سرنوشت نامعلوم کمک ۲۰۰ میلیون دلاری به مناطق زلزله‌زده/ پول زلزله‌زدگان در حساب چه کسانی رفته است؟

 به این ترتیب با اگر با نرخ دلار 3750 تومانی اسفند 96 دولتی حساب کنیم، 750 میلیارد تومان برای کمک به مردم زلزله زده در اختیار دولت قرار گرفت تا آن را در مناطق زلزله زده کرمان و کرمانشاه و عمدتا در مسائل زیرساختی هزینه کند.

در 2 روز باقی مانده تا سال 97، این مبلغ به مناطق زلزله زده اختصاص پیدا نکرد. توجیه دولت این بود که چون در پایان سال بوده فرصت تامین پرداخت آن را پیدا نکرده  است؛ قرار شد در ماه های  اول و دوم سال جدید این مبلغ در پروژه ها و بخش هایی که به صورت دقیق مشخص نشده بود هزینه شود.

امروز بعد از گذشت 5 ماه از سال جدید و موعد پرداخت یا هزینه این مبلغ، سرنوشت این تخصیص در هاله ای از ابهام است. نمایندگان کرمانشاه می گویند این مبلغ اساساً در جای دیگری هزینه شده و برخی هم می گویند بخش زیادی از این پول به صورت تدریجی به مردم به صورت سود تسهیلات وام های مسکن و اشکال دیگر پرداخت شده است اما به هر حال آن گونه که از شواهد و قرائن پیدا است هنوز کارهای نیمه تمام یا آغاز نشده زیادی در مناطق زلزله زده وجود دارد که نیاز به منابع دارند و تعداد قابل توجه‌ای هستند که بهار و تابستان را در کانکس و چادر گذرانده اند و نگران فصل های سرد سال هستند.

شهاب نادری: اعتبار 200 میلیون دلاری برای کمک به زلزله زدگان در محل دیگری هزینه شده است

شهاب نادری نماینده مردم پاوه در مجلس شورای اسلامی در این خصوص می گوید: سال گذشته با اذن مقام معظم رهبری قرار بود 200 میلیون دلار از صندوق توسعه ملی در مناطق زلزله‌زده هزینه شود که سازمان برنامه با جابجایی این مبلغ، آن را در محل دیگری هزینه کرده است.

عضو کمیسیون اقتصادی مجلس شورای اسلامی در مورد این که به طور مشخص این مبلغ در چه بخشی هزینه شده است می گوید: از جزئیات اطلاع ندارم ولی می توانم بگویم که این پول برای فرهنگیان هزینه شده و متاسفانه سازمان برنامه و بودجه نسبت به جابجایی این پول اقدام کرده است. اگر گزارش کمیسیون اصل نود درباره کرمانشاه کامل بود ما کاستی‌ها و تقصیرها را می‌دانستیم و متوجه می‌شدیم باید دنبال کدام مقصر بگردیم.

حسینی: دولت بخش زیادی از 200 میلیون دلار را به صورت سود تسهیلات پرداخت کرده است

اما از سوی دیگر محمد حسینی عضو کمیسیون برنامه و بودجه مجلس شورای اسلامی می گوید دولت این پول را به اشکال مختلف به مردم زلزله زده کرمان و کرمانشاه پرداخت کرده است.

محمد حسینی گفت: بعد از زلزله کرمانشاه، در مجلس تصمیم گرفته شد برای بالا بردن سرعت بازسازی در مناطق زلزله زده کرمان و کرمانشاه اقداماتی انجام شود. در نهایت قرار بر این شد که مبلغی از صندوق توسعه ملی به مناطق زلزله زده اختصاص یابد.

وی ادامه می دهد: به همین منظور طرح اصلاح قانون بودجه 97 به مجلس آمد و بر اساس این طرح قرار شد در ابتدا 100 میلیون دلار از سرجمع منابعی که در تبصره 4 قانون بودجه سال 96 در رابطه با برداشت از صندوق پیش بینی کرده بودیم بعلاوه 200 میلیون دلار به عنوان منابع، برای چند منظور برداشت شود.

حسینی ادامه داد: یکی از آن ها یارانه سود تسهیلات پرداختی به مناطق زلزله بود که قرار شد در روستاها 40 میلیون تومان و در شهرها 50 میلیون تومان باشد. مبلغی هم برای بازسازی مناطق زلزله زده و همچنین بازسازی ادارات و دستگاه های خدمات رسان مانند تجهیزات و ادارات برق و آب و گاز در نظر گرفته شد.

