هفت دستورالعمل عاشورایی برای تبلیغ حجاب

طبق مستندات تاریخی حضرت زینب(س) تلاش‌های وصف‌ناپذیری کرد که اگر آن‌ها را انجام نمی‌داد، شاید امروز نام و فرهنگی از واقعه عاشورا بر زبان‌ها نبود و پیام نهضت در کربلا همراه با ابدان مطهر شهدا در همان جا مدفون می‌شد. این بانوی بزرگوار با فعالیت‌های همراه باسیاست خود به خوبی از عهده وظیفه خبررسانى و انتقال مفاهیم و اهداف والای واقعه عاشورا  برآمد. شاخص‌های اصلی این موفقیت در انتقال اهداف این قیام توسط کاروان اسرای اهل‌بیت می‌تواند الگوى مناسبی براى تمامى فعالین فرهنگی و مبلغان شیعی در بسط و توسعه فرهنگی دینی به خصوص فرهنگ عفاف و حجاب باشد. در ادامه با این شاخص‌ها به نقل از مجله دخت ایران آشنا شوید.
 
واقع گویى و صداقت
بیان واقعیت از ویژگی‌هایی است که در فرهنگ اسلامى به ویژه قرآن کریم، بر رعایت آن تأکید شده است. این ویژگى در خبررسانى واقعه کربلا به خوبى مشهود است. زینب کبری(س) به عنوان پیام‌آور در خطبه خود در مجلس ابن زیاد، بر صداقت خود چنین تأکید کرد: «…اى پسر زیاد! رسوا نمى شود، مگر فاسق و دروغ نمى گوید، مگر فاجر! و آن چیزى است که ما از آن به دوریم…».
 
صداقت حضرت در پیام‌رسانی واقعه عاشورا سبب جلب اعتماد مخاطبان و عبرت‌آموزی مردم شد.

 

 
شجاعت
از ویژگی‌های اساسى خبررسانى، شجاعت در بیان خبر و نهراسیدن از پىامدهاى آن است.
هنگامى که کاروان اسیران وارد کاخ ابن زیاد شد، زینب(س) بدون هیچ ترس، با بی‌ارزش دانستن دشمن، در پاسخ ابن زیاد که پرسید: کار خدا را با برادرت چگونه دیدى؟ فرمود: «از خداوند درباره برادرم جز احسان ندیدم. او و یارانش افرادى بودند که خداوند براى آن ها شهادت را مقرر فرمود. اى فرزند زیاد! در روز قیامت براى تو جایگاهى است که باید براى جواب دادن آماده باشى. چگونه مى توانى این گناه عظیم را پاسخ دهی؟».
 
بلاغت زبان
فصیح بودن، توازن و شفافیت کلام، در رساندن پیام به مخاطب نقش مهمى دارد. شیوایى زبان حضرت زینب(س) چنان لرزه‌ای در کاخ یزید افکند که همگان را تحت تأثیر قرارداد. زینب(س) هنگامى که در بازار کوفه سخن گفت؛ ابتدا به حمد پروردگار پرداخت پس از این آغاز شکوهمندانه، با صدایى گیرا و کلامى پرصلابت فرمود:
 
اى مردم کوفه! آیا براى ما گریه می‌کنید؟ هنوز چشمان ما گریان است. شما مانند زنى هستید که رشته می‌بافد و آن گاه خود، آن را پاره می‌کند. پس از آن که ما را کشتید، بر ما گریه می‌کنید؟ آرى به خدا سوگند که باید بسیار گریه کنید.
 
سرعت
انتقال سریع از دیگر ویژگی‌های اساسى خبر و انتقال مفاهیم است که تأثیر مهم در اثربخشى کلام دارد.
 
حساسیت اطلاع‌رسانی، نیاز مخاطبان به دانستن سریع خبرها و از دست نرفتن فرصت براى تصمیم‌گیری صحیح، بر ضرورت سرعت در کار خبررسانى و انتقال مفهوم می‌افزاید.
 
این ویژگى نیز به خوبى در خبررسانى واقعه عاشورا رعایت شده است. زینب(ع) از همان لحظه شهادت برادرش، رسالت پیام‌رسانی نهضت را آغاز کرد. وى در آغاز ورود به کوفه، اشعارى را در مظلومیت برادرش خواند. در شهر کوفه نیز با خطبه آتشین خود، مردم را منقلب کرد و در همان لحظه‌های اولیه ورود به کاخ ابن زیاد، خطبه‌ای ایراد کرد که در دل او هراس افکند. و وقتی یزید به آن‌ها پیشنهاد کرد که به مدینه بازگردند، زینب(ع)فرمود: «پیش از هر چیز باید براى کشتگان خود سوگوارى کنیم.».
 
روشن سازى افکار عمومى
یکى از وظایف مهم خبررسان و مروج یک فرهنگ، تلاش براى روشن سازى افکار عمومى و بی‌اعتنا نبودن نسبت به جهل مردم در جامعه است. یکى دیگر از شاخص‌های بارز خبررسانى عاشورا، آشکار ساختن چهره پلید امویان بود. حضرت زینب(س) فرمود:
 
اى مردم! می‌دانید چه پاره جگرى از پیامبر شکافتید؟ کدام پرده‌نشینان عصمت را از پرده بیرون آوردید؟ آیا می‌دانید چه خونى از پیامبر بر زمین ریختید و از او هتک حرمت کردید؟
 
برجسته‌سازی
از تأکید در بخشى از آیات قرآن کریم درمی‌یابیم که خداوند، توجه خاصى به آن بخش از آیه و موضوع داشته است.
 
در واقعه عاشورا نیز سفیران کربلا، از تمامى امکانات استفاده کردند تا واقعه مهم عاشورا را برجسته سازند. حضرت زینب (س)، امام سجاد (ع) و ام‌کلثوم(س) از ابزارى چون شعر، خطبه و برپایى مراسم سوگوارى بهره بردند تا خبر کربلا را به همگان برسانند. و چگونگى بیان واقعه در شهرها بر حسب اوضاع فرهنگى، اجتماعى و سیاسى هر شهر صورت می‌گرفت.
 
مقابله با تحریف
یکى از اصول اخلاقى ترویج فرهنگ و اطلاع‌رسانی و خبرسانی پیرامون آن، مقابله با انتشار اخبار تحریف شده است. در قرآن کریم نیز علماى یهودى که کتاب آسمانى خود را تحریف کرده بودند، نکوهش شده‌اند.
 
پس از واقعه کربلا، حکومت پلید اموى قصد داشت نهضت حسینى را تحریف کند. عقیله بنی‌هاشم و امام سجاد(ع) با خطبه‌های روشنگر خود، از این تحریف جلوگیرى کردند و سخنان آنان، مجال هرگونه تغییر در واقعیت را از دشمن گرفت.
 
در این هفت دستورالعمل به خوبی نمایان شد که در ضمن اقدامات فرهنگی چطور می‌توان با استفاده از ظرفیت‌های محدود و تنها با درایت و کیاست، فرهنگی را جایگزین فرهنگ غلطی کرد و مردم را در جریان اصیل هدایت کرد و از چه روش‌هایی استفاده کرد تا پیام‌ها  اثربخشی بیشتری داشته باشد.