نان جزئی جدا ناشدنی از سفره های ایرانی است. اما در هر خطه از این سرزمین با توجه به شرایط اقلیمی آن، نان های متفاوتی پخته می شود.
در رژیم غذایی مردم کرمانشاه نیز نان و شیرینی های سنتی و مخصوص منطقه خودشان گنجانده شده است که بسیاری از آن ها را در شهرهای دیگر نخواهید دید.
یکی از بزرگترین وجه تمایز نان و شیرینی های کرمانشاه با ممناطق دیگر در استفاده از روغن کرمانشاهی است که عطر و طعمی متفاوت به غذاها و نان ها می بخشد.
کارناوال در سفر خود به کرمانشاه تعدادی از نان های سنتی معروف این خطه را بایتان معرفی خواهد کرد.
با ما همراه شوید در این سفر خوشمزه و شیرین؛ سفری متفاوت که خاطرش سال های سال شیرین و دوست داشتنی ماندگار می ماند.
بوی نان داغ تنوری
تا به حال بوی نان تازه شما را به سمت خود کشانده؟ یا مسیرتان را تغییر داده؟
در #سفر به کرمانشاه هر کجا که میروی، عطری دل انگیز تو را به سمت خود می کشاند. در طبیعتی فوق العاده، بوی پخت کلانه از چادر برپا شده بانوان کرد می آید و وسوسه ات می کند که یک نان را خریده و طعم آن را بچشی. آنقدر لذیذ و متفاوت است که دلت می خواهد برای همه دوستانت با خود کلانه به سوغات بری، اما نمی شود؛ چراکه سبزی های آن مخصوص همینجاست و تنها در این فضاست که کلانه خوردن بسیار می چسبد.
کمی جلوتر و از چادری دیگر بوی نان ساجی و برساق و … می آید و آنقدر وسوسه برانگیز است که شاید وعده های غذایی یک روز سفرت شوند این نان ها و شیرینی ها….
اما در این سفر از غذاهای سنتی کرمانشاه غافل نشوید. قسمت اول و قسمت دوم
نان ها و شیرینی های سنتی کرمانشاه
در سفر به کرمانشاه همراه کارناوال باشید تا با هم با تعدادی از نان های سنتی معروف این خطه آشنا شویم.
1 ) نان کلانهی کرمانشاهی
در سفر به کرمانشاه، کلانه یکی از خوراکی های خوشمزه ای است که به هیچ وجه نمی توان از آن گذشت.
در فصل بهار که گیاهان خوراکی متفاوتی در این منطقه می روید. نان کلانه را بانوان کرمانشاهی می پزند.
اگر به مکان های تفریحی و گردشگری کرمانشاه بروید، حتما بانوانی را خواهید دید که در حال پخت این نان هستند.
کلانه را از مایه خمیر، آرد سفید گندم، شکر، زعفران، روغن مایع، تخممرغ، پیازچه، زیره، فلفل سیاه، کره و کرهی محلی تهیه می کنند. خمیری نازک را روی طرف پهن کرده و سبزی های محلی تره ، پیاز و دو نوع گیاه کوهی به نام کنی وال و پیچک خرد شده را داخل آن می ریزند و دوطرف خمیر را روی هم می اندازند.
کلانه را با دوغ محلی کمی ترش میل می کنند
2 ) نان روغنی برساق
نانی خوش عطر و طعم که بانوان کرمانشاهی آن را با روغن حیوانی، نمک، زردچوبه، شیر، شکر، تخممرغ و آرد تهیه می کنند.
این نان ظاهری هوس برانگیز و طعمی بسیار خوشمزه دارد.اغلب در ماه رمضان این نان را تهیه می کنند.
3 ) نان ساجی
طعم نان ساجی را شاید در استان های دیگر ایران چشیده باشید. این نان در کرمانشاه، کردستان، ایلام و برخی مناطق سیستان و بلوچستان تهیه می شود.
نانی پهن و نازک است که بعد از پهن کردن خمیر آن را برای پخت روی یک صفحه فلزی گرد که روی آتش قرار دارد، می گذارند.
4 ) چنگال
برای تهیه این نان ابتدا نان ساجی را خرد کرده و در روغن حیوانی داغ می ریزند، سپس نان را از روغن خارج کرده و داخل شکر یا شهد و زعفران غوطه ور می سازند. عطری که از سرخ شدن نان در روغن حیوانی در محیط ساطع می شود، فوق العاده است.