وی فزود: این مصوبه به شورای نگهبان رفت و شورای نگهبان به این که مجوزی برای برداشت از صندوق توسعه ملی وجود ندارد، ایراد گرفت که در نهایت با اذن رهبری 200 میلیون دلار از صندوق توسعه ملی به مناطق زلزله زده اختصاص یافت. این موافقت و تصویب در تاریخ 26 اسفند ماه بود و فردای آن روز با نرخ دلار آن روز این عدد از صندوق توسعه ملی برداشت و تبدیل به ریال شد و ریال در حساب خزانه دولت واریز گردید.

مجلس برای چگونگی پرداخت و هزینه این 200 میلیون دلار  مصوبه خاصی نداشت

عضو کمیسیون برنامه و بودجه کشور خاطرنشان کرد: از آنجایی که مجلس برای چگونگی پرداخت و هزینه کرد این 200 میلیون دلار  مصوبه خاصی نداشت، دولت ابتدا قسمتی از این منابع را به وزارت مسکن برای بازسازی ها اختصاص داد و قسمتی از آن را نیز به بانک ها تخصیص و اعلام کرد که در تاریخ سر رسید وام ها بابت سود تحصیلات پرداختی اعمال حساب کنند و همچنین قسمتی را نیز به به صورت تدریجی در حال پرداخت شدن است.

دولت از نقدینگی پول استفاده کرده است

وی تصریح کرد: دولت از این نقدینگی استفاده کرده، چون این پول به خزانه دولت واریز شد در حالی که در سرجمع بودجه نیامد بود؛ لذا خزانه از نقدینگی پول استفاده کرده و در حال حاضر نیز از مقدار باقی مانده استفاده می کند.

حسینی تاکید می کند: به صورت مشخص یکی از کارهایی که دولت با این پول انجام داد این بود که  به تمام طرح های عمرانی در استان کرمانشاه به خصوص به طرح های مناطق زلزله زده صد درصد هزینه را تخصیص داد. به عبارتی از محل بودجه 35 تا 40 در صد طرح های عمرانی سایر شهر ها تخصیص داده شد ولی به طرح های استان کرمانشاه صد درصد تخصیص داده شد که قسمتی از این تخصیص از محل این نقدینگی تامین شده است.

وی ابراز داشت: در جلسه ای که  ما با مسئولین سازمان برنامه و بودجه داشتیم، مقرر شد این سازمان برای روشن شدن این موضوع حساب کتاب دقیقی داشته باشد تا این سو تفاهم ایجاد نشود که دولت این پول را مصرف کرده و منابعی را در اختیار مناطق زلزله زده قرار نداده است.

این نماینده مجلس دهم گفت: اما بر اساس گزارشات دولت این مبلغ را به صورت سود تسهیلات سر رسید و قسمتی را هم در سال 97 برای ادامه بازسازی ها در حال پرداخت است که تا به حال با حساب سر انگشتی که ما داشتیم مبلغی بالغ بر 400 تا 500میلیون تومان آن پرداخت شده است. از طرف دیگر بخشی از این پول را دولت باید در زمان سر رسید وام ها، برای سود وام ها پرداخت کند. هنوز سر رسید وام ها فرا نرسیده است که سودش را دولت بپردازد و اصلش را مردم.

وی در مورد این که مبلغ پرداختی باید به نرخ دلار اسفند ماه حساب شود یا نرخ دلار فعلی، گفت: بانک مرکزی در تاریخ 27 اسفند کل این 200 میلیون دلار را به ریال تبدیل کرد و با نرخ دلار همان روز مبلغ را به ریال به خزانه دولت واریز شد، یعنی امروز اتفاقاً ارزش ریال سقوط کرده و این پول در خزانه دولت ارزش خود را از دست داده است. اما دولت از آن تاریخ به بعد از نقدینگی این پول استفاده کرده و ممکن است با آن سود هم کرده باشد.

تجری: دولت عیدی فرهنگیان را با پول زلزله زدگان پرداخت کرد

اما فرهاد تجری نماینده قصر شیرین و عضو کمیسیون اصل 90 مجلس که به تازگی  این کمیسیون گزارشی از نحوه عملکرد دستگاه ها در زلزله کرمانشاه ارائه کرده است، نظر دیگری دارد. تجری می گوید حتی یک ریال از این 200 میلیون دلار صندوق توسعه ملی به چرخه بازسازی استان نیامده و طبق چیزهایی که ما شنیده ایم دولت این پول را به فرهنگیان بابت عیدی واریز کرده است.

