به گزارش ایسنا، اثری که پشت سر معصومه ابتکار (معاون امور زنان و خانواده رییس‌جمهور)، علی شمخانی (دبیر شورای عالی امنیت ملی) علی اصغر مونسان ـ(رییس سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری) و پویا محمودیان (معاون صنایع دستی) و مسوولان دیگر در عکسی از مراسم افتتاح سی‌امین نمایشگاه صنایع دستی ثبت شد و به یادگار ماند، حاصل یک کار گروهی است که برای اولین بار به این شکل اجرا شده است.
این اثر که حاصل تکنیک خطوط ثلث، نستعلیق و کوفی بنایی با قلمکاری و نگارگری است، توسط مهدی نوری (نگارگر)، حاج مرتضی جعفری (قلمکار)، سیدامیرحسین طباطبایی و کریم عرب تهرانی خوشنویسی شده است.
تلفیق خوشنویسی با قلمکاری در این اثر ایده سید امیرحسین طباطبایی- یکی از خوشنویس‌های اثر فاخر علوی (سرالاسرار) است.
طراحی و رسم اثر روی پارچه 7 ماه زمان برد
این هنرمند درباره این کار به ایسنا، می‌گوید: این اثر تلفیق خوشنویسی و قلمکار است. ما از دوره صفویه با کتیبه‌هایی مشابه «باز این چه شورش است» که در مجالس امام حسین(ع) نصب می‌شده، روبرو می‌شویم اما کارهای انجام شده محدود به همین آثار بوده است، زیرا آن زمان خوشنویسی را توسط قالب‌های قلمکاری می‌تراشیدند و آن را به شکلی چاپ روی پارچه منتقل می‌کردند. در واقع خوشنویسی به صورت مستقیم روی پارچه انجام نمی‌شده است.
او با بیان اینکه خوشنویسی با قلمکار به این سبک را از سه سال پیش شروع کرده است، می‌افزاید: آنچه اثر مربوطه را خاص کرده است مربوط به قلمکاری آن می‌شود که برای اولین بار از قالب‌های قلمکار برای رسم گره چینی استفاده شده است. معمولا با قالب‌های قلمکار می‌توانستند یک مستطیل یا حداکثر یک دایره طراحی کنند اما شکست‌هایی در این قالب قلمکاری توسط مجموعه هنری ما یعنی طهور انجام شده است.
طباطبایی با اعلام اینکه گره چینی و نگارگری کار را مهدی نوری انجام داده است، ادامه می‌دهد: روش طراحی و رسم آن روی پارچه حدود هفت ماه زمان برده و مراحل سختی را سپری کرده است. اکثر رنگ‌های به کار برده شده در اثر، گیاهی و شامل رنگ‌های سبز، زرد، نارنجی، آبی، بنفش در نگارگری و قلمکار و رنگ‌های قهوه‌ای، خردلی، مشکی و قرمز در خوشنویسی هستند. این محصول کاملا قابل شستشو است.
کسی که ارزش واقعی اثر را متوجه شده باشد، پیدا نکردیم
این هنرمند درباره مدت زمانی که این اثر خلق شده‌است، توضیح می‌دهد: ایده آن قبل از عید غدیر سال گذشته شکل گرفت اما انرژیی مان را به صورت مستمر روی کار نگذاشتیم و مراحل آن تا زمانی که کامل شد یک سال و پنج ماه زمان برده است. اگر می‌خواستیم مستمر روی آن کار کنیم می‌توانستیم در مدت پنج ماه کار را تمام کنیم.
او اظهار می‌کند: محتوای این اثر بر مبنای روایات فضائل امیرالمومنین (ع) از زبان مبارک علوی است. روایت استفاده شده روی کار بین اهل تشیع و تسنن قابل قبول است. در وسط کار هم جمله «قال علی ولی الله ولایتی ولایة الله» یعنی حضرت علی (ع) فرمودند «ولایت من ولایت خداست» نوشته شده است.
طباطبایی درباره اینکه این کار بعد از رونمایی قرار است در کجا نصب شود، می‌گوید: ما در مجموعه خودمان از این آثار قابل توجه زیاد داریم. در سال‌های گذشته یکسری کارها را در قطعات کوچک انجام دادیم که در مجامع مذهبی استفاده می‌شود. کارهای قطعات بزرگ مشابه این اثر نیز به عنوان رزومه کاری در مجموعه شخصی‌مان نگهداری می‌شود زیرا تا کنون کسی که ارزش واقعی این آثار را متوجه شده باشد و بخواهد آن را خریداری کند، پیدا نکرده‌ایم.