( تصویر مربوط به نان ساجی است. پوزش میطلبیم بابت کمبود عکس. )
5 ) نان برنجی کرمانشاه
نان برنجی را اکثر ایرانیان می شناسند و در ایام عید نوروز در سفره خود می گذارند. این شیرینی لطیف و خوشمزه را اهالی کرمانشاه به دو صورت زعفرانی و ساده از آرد برنج، تخم مرغ، شکر، روغن، هل ،گلاب و تخم خرفه تهیه می کنند.
می گویند در زمان قاجار، که مسافران شاهراه ابریشم می گذشتند، اهالی کرمانشاه برای آنکه غذایی مقوی و ماندگاررا برای این مسافران فراهم کنند، نان برنجی را درست کرده اند.
بیشتر نان برنجی های کرمانشاه را با روغن حیوانی تهیه می کند و عطر و طعی متفاوت به آن می بخشند.
photo by Meisam Maneiy
photo by Meisam Maneiy
6 ) کاک کرمانشاه
کاک، شیرینی ظریف و بسیار لذیذ است که رای پخت آن نیاز به افراد ماهر می باشد. مواد اولیه این شیرینی از از آرد ،تخم مرغ، هل، روغن و دارچین می باشد.
برای پخت کاک، لایه های خمیری که بسیار نازک شده و لابه لای آن شکر و دارچین ریخته و رول میکنند و برش هایی مورب میزنند. روی کاکها را برای تزیین پودر پسته یا نارگیل ریخته و در بسته هایی کم ارتفاع می چینند.
این شیرینی را در شیراز نیز طبخ می کنند اما به آن یوخه می گویند.
photo by Meisam Maneiy
7 ) نان خرمایی
این شیرینی خوشمزه را اهالی کرمانشاه خانقی می نامند. شیرینی مغزدار از خرما و گاهی گردو.
مواد اولیه نان خرمایی آرد، شکر، زعفران، گلاب، روغن و خرما ست؛ که خرما را بدون پوست له می کنند و داخل خیر میگذارند. طعم آن کمی شبیه کلمبه کرمان است. نان خرمایی را می توانید با گردو یا ساده تهیه کنید.
نان خرمایی تغذیه بسیار مناسب و سودمندی در ایام ماه رمضان و یا بعد از فعالیت ورزشی یا کاری زیاد است.
8 ) شیرینی بژی
بژی یکی دیگر از شیرینی های کرمانشاه است که در دکان های تهیه و فروش نان برنجی و کاک می توان آن را خرید.
بژِی یک نوع شیرینی خشک است که دوام آن بسیار است و می توان مدت ها آن را در خانه یا سفر نگه داشت.
بژِی به معنای زندگی کردن است. در میان اهالی کرمانشاه معروف است که بژی بخور تا نمیری..
photo by Bahman Zarei
9 ) شیرینی شکری
شیرینی شکری، نانی خوشمزه است که اغلب برای عصرانه توسط بانوان خوش سلیقه ی کرمانشاهی از شکر، روغن، نمک، وانیل، آرد و تخممرغ تهیه می شود.این شیرینی بسیار پرطرفدار است و اگرمهمان یک کرمانشاهی باشید, عصرانه ای دلچسب ازاین نان برایتان تدارک می بیند.
10 ) قاووت
قاروت را اغلب سوغات کرمان می دانند. اما در کرمانشاه نیز این خوراکی خوشمزه را تهیه می کنند.
قاروت پودری از مغزها ومواد مقوی است که بانوان کرمانشاهی آن را از ترکیب پود نخود گل (نخود مشکلگشا بدون نمک)، قرص کمر، پودر زنجبیل، پودر هل، پودر میخک، جوز هندی، پودر قند، رازیانه، تخم گشنیز، پسته، بادام، گردو، تخم کتان، تخم کاهو برای فرزندان و خانواده خود آماده می کنند.
این خوراکی خوشمزه، بسیاری پرانرژی و مغذی است که می توان آن را برای افراد ضعیف و کم توان سوغات برد.
سخن آخر
به سفر که می روید حتما نان سنتی آن دیار را تست کنید. تجربه ای جالب و پر معناست که شما را با نوع قوت غالب مردمان شهرهای مختلف آشنا می سازد.
تجربیات خود در این زمینه با ما درمیان بگذارید.