عضو کمیسیون اصل 90 مجلس شورای اسلامی می گوید: شما می توانید از استانداری کرمانشاه هم بپرسید اگر سازمان برنامه و بودجه تا به حال کمکی کرده از محل مصوبه هیات وزیران است و از این پول نبوده است.

اظهار بی اطلاعی و تعجب نوبخت از عدم تخصیص 200 میلیون دلار

نماینده مردم قصر شیرین ادامه داد: در جلسه ای که هفته گذشته با آقای نوبخت رئیس سازمان برنامه و بودجه کشور داشتیم وقتی این موضوع را به اطلاع ایشان رساندم، آقای نوبخت اظهار بی اطلاعی و تعجب کردند و گفتند این کار باید تا به حال انجام می شد. در نهایت قرار بر این شد که موضوع را پیگیری کنند و به ما اطلاع دهند که تا امروز از دفتر ایشان خبر به ما نرسیده است.

کمک صندوق توسعه ملی قرار بود در زیرساخت ها هزینه شود نه سود تسهیلات

وی در خصوص این موضوع که این پول بابت سود تسهیلات به زلزله زدگان پرداخت شده است، گفت: وام های مسکن از اعتبارات قبلی بوده و قرار بر این بوده که با کمترین سود و یا بدون سود پرداخت شود نه این که سود آن را از محل دیگری کسر کنند. در ضمن این مبلغی که با عنایت مقام معظم رهبری و مجلس به مناطق زلزله زده تعلق گرفت برای ساخت زیرساخت ها و تقویت صنعت و کشاورزی بود و ربطی به تسهیلات و سود تسهیلات ندارد.این پول به طور مشخص قرار بود در ساماندهی آب شرب، گاز و برق، جاده ها و ... استفاده شود اما در این حوزه ها هنوز اتفاق خاصی نیفتاده است.

عضو کمیسیون برنامه و بودجه مجلس تاکید کرد: دولت باید به طور دقیق مشخص کند چه مقدار از هزینه ها بر اساس مصوبات دولت و از صندوق خزانه دولتی و کمک های مردمی بوده است و چه مقدار هم از صندوق توسعه ملی، و این مبالغ در چه بخش هایی هزینه شده است. این گونه نباشد که دولت هزینه هایی که خودش موظف بود در منطقه هزینه کند را از این مبلغ صندوق توسعه ملی کسر کند. این موضوع در حال حاضر هم برای ما مبهم است و هم برای مردم.

محل هزینه ها در گزارش کمیسیون اصل 90 مشخص نیست

کمیسیون اصل 90 مجلس شورای اسلامی اخیرا گزارشی از عملکرد دستگاه مختلف در زلزله کرمانشاه ارائه داد که در آن به مبلغ مصوبات هیات دولت و صندوق توسعه ملی اشاره شده و در ادامه مبالغ هزینه شده نیز آورده شده است اما مشخص نشده که این هزینه ها از چه محلی بوده است، مصوبات دولت، کمک های مردمی یا صندوق توسعه ملی . متن این بند به این شرح است:

"مصوبات هیات وزیران و همچنین صندوق توسعه ملی پیرامون تخصیص اعتبار و خسارت دیدگان ناشی از زلزله

الف) اعتبارات، تسهیلات قرض الحسنه و کمک های بلاعوض هیات محترم وزیران به مبلغ 4739 میلیارد تومان

ب) 600 میلیارد تومان تسهیلات جهت جبران خسارات واحدهای صنعتی و کشاورزی از محل صندوق توسعه ملی

ج) کمک های مردمی:

1- کمک های مردمی به نهاد های حاکمیتی از جمله جمعیت هلال احمر و سایر سازمان ها 67  میلیارد تومان

2- کمک های غیر نقدی 60 میلیارد تومان"

البته در بند 7 قسمت "اهم تصمیمات اتخاذ شده و اقدامات صورت گرفته"، مبلغ تخصیصی سفر رئیس جمهور و هیات وزیران 5339 میلیارد تومان اعلام شده است. یعنی اعتبارات هیات وزیران و صندوق توسعه ملی با هم جمع شده و 600 میلیارد تومان نیز به حساب سفر رئیس جمهور و مصوبه هیات وزیران نوشته شده است.

نکته دوم این که در آن زمان دلار دولتی 3750 تومان بوده است و با این نرخ، مبلغ ریالی 200 میلیون دلار 750 میلیارد تومان است در حالی که در این گزارش مبلغ 600 میلیارد تومان اعلام شده است و به عبارتی نرخ دلار 3000 تومان در نظر گرفته شده است.