این خوشنویس ادامه می‌دهد: کارشناسان معاونت صنایع دستی ارزش این کار را 120 میلیون تومان قیمت گذاری کرده‌اند اما ما کارهایی در این اندازه داشته‌ایم که با توجه به انواع قلمکاری و نگارگری قیمت‌های متفاوتی داشته‌اند. امسال نیز کاری برای بیت آیت الله وحید خراسانی در قم انجام می‌دهیم که رویکرد جدیدی به چادرهای قلمکاری است و در ماه محرم رونمایی می‌شود.
تفاوت خوشنویسی روی کاغذ و پارچه متقال
او همچنین درباره تفاوت خوشنویسی روی کاغذ و روی پارچه توضیح می‌دهد: معمولا برای خوشنویسی کاغذ گلاسه انتخاب می‌کنند تا روان باشد، ما انواع پارچه‌ها را داریم که نرم است و شاید می‌توان روی آنها راحت‌تر نوشت اما پارچه‌هایی که این اثر را روی آن خلق کردیم از جنس متقال است که قلمکار روی آن اجرا می‌شود. این پارچه عمر کاری که مد نظر ماست را دارد اما در عین حال خیلی زِبر است.
این هنرمنه اضافه می‌کند: رنگ و قلمو با مرکب و قلم خوشنویسی تفاوت زیادی دارند. برخی از استادان خوشنویسی به کار ما ایرادهای فنی نیز گرفته‌اند اما وقتی قلمو را بدست گرفتند متوجه شدند خطی که با قلم می‌توان اجرا کرد با قلمو و روی پارچه نمی‌شود و کار را دشوارتر می‌کند. خوشنویسی با قلمو و رنگ روی پارچه فن جدایی دارد.
طباطبایی می‌افزاید: ابعاد خوشنویسی با قلم و مرکب متفاوت است و زمانی که ابعاد کار از قلم یک سانتی متر بیشتر نوشته می‌شود حالت کتیبه نویسی پیدا می‌کند. ما تجربه خوشنویسی با قلم 25 سانت روی پارچه را هم داشته‌ایم. روی این اثر با قلم‌های 12 سانتی نیز کار کرده‌ایم. طبیعتا وقتی ابعاد تغییر پیدا می‌کند سختی‌های دیگری هم به کار اضافه می‌شود.
هنر ایرانی در هئیت‌های مذهبی منچستر و کانادا
او که خوشنویسی را از 9 سالگی شروع کرده است، درباره اینکه کارهایشان در کشورهای دیگر هم شناخته شده است یا نه، اظهار می‌کند: برخی از کارهای ما در هیئت‌های مذهبی در اروپا از جمله منچسر انگلیس و کانادا فرستاده شده است اما در کشورهای عربی به صنایع دستی بودن کار ما چندان توجه نمی‌شود. از طرفی ما تا کنون فضایی نداشتیم تا نمایشگاهی از کارهایمان در کشورهای عربی داشته باشیم تا آنها را بیشتر با شیوه کار آشنا کنیم.
این هنرمند نیز از بی توجهی مسوولان به کارش گلایه‌هایی دارد و با بیان اینکه از زمانی که من و همکارم آقای عرب تهرانی این سبک کاری را راه اندازی کرده‌ایم تا کنون هیچکس نیامده از ما حمایت کند، می‌گوید: هنرمندان عادی دستشان چندان باز نیست تا کارهایش را جاهایی که باید دیده شود، ارائه کنند. سال گذشته در نمایشگاه صنایع دستی که در سالن اجلاس تهران برگزار شد، کارگاه زنده‌ای برگزار کردیم اما برای کسی قابل توجه نبود. البته ما کار خودمان را می‌کنیم و به حمایت کسی نیاز نداریم اما حدود یک سال و نیم است که تلاش می‌کنیم بیمه‌هایمان را وصل کنیم که هنوز موفق نشده‌ایم.
طباطبایی درباره اینکه چگونه این اثر برای نخستین بار در نمایشگاه صنایع دستی رونمایی شد، بیان می‌کند: آقای جعفری که یکی از بزرگان قلمکار استان اصفهان است با معاون صنایع دستی استان اصفهان صحبت کرد و قرار شد این اثر در سی‌امین نمایشگاه صنایع دستی رونمایی شود. شاید برای اولین بار بود که با چنین رویکردی به کار ما نگاه می‌شد و دلیل اصلی آن هم همکاری با استاد پیشکسوتی مثل آقای جعفری بود که برای نشان دادن این اثر تلاش کرد و مرسوم است امضای استاد قلمکار زیر اثر ثبت شود باشد بنابراین اسم استاد جعفری زیر این اثر نوشته شده است.
