باغ عفیف آباد شیراز یک اصیل ایرانی

Photo By Amin Abedini

وقتی به شیراز سفر می کنی،مناظر و مکان های دیدنی بسیاری هست که نمی توان حتی از دیدن یکی از آنها غافل شوی. باغ عفیف آباد،یکی از مکان هایی است که هر گردشگری را مجذوب می کند. امروز گشت و گذاری در این باغ داشته باشیم و کمی با تاریخچه و معماری و… آن آشنا شویم و از تصاویر آن لذت ببریم.

باغ عفیف آباد شیراز مجموعه ای جالب و بزرگ از اسلحه های قدیمی در دل باغی ایرانی و یک کاخ سلطنتی است.

با کارناوال همراه باشید

Photo By Amin Nemati

باغ عفیف آباد 

یکی از زیباترین و قدیمی ترین باغهای شیراز، عفیف آباد یا باغ گلشن در غرب شهر شیراز است. باغی ایرانی با حدود 13 هکتار وسعت، که در طول دوران , سادگی و زیبایی خود را حفظ کرده؛ دور تا دور باغ با دیواری آجری محفوظ شده است . درون این دیوار آجری، باغ آرایی و گل آرایی بسیار زیبا و دیدنی هست که نمونه ارزشمند و کاملی از گل آرای ایرانی است. درب چوبی ورودی باغ در ضلع شمالی قرار دارد و در بدو ورود به باغ , حوضی مستطیل شکل و بزرگ و درختان اطراف آن چشم را خیره می کند. دو اتاقک با سقف چوبی در دو طرف دالان ورودی وجود دارد که اتاق نگهبانی است.

این باغ در سال 1340هجری شمسی توسط ارتش در مزایده خریداری شد و جزو اموال ارتش محسوب می شود .این مکان قبل از انقلاب محلی تفریحگاه امرای ارتش بوده و بعد از انقلاب نیز به موزه نظامی تبدیل شده است. چهار ستون گچی ساده در سردر ورودی با الهام از ستونهای تخت جمشید کار شده و بالای درب نقش دو شیر دیده می شود. پس از گذر از درب ورودی وارد دهلیزی با سقف چوبی که بر پیشانی آن، کاشی های رنگارنگی از صحنه تاج  پادشاهان ساسانی کار شده را می بینیم. سپس وارد فضای باغ عفیف آباد می شویم.

نگاهی گذرا به تاریخچه عفیف آباد

تاریخچه باغ گلشن(عفیف آباد) به عصر صفویه می رسد؛ زیبایی آن تا حدی است که باغی مهم برای شاهان صفوی بوده و از آن به عنوان گردشگاه  و مقر خود ، بهره می بردند. حکمران فارس در زمان شاه عباس به نام یعقوب خان ذوالقدر، قلعه ای محکم از سنگهای گورستان جعفرآباد و مصلی برپا کرد که بعدها ویران شد و باغ سالها آبادانی و زیبایی و استفاده سابق خود را دیگر نداشت.

سپس  میرزا علی خان قوام الملک در دوره قاجاریه این ملک را خریداری کرد و برای آبیاری باغ، قنات “لیمک” که در نزدیکی باغ بود خرید و جان و صفایی تازه به آن بخشید، همچنین عمارتی زیبا در آن بنا کرد. در اواخر این عصر ، باغ به خواهرزاده قوام  عفیفه خانم می رسد، او نیز بسیار به باغ رسیده و خدمات بسیاری در جهت زیبایی و حفظ باغ انجام داده است به همین دلیل، از آن پس باغ گلشن به باغ عفیف آباد شهره شد. بعد از عفیفه خانم، وارثان باغ در دوره پهلوی باغ را به فرح همسر محمد رضا شاه هدیه می دهند.

امروز این باغ، یک موزه نطامی است و برای عموم مردم فضای باغ ، عمارت و همچنین موزه آن قابل بازدید است.

عمارت باغ عفیف آباد

ساختمانی زیبا و مجلل در وسط باغ قرار دارد که مربوط به عصر قاجار و زندیه است. در جلوی عمارت حوضی بزرگ است و این نقطه شروع خیابان اصلی باغ است.  درختان سرو، کاج، چنار، صنوبر و نارنج خیابان های باغ را سرسبز و زیبا کرده است. از ایوان شمالی یا همان ایوان ورودی که چهار ستون بلند با سرستونهای گچبری دارد و سقفی چوبی با نقاشی های رنگ و روغن، وارد عمارت می شویم.

طبقه پایین آن که آب نمایی زیباست جلوه آن را دوچندان کرده است ، پنجره هایی مشبک و رنگین دارد و در فاصله بین پنجره ها، سنگهایی با نقش گل و بته حجاری شده؛ امروز این طبقه تبدیل به موزه نظامی شده است. 

