امام رضا(ع) در دوران ولایت عهدی خود در خراسان از موقعیت و جایگاه ویژه ای برخوردار بودند؛ به دلیل این که ایشان جانشین خلیفۀ وقت شناخته می شدند. از سوی دیگر با توجه به ارادتی که مردم به خاندان پیامبر(ص) داشتند، به ایشان احترام ویژه ای می گذاشتند.
بنابر روایتی از ابن شهرآشوب، نویسندۀ مشهور شیعه در قرن ششم به نقل از یعقوب بن اسحاق نوبختی، روزی امام به صورت ناشناس و هم چون مردم عادی وارد حمام نیشابور شدند، به طوری که هیچ یک از حاضران در حمام متوجه حضور ایشان نشد. ابن شهر آشوب می نویسد:
«عَلِی بْنِ مُوسَی الرِّضَا(ع) دَخَلَ الْحَمَّامَ فَقَالَ لَهُ بَعْضُ النَّاسِ: دَلِّکنِی یا رَجُلُ! فَجَعَلَ یدَلِّکهُ فَعَرَفُوهُ؛ فَجَعَلَ الرَّجُلُ یسْتَعْذِرُ مِنْهُ وَهُوَ یطَیبُ قَلْبَهُ وَیدَلِّکهُ؛ روزی حضرت رضا(ع) وارد حمام شدند. یکی از کسانی که در حمام بود [و ایشان را نمی شناخت] از آن حضرت درخواست کرد تا دلاکی نماید و پشت او را کیسه بکشد. حضرت هم درخواست او را پذیرفتند و مشغول کار شدند. تا این که برخی از مردم تازه وارد امام را شناختند و به آن مرد گفتند: می دانی چه کسی تو را دلاکی می کند؟! مرد گفت: نه! آنها گفتند: ایشان علی بن موسی الرضا(ع) است. در این هنگام مرد شروع به عذرخواهی کرد، با این حال امام به او آرامش می دادند و هم چنان به دلّاکی او مشغول بودند.»[1]
این تنها اشاره ای مختصر به سیرۀ ائمه: در آسان گیری و خدمت به خلق در روابط اجتماعی است. باوجود این چشمه های هدایت و رحمت، چه عذری در برابر این دین می توانیم بیاوریم؟ آری! ائمۀ طاهرین: در نهایت مهرورزی و محبّت نسبت به مؤمنان برخورد می کردند و با تمام وجود برای راحتی و آسایش مردم تلاش می نمودند و از جان عزیز خود گذشتند و خود را فدای دینی کردند که بر مبنای مهرورزی و محبّت نسبت به انسان ها شکل گرفته است.
پی نوشت
-----------------------------------------------------------------------
[1]. مناقب آل أبی طالب: 4 / 362؛ بحارالانوار: 49 / 99، باب7، ح16.
برگرفته از کتاب اسلام دین آسان نوشته استاد حسین انصاریان
