به گزارش ایسنا، برایان هوک، مدیر گروه اقدام ایران در وزارت خارجه آمریکا 16 اوت اعلام کرد که آمریکا هر کشوری که پس از مهلت چهارم نوامبر نفت ایران را خریداری کند، مجازات خواهد کرد. چین هیچ نشانی از اینکه قصد دارد با آمریکا همکاری کند، بروز نداده است و هوک نیز وضع تحریمهای ثانویه علیه چین را در صورتی که این کشور به خرید نفت ایران ادامه دهد، منتفی نکرد.
اگرچه سایر واردکنندگان نفت ایران از جمله ژاپن و کره جنوبی خرید کمتری از ایران داشتهاند، چین در واقع واردات از ایران را افزایش داده است.
چین در اوت دور جدید از تعرفهها روی کالاهای آمریکایی را اعلام کرد که برخی از محصولات نفتی نیز در میان آن قرار داشتند با این حال نفت خام آمریکا در این فهرست نبود.
اما واردات محصولات انرژی آمریکا از سوی چین رو به کاهش بوده است. آمار رهگیری کشتیها نشان میدهد که در ماه اوت هیچ نفتکش آمریکایی به مقصد چین حرکت نکرده است. اگر جنگ تجاری آمریکا و چین شدت بگیرد، چین ممکن است برای تامین انرژی به منابع جایگزینی مانند روسیه یا ایران روی بیاورد. این مسئله ضربه سنگینی برای تامینکنندگان انرژی آمریکایی مانند شرکت "چینیر انرژی" خواهد بود که LNG به چین صادر میکنند.
چین دومین بازار بزرگ کالاهای انرژی آمریکایی است. این کشور در ماه مه 427 هزار بشکه در روز واردات از آمریکا داشت که طبق گزارش اداره اطلاعات انرژی، از کانادا با واردات 289 هزار بشکه در روز بالاتر ایستاد.
با وجود اینکه نفت آمریکا هنوز در فهرست تعرفههای دولت چین قرار نگرفته است اما در حال حاضر واردکنندگان چینی نظیر "یونیپک" رویکرد صبر و انتظار را برای خرید نفت آمریکا پیشه کردهاند.
این وضعیت ممکن است برای چین به انتخاب بین محصولات انرژی ایران و آمریکا منتهی شود. محصولات انرژی آمریکایی برای واردکنندگان چینی جذاب بوده اما مزایای ژئوپلیتیکی دوستی با ایران ممکن است بر مزایای اقتصادی واردات نفت آمریکا سنگینی کند.
تصمیم آمریکا برای خروج از برجام و اتخاذ یک سیاست تهاجمیتر در قبال ایران محاسبات ژئوپلیتیکی را تغییر داده است. اتحادیه اروپا که برجام را امضا کرده است، تلاش کرده روابطش با ایران را حفظ کرده و از تهران در برابر تحریمهای آمریکا حمایت کند. آنها امیدوارند که این توافق را همچنان حفظ کنند. با وجود این شرکتهای اروپایی مانند توتال در مواجهه با تهدیدهای واشنگتن، پا پس کشیده اند.
در حالی که اروپا از ایران فاصله میگیرد احتمالا چین و روسیه جای خالی اروپاییها را پر کرده و در نفت ایران سرمایهگذاری بیشتری به عمل آورده و نفت بیشتری از ایران خریداری خواهند کرد.
برخی از تحلیلگران پیش بینی کرده اند که چینیها ممکن است پس از به اجرا درآمدن تحریمهای آمریکا در نوامبر نفت بیشتری از ایران خریداری کنند. چین بزرگترین مشتری نفتی ایران است و 35 درصد از صادرات نفت ایران را خریداری میکند. با کاهش خرید از سوی کشورهای دیگر، فرصت چین برای نزدیکی بیشتر به ایران و سود بردن از عرضه بیشتری که نادیده گرفتن آن دشوار خواهد بود، افزایش پیدا میکند.
چین با انتخابش برای نادیده گرفتن تحریمهای آمریکا و کاهش خرید نفت آمریکا این سیگنال واضح را ارسال میکند که با سیاست آمریکا همراه نمیشود و تمایل دارد به ایران کمک کند. برای این دو کشور که روابطشان در سالهای اخیر رشد کرده است، تغییر وضعیت احتمالا روابط دوجانبه را مستحکم کرده و عزم ایران را برای ایستادگی در برابر آمریکا راسخ میکند.
ایران و چین به همراه روسیه و ترکیه به دلیل مسائل درهم آمیخته ژئوپلیتیکی و انرژی به یکدیگر نزدیک میشوند. با افزایش فشار آمریکا بر ایران و محدود شدن عرضه جهانی نفت احتمالا این روابط در ماههای آینده قویتر خواهد شد. چنین اتفاقی، کارآمدی استراتژی آمریکا برای فشار بر ایران را به چالش میکشد. تحریمهای جدید ممکن است ایران را به چین نزدیکتر کند و خریداران چینی را از صادرات انرژی آمریکایی دور کند و رویای نفوذ انرژی آمریکایی نقش بر آب شود.