وب‌سایت نی‌نی‌نما: اگر شما نیز جز این دسته باشید که با فکر کردن به زایمان، دچار اضطراب فلج کننده، نگرانی شدید، همراه با علائمی مثل تپش قلب، سرگیجه، تنگی نفس و یا نوسان در تپش قلب می شوید؛ احتمالاً دچار اختلال ترس از زایمان هستید.
توجه داشته باشید که کمی استرس و ترس از زایمان برای شما خوب است. این ترس اندورفین را به جریان خون شما وارد می‌کند و شما را برای مواجهه با چالش‌ها آماده می‌کند. با این حال اگر بیش از اندازه ترسیده باشید، عملکرد سیستم‌های بدن‌تان و ماهیچه‌ها مختل می‌شود. اگر ترس شما نسبت به زایمان شما را در وضعیت دائمی وحشت نگه داشته است، این ترس‌ها را با پزشک‌تان مطرح نمایید.
ترس از زایمان یا توکوفوبیا چیست؟ منظور از توکوفوبیا ترس شدید از زایمان و بارداری است. این موضوع که زنان در مورد زایمان، درد شدید هنگام متولد شدن فرزند و خودِ مسئله فرزندآوری و عدم قطعیت این فرایند نگرانی داشته باشند موضوع عجیبی نیست.
ترس با هراس (فوبیا) متفاوت است. فوبیا حالت شدیدتر ترس و به نوعی غیر منطقی و شاید توهمی است که مدت زمان بیشتری فرد را آزار می دهد. فوبیا علت مشخص و واقعی ندارد و باعث کاهش عملکرد نرمال فرد می شود.
در مورد برخی از زنان، ترس از بارداری به حدی است که می تواند بر تصمیم آنها برای بارداری و سایر ابعاد زندگی شان تاثیر منفی داشته باشد و آنها را از فعالیت عادی روزمره باز دارد. به این حالت که فرد ترس شدید و غیر عادی از بارداری و زایمان دارد، توکوفوبیا (Tokophobia) می گویند. برای بعضی از زنان همچنین می تواند با عدم علاقه یا نفرت از بازداری همراه باشد.
توکوفوبیا را می توان به دو نوع تقسیم کرد:
- توکوفوبیای اولیه در زنانی که تاکنون زایمان نداشته اند رخ می دهد. علت این ترس می تواند به تجربه تروماتیک در گذشته فرد مانند اذیت و آزار جنسی مرتبط باشد. علت دیگر می تواند دیدن یک زایمان سخت یا شنیدن داستان یا دیدن برنامه هایی باشد که زایمان را خجالت آور یا خطرناک به تصویر کشیده اند.
- توکوفوبیای ثانویه در مورد زنانی که تجربه زایمان دردناک داشته اند و هراس از فرزندآوری مجدد دارند صادق است.
آیا ترس از زایمان یک اختلال شایع است؟
تعیین اینکه توکوفوبیا یا ترس از زایمان چقدر شایع است دشوار است، تحقیقات درصدی بین 2.5 و 14 درصد را پیشنهاد می دهند، اما برخی درصد بالاتر 22 درصد را باور دارند. علت این تفاوت در تخمین شیوع این اختلال این است که زنان با سطوح مختلف توکوفوبیا در تحقیق گنجانده شده اند. برخی فوبیای خفیف دارند و برخی با حالت شدید آن مواجه می شوند. نمود این نگرانی در خانم ها می تواند به شکل اضطراب و افسردگی باشد و در حالت شدید می تواند به شکل توکوفوبیا خود را نشان دهد.
بارداری به شکل یک موقعیت ناخوشایند
زنان مبتلا به توکوفوبیا پس زمینه های متفاوتی دارند و به همین خاطر پیش بینی اینکه چه کسی ممکن است دچار این هراس شود دشوار است. اما زنان مبتلا به توکوفوبیا به احتمال بیشتری در معرض مشکلات مرتبط با اضطراب و افسردگی و سایر مشکلات بهداشت روان هستند
تحقیقات نشان می دهد برخی از زنان با این شرایط تصمیم می گیرند که از بازداری اجتناب کنند و در صورت بارداری ممکن است کودک خود را سقط کنند. برخی از این زنان نیز ممکن است درخواست انجام سزارین به جای فرایند طبیعی زایمان داشته باشند.
پیامدهای توکوفوبیا یا ترس از زایمان
اضطراب، بی خوابی، کم خوابی، اختلالات خوردن، افسردگی پیش از زایمان یا افزایش احتمال افسردگی پس از زایمان همه به عنوان پیامدهای توکوفوبیا شناخته شده اند. یکی از این پیامدها می تواند زایمان طولانی تر از معمول باشد که احتمال نیاز به استفاده از فورسپس یا ابزاری برای بیرون کشیدن نوزاد و کمک به بدنیا آمدن او را افزایش می دهد. این کارهای کمکی می تواند پیامدها و آسیب های برای مادر و کودک داشته باشد.
