وجهی باشد و آقای شکوهی این ویژگی را داشت.
شکوهی نگاهی ناقد و لایه‌شکاف داشت
محمدعلی مجاهدی از دیگر سخنرانان این مراسم ضمن اشاره به اینکه شعر استاد شکوهی فاخر و شکوهمند بود، گفت: اگر نظامی گفته است «کم گوی و گزیده گوی چون در» مصداق این پند حکیمانه را در آثار شکوهی می‌توانیم ببینیم. آثار سترگ و ماندگاری که در شعر فاطمی،عاشورایی،علوی و رضوی خلق کرد که مصداق دارد و انصافاً‌د در شمار موفق‌ترین سروده‌هایی است که در این زمینه‌های موضوعی ما در اختیار داریم.
به گفته وی، مرحوم شکوهی نگاهی ناقد و لایه‌شکاف داشت و به دنبال رصد کردن موضوعاتی بود که کمتر گفته و شنیده شده است و غالباً در این رصد کردن موفق بود، بنابر این ما امروز جای خالی او را می‌بنیم و پر کردن این جای خالی کار دشواری است و نیازمند گذشت سال‌های سال دارد تا عزیز نادرالوجودی مثل این بزرگوار در محافل ادبی رشد کرده و در زمینه‌های مختلف شعری، دینی، عاشقانه و اجتماعی و حتی اعتراض حرفی برای گفتن داشته باشد.
وی در پایان سخنانش گفت: شکوهی با شعرش زندگی کرد و نامش هم با شعرش خواهد ماند، شعر یک مقوله‌ای است که از شخصیت شاعر جداست و مستقل، یک شخصیت هنری مستقلی از وجود شاعر دارد حتی در زمان حیاتش، ممکن است شاعری اثری را بیافریند که ذوابعاد باشد و هر کسی از زاویه‌ای به این اثر بنگرد و نظری ابراز کند و شعر چندوجهی سرودنش از عهده افرادی برمی‌آید که وجودشان عین بلور چندبعدی باشد والا از افرادی که ابعاد وجودی در آنها دیده نمی‌شود نمی‌توان انتظار داشت شعر چند بعدی بسازند و هر بعد تا سال‌ها مورد تجزیه و تحلیل سخن‌سنجان قرار گیرد.شکوهی در شعرش زنده است و نخواهد مرد.
سید علی موسوی گرمارودی، شاعر پیش‌کسوت کشور و محقق و پژوهشگر در این مراسم با بیان اینکه مرحوم غلامرضا شکوهی را در جلسات شعر فرخ ملاقات می‌کردم، اظهار کرد: سالی یک یا دو بار در این جلسات شعر حضور پیدا می‌کردم. با مرحوم صاحبکار حشر و نشر داشتم و بعدها متوجه شدم ایشان با این شاعر رفت و آمد دارند.
وی با تاکید بر اینکه اشعار مرحوم صاحبکار ترکیبی از عراقی و هندی بود، عنوان کرد: البته اشعار عراقی هم در آثار صاحبکار دیده می شود. شاعران متاثر از محیطی هستند که در آن زیست می کنند و اطراف مرحوم غلامرضا شکوهی شاعران بسیاری حضور داشتند و شاعرانی مانند استاد قهرمان و صاحبکار بر شعر ایشان تاثیر داشتند. شعر سرودن و دیده شدن در میان چنین شاعرانی و در خطه خراسان کار بسیار دشواری است.
شکوهی به تنهایی یک نسل بود
در ادامه مصطفی محدثی خراسانی شاعر با بیان اینکه نام غلامرضا شکوهی در کنار نام شاعرانی همچون علی باقرزاده، محمد قهرمان، صاحبکار، قدسی، میرزازاده، احمد کمال و ... می درخشد، عنوان کرد: سه نسل تثبیت شده شعر خراسان در 10 سال گذشته بر سر زبان ها بوده اند. یک نسل افرادی همچون قهرمان و صاحبکار و ... بوده اند. نسل دیگری هم مانند مرتضی امیری اسفندقه و شاعران هم‌دوره ایشان بوده‌اند که از مشهد و خراسان سر برآوردند. در این بین، غلامرضا شکوهی، به تنهایی نسلی از شاعران بود که حلقه وصل این دو نسل به حساب می آمد.
وی همچنین گفت: غلامرضا شکوهی به تنهایی رسالت یک نسل را در شعر خراسان بر دوش داشت و با روحیه فعالی که در انجمن های ادبی داشت و همچنین نقش معلمی که ایفا می کرد، حلقه وصل نسل جوان و نسل پیش‌کسوت بود.
شکوهی بسیار کمتر از آنچه که باید شناخته شد
محمود حبیبی کسبی که در آخرین لحظات حیات غلامرضا شکوهی در کنار این شاعر کشور بود، در سخنانی با بیان اینکه آخرین دیداری که با غلامرضا شکوهی داشته است را هرگز فراموش نمی کند، عنوان کرد: در لحظات آخر مرتضی امیری اسفندقه و امین اکبری در کنار ایشان بودند و مرحوم شکوهی را تا بیمارستان همراهی کردند.
وی افزود: شان ادبی و مکارم اخلاقی مرحوم شکوهی فراتر از آن است که بتوان در چند جمله درباره ایشان سخن گفت و معتقدم بسیار کمتر از آنچه که باید شناخته شد. ایشان به عنوان شاعری نوآور در خراسان که به قول استاد گرمارودی سخن گفتن از شعر در آن خطه کاری دشوار است، شناخته شد و با زبانی سخته و پخته و آثاری امروزین، راه را برای جوانان باز کرد.
