سهم معلولان از فضاهای گردشگری کشور صفر است

به گزارش به نقل از قانون ،سهم این 11 میلیون نفر از امکانات و خدمات شهری به‌اندازه‌ای ناچیز است که می‌توان گفت هیچ است؛ به همین دلیل خبری از معلولان در شهر نیست. به‌گفته مسئولان بهزیستی کشور، آمار معلولیت در کشور طی سال‌های اخیر از 10 به 15درصد افزایش یافته است. معلولان و سالمندان به‌عنوان اعضای آسیب‌پذیر و در معرض خطر جامعه هستند و ایجاد فرصت‌های برابر به‌منظور دسترسی این قشر به مکان‌های مختلف سطح شهر، یکی از حقوق اولیه آن‌ها محسوب می‌شود.

گاهی اوقات شاهد اجرای برخی طرح‌های مناسب‌سازی در شهر هستیم اما این طرح به‌صورت ناقص اجرا می‌شود و به‌جای کمک به معلولان آن‌ها را به‌دردسر بیشتر نیز می‌اندازند؛ به‌عنوان مثال خطوط زردرنگ در پیاده‌روها که به‌گمان بسیاری از مدیران شهری این خطوط زرد تنها جنبه تزیینی داشته و برای راهنمایی نابینایان طراحی نشده است. نابینایان بسیاری به‌خاطر جانمایی اشتباه این خطوط تاکنون آسیب دیده‌اند و حتی جان آن‌ها نیز به‌خطر افتاده است. یکی دیگر از این طرح‌های مناسب‌سازی به متروی تهران باز می‌گردد. علایمی در ایستگاه‌ها نصب شده‌ است تا به معلولان برای سوار شدن در قطارها کمک کند اما این علایم نیز جنبه تزیینی داشته و در بیشتر موارد قطارها در مقابل این علایم توقف نمی‌کنند و شاهد سردرگمی معلولان در مترو هسیتم.

از این دست پروژه‌های تزیینی مناسب‌سازی در کشور کم نیست و شاهد هدررفت بیت‌المال بدون کوچک‌ترین کمک به معلولان در جامعه هستیم. معلولان علاوه‌بر اینکه از خدمات و امکانات شهری محروم هستند امکان سفر کردن نیز برای آن‌ها وجود ندارد. حتی اگر قصد یک گردشگر کوچک در پارک محله‌ای خود را داشته باشند در همان ابتدای کار با موانعی مواجه می‌شوند که ترجیح دهند به کنج خانه بازگردنند. در سال 2017 شعار سازمان جهانی جهانگردی، «گردشگری برای همه» است؛ شعاری که در آن به گردشگری معلولان، مناسب‌سازی اماکن فرهنگی تاریخی و گردشگری برای آن‌ها توجه ویژه‌ شده است. بخشی که تاکنون در ایران همانند صدها بخش دیگر به آن توجه نشده است.کشوری که تجربه جنگ را داشته و بیماری‌های جسمی حرکتی را دارد باید برای مناسب‌سازی همه‌ اماکن برنامه‌ریزی کند که متاسفانه تا کنون این برنامه‌ریزی به‌‌صورت جدی انجام نشده که این یک نقطه تاریک است. استفاده از فرصت‌های گردشگری یک حق برابر اجتماعی است که معلولان هم باید بتوانند از این مکان استفاده کنند.تجربه نشان داده است که مسئولان در مناسب‌سازی عملکرد قابل قبولی نداشته‌اند. مناسب‌سازی در ایران با استاندار جهانی فاصله بسیاری دارد.

شاید نبود کارشناسان معلول در کنار مسئولان مهم‌ترین دلیل شکست پروژه‌های مناسب‌سازی در کشور است. به‌جرات می‌توان گفت تنها یک معلول می‌داند که معلولان چه نیازهایی دارند و می‌تواند برای آن‌ها برنامه‌ریزی صحیح و کارآمدی داشته باشد. درحوزه گردشگری مناسب‌سازی درچندین محور اساسی همانند خودروهای ویژه معلولان، استاندارسازی سرویس‌های بهداشتی بین‌راهی، ایجاد رمپ‌های مناسب برای فضاهای گردشگری همانند پارک، موزه، هتل و ... باید درنظر گرفته شود.

اما قانون مناسب‌سازی چیست؟

این قانون شامل اصلاح محیط و تدارک وسایل حمل و نقل است به‌طوری که افراد معلول قادر باشند آزادانه و بدون خطر در محیط پیرامون خود اعم از اماکن عمومی، معابر، محیط شهری و ساختمان های عمومی حرکت کنند و از تسهیلات محیطی، اجتماعی، فرهنگی و اقتصادی با حفظ استقلال فردی لازم بهره‌مند شوند.ستاد هماهنگی و پیگیری مناسب‌سازی کشور به موجب ماده2 قانون حمایت از حقوق معلولان، آیین‌نامه‌ای را تصویب کرده است تا از طریق آن بتوانند شرایطی را جهت بسترسازی مناسب و کاهش موانع مشارکت معلولان و حضورشان درجامعه ایجاد کند که آن‌ها نیز بتوانند از زندگی برابر با سایر شهروندان بهره‌مند شوند .

با استناد به ماده 2 قانون جامع حمایت از حقوق معلولان؛ تمامی وزارتخانه ها، سازمان‌ها و موسسات و