برخی از زنان مبتلا به توکوفوبیا ممکن است در آینده ارتباط کمتر رضایت بخشی با فرزندشان داشته باشند و این تجربه سخت فرزندآوری می تواند آنها را برای تجربه زایمان های بعدی دچار هراس بیشتری کند.
درمان توکوفوبیا یا ترس از زایمان
شواهد بالینی درمان های مشخصی برای زنان مبتلا به این هراس تعیین نکرده اند. اما خبر خوشحال کننده این است که کمک های مفیدی برای زنان مبتلا به این شرایط وجود دارد. برخی از زنان مبتلا به توکوفوبیا صحبت کردن در مورد تجربه تروماتیک زایمان خود یا قوت قلب گرفتن از دیگران به کمک اطلاعاتی که آنها از زایمان و تولد بچه می دهند را مفید و اثربخش می دانند. اما برخی از زنان مبتلا ممکن است نیاز به درمان هدفمندتری مانند مشاوره گرفتن از یک کارشناس داشته باشند.
همچنین زنان بسیاری بازدید از بخش زنان و زایمان و صحبت با ماماها و متخصصین زنان و زایمان را کمک کننده دانسته اند. صحبت در مورد شرایطی که دارند و دانستن این موضوع که در احساس کردن این ترس تنها نیستند بسیار مفید است.
غلبه بر ترس از زایمان
افراد و گروه های تحقیقی بسیاری در تلاش هستند که در مورد این موضوع اطلاعات بیشتری کسب کنند تا برای افزایش سلامت روان مادران و خانواده آنها راهکاری پیدا کنند. در این تحقیقات نیاز هست که شرایط لازم برای مراقبت و حمایت مورد نیاز زنان باردار و برآورده کردن نیازهای روحی و جسمی آنها در نظر گرفته شود.
این هراس یک موضوع عادی و کم خطر نیست زیرا می تواند بر تصمیم مادران تاثیرگذار باشد. آسیب های این اختلال بر زنان و خانواده هایشان می تواند به شکل اجتناب از بارداری، تصمیم برای سقط یا سزارین یا آسیب های در حین و پس از زایمان ظاهر شود. این هراس سختی ها و نیازهای دوران بارداری را تحت الشعاع قرار می دهد، به همین خاطر نیاز هست که در جهت جلوگیری از تبدیل ترس عادی به توکوفوبیا یا برای تحت کنترل قرار دادن آن در زمان بارداری این زنان تحت درمان و مراقبت قرار گیرند.
درست است بخشی از پروسه‌ی زایمان با ناراحتی و درد همراه است. اما راه‌های بسیاری برای کنترل درد وجود دارد. شما نیز مثل تمامی نسل‌های گذشته از آن جان به در خواهید برد و در پایان روز، فرزندتان را در آغوش خواهید گرفت. اکنون به راه‌هایی برای کاهش ترس‌تان نیاز دارید.
دلیل ترس‌تان را مشخص کنید: به عنوان مثال اگر سابقه‌ی سقط جنین یا تولد فرزندی مرده، زایمان سخت فرزند قبلی، یا شنیدن داستان‌های دردناک زایمان افراد دیگر را دارید، بهتر است اطلاعات دقیق و واقعی نسبت به پروسه‌ی زایمان به دست اورید و از سلامت بارداری‌تان اطمینان حاصل نمایید. نگرانی‌هایتان را در مورد داروها، عمل سزارین و سلامت فرزندتان یادداشت نمایید. این تفکرات وحشت‌آور را با پزشک‌تان در میان بگذارید، او می‌تواند راهکارهای مناسبی برای مقابله با این مسائل پیشنهاد دهد.
صحبت با یک مشاور را مد نظر قرار دهید: تحقیقات نشان داده است زنانی که با ترس شدید نسبت به زایمان به مشاور مراجعه می‌نمایند، درد زایمان کوتاه‌تری را سپری می‌کنند و کمتر مجبور به عمل سزارین می‌گردند. پزشک شما می‌تواند شما را به مشاور مناسب معرفی نماید.
در نهایت از داستان‌های منفی و سیاه دوری نمایید: از برنامه‌های ترسناک تلویزیون در مورد زایمان بپرهیزید و اگر دوستان‌تان شروع به تعریف داستان مشقت‌های زایمان‌شان سرگرم نمایند، از آنها بخواهید تا موضوع صحبت را تغییر دهند. روش‌ها ریلکسیشن را بشناسید و تا حد امکان از آنها برای ایجاد آرامش در خود استفاده نمایید.