در مرکز طبقه دوم تالاری باشکوه و بزرگ با سقف چوبی با نقوش حک شده گل و بوته و شکارگاه و مجالس بزم قرار دارد، شیشه های رنگی، پنجره های ارسی و درها و دریچه های چوبی، همه در کنار یکدیگر کاخی دیدنی و مجلل را برپا کرده اند. علاوه بر این در شمال و جنوب تالار دو بخاری از سنگ مرمر تراشیده و نصب شده که بسیار دیدنی است.  اطراف این تالار زیبا، راهروهایی بلند می باشد که در دوطرف آن، اتاقهایی مجلل دیده می شود و شامل رخت کن، نشیمن، اتاق مطالعه، قمارخانه، اتاق همایش و سالن پذیرایی است. فرش های گرانبهای کف اتاق ها، لوازم و مبلمان قیمتی و پیانوی شخصی فرح دیبا از اموال با ارزش این مجموعه می باشد. این بخش از کاخ امروز به عنوان موزه عبرت مورد بازدید مردم قرار می گیرد. در مجموع این عمارت30 اتاق دارد. ایوان بزرگ و زیبایی با ستون های گچی و آجری در شرق عمارت قرار دارد و قرینه آن در نمای غربی، ایوان ساده ای دیده می شود. 

ابزار آلات جنکی موزه

همانطور که ذکر شد، طبقه زیرزمین امروز موزه نظامی است و علاقه مندان به سلاح های قدیمی به خصوص سلاحهای پادشاهان و امرای ایران می توانند از این طبقه دیدن کنند؛ در این طبقه در بدو ورود جلوی پلکان ارابه ای ویژه ی تشییع جنازه ی رضا شاه پهلوی و توپ فتح علی شاه قاجار دیده می شود. همچنین ما شاهد سلاح هایی پر بها چون تفنگ “فتح علی شاه”، ” ناصرالدین شاه”، “مظفرالدین شاه قاجاه”،”رضا خان” و”محمد رضا شاه پهلوی”، “سر پرهای هم رزمان “،” میرزا کوچک خان جنگلی” و مسلسل” رییس علی دلواری” و… هستیم. 

Photo By Amin Aloshams

حمام خزینه ای

حمام یکی از بناهای باغ است که در غرب ساختمان و پشت دیوار قرار دارد. این حمام دارای مناره و قبه در پشت بام و  دو خزینه آب سرد و گرم داخل حمام است. داخل خزینه، نقش برجسته هایی با تصویر” دیدار مردم با خسرو پرویز” و “فرهاد در کوه بیستون” بر روی دیوار دیده می شود. 

عکس بعد از بازسازی

عکس قبل از بازسازی

قهوه خانه سنتی

در سمت راست در ورودی باغ قهوه خانه ای با شش حجره قرار دارد. درخت نارنج و حوض کوچکی در حیاط آن، فضای دلنشینی را به وجود آورده است. تصاویر نقاشی قهوه خانه ای بر دیواره حجره ها دیده می شود.تصاویری چون داستان “ضحاک و کاوه ی آهنگر”، “داستان زال و سیمرغ”، “نبرد رستم و سهراب”، “نبرد تهمتن و دیو سفید” و “نبرد رستم و اسفندیار”.

کی و چطور به عفیف آباد برویم؟!

شیراز شهری زیبا و دیدنی است که فصل بهار ، بسیار هوای فرحبخش و دلنوازی دارد. بوی شکوفه های بهارنارنج در این فصل همه مسافران را مست و مدهوش خود می کند. بدون شک مسافری که به باغ های زیبای شیراز در بهار سفر می کند، هیچ گاه خاطره آن را فراموش نمی کند.

باغ عفیف آباد در غرب شهر شیراز،در جنوب خیابان قصرالدشت بالاتر از باغ قدیمی رحمت آباد و در انتهای خیابان عفیف آباد واقع شده است. 

با هم به تماشای ویدیویی از باغ عفیف آباد بنشینیم…

توصیه های دوستانه کارناوالی

تعداد زیاد مکان ها و جاذبه های دیدنی شیراز باعث می شود گاهی در سفر به این شهر به برخی از قسمتهای زیبای آن نرویم. باغ عفیف آباد شاید به خاطر مسیر ناشناخته اش نسبت به بقیه مکان های معروف شیراز، بازدید کننده کمتری را دارد. اما از آنجا که این باغ یکی از زیباترین باغ های ایران بوده و بسیار دیدنی و جذاب می باشد، حتما در برنامه سفر خود یکی از بازدیدها را به باغ گلشن یا عفیف آباد اختصاص دهید و عکسهای شگفت انگیزی را از این مجموعه بگیرید. 

کلام پایانی

به تن لحظه خود جامه اندوه مپوشان هرگز
تو به آیینه، نه، آیینه به تو خیره شده است
تو اگر خنده کنی او به تو خواهد خندید .