این شاعر جوان همچنین گفت: در جشنواره شعر انقلاب در سال 95 ایشان حضور داشتند و درباره اشعارشان صحبت شد و گفتند که مجموعه ای از آثار عاشقانه و اجتماعی دارند که مربوط به چند سال اخیر است و قصد دارند این مجموعه را منتشر کنند. من از ایشان درخواست کردم آن را به حوزه هنری بسپارند تا توسط نشر سوره مهر به چاپ برسد. متاسفانه این مجموعه چند روز پس از فوتشان منتشر شد و ایشان نتوانستند آن را ببینند و ما شرمنده شان شدیم.
حبیبی کسبی خاطرنشان کرد: نام مرحوم شکوهی، غلامرضا بود و یک عمر زیر سایه بارگاه آن حضرت زندگی کردند و آخرین جایی که پا گذشتند در دهه کرامت و در مراسم شعرخوانی برای آن حضرت بود و در مراسمی با عنوان مقام رضا و شعری تقدیم به امام رضا(ع) کردند و پس از آن دار فانی را وداع گفتند و همه این‌ها عنایات آن حضرت به این شاعر کشور بود.
عشق هم آیین اهل بیت (ع) است
مرتضی امیری اسفندقه از دیگر شاعران حاضر در این مراسم بود که درباره شخصیت اخلاقی و ادبی مرحوم شکوهی سخن گفت. وی با اشاره به اینکه تشییع مرحوم شکوهی از بهشت زهرا یکی از غریبانه ترین تشییع هایی بوده که در آن حضور داشته است، اظهار کرد: غلامرضا شکوهی به روایت متن زنده است.
وی پس از خواندن شعری عاشقانه از غلامرضا شکوهی، گفت: عشق هم آیین اهل بیت (ع) است و اسلام چیزی جز رفاقت و عشق نیست. غلامرضا شکوهی هم با ما رفاقت کرد و اشعار ایشان را هم به این سبب آیینی می دانم.
امیری اسفندقه اظهار داشت: هنوز جای کار برای معرفی بهتر و بیشتر مرحوم شکوهی وجود دارد. البته کسانی که در حوزه فرهنگ و ادب و هنر مسئولیت دارند باید در این زمینه کار کنند. غلامرضا شکوهی روزی اش را از راه معلمی به دست می آورد و امروز خانواده او بر همین مدار هستند. اگر شکوهی اعتراض می کرد، به قول فروغ فرخزاد به خاطر یک بشقاب پلو نبود، بلکه می خواست امور در جای درست و مناسب خود قرار بگیرند. امروز هم مسئولان باید سهم علم شکوهی را بدهند؛ نه چیزی بیشتر.
به یاد پدر
علیرضا شکوهی فرزند غلامرضا شکوهی نیز در پایان این مراسم روی صحنه حاضر شد و گفت: امروز قصد داشتم متنی را که نوشته ام بخوانم. اما از تصمیمم منصرف شدم و تنها سخنانی که از دل بر آمده را با حاضران در میان می‌گذارم. شب گذشته در مشهد، مراسم سالگرد پدرم برگزار شد و بنری را دیدم که بر روی آن نوشته شده بود «شکوه شعر خراسان رضوی» و فکر می کردم این شکوه شعر خراسان رضوی به چه معنا است.
وی افزود: آخرین لحظه ای که پدرم را دیدم در خانه بودم. او با ماشین خود که یک پراید است و از راه معلمی در چند سال اخیر تهیه کرده به خانه آمد. غذای نذری حرم امام رضا (ع) را گرفته بود. من و مادر از آن غذا خوردیم و به اصرار من کمی هم خودش خورد و بعد به تهران رفت تا در مراسم شعرخوانی «مقام رضا (ع)» شرکت کند. آخرین تصویری که از او به یاد دارم، زمانی بود که به چارچوب در تکیه داده بود و بسیار باشکوه به نظرم آمد.
وی ادامه داد: نام پدر غلامرضا، پلاک خانه ما 8 بود، ایشان ساعت 8 شب در هشتمین روز دهه کرامت و در آستانه میلاد امام رضا (ع) دار فانی را وداع گفت. آخرین شعری که ایشان خواند نذر حضرت امام رضا (ع) کرده بود و در شهری غریب همچون آن حضرت به دیار باقی شتافت.
در پایان این مراسم ضمن تقدیم لوح تقدیر و هدایایی از سوی حوزه هنری و موسسه شهرستان ادب به خانواده مرحوم غلامرضا شکوهی، از این شاعر پیش‌کسوت آیینی کشور تجلیل به عمل آمد.
همچنین مجموعه شعر تازه مرحوم غلامرضا شکوهی با عنوان «پنجه بر پیشانی» و نسخه الکترونیک این اثر که به همت نشر سوره مهر به چاپ رسیده است، رونمایی شد.
ایمان مرصعی از شاگردان استاد شکوهی نیز در این مراسم به شعرخوانی پرداخت.
این مراسم که با اجرای سعید بیابانکی برگزار شد، با حضور شاعرانی همچون محمدعلی مجاهدی، علیرضا قزوه، ناصر فیض، علی‌محمد مودب، محمدمهدی سیار، علی داوودی، هادی جان فدا و ... همراه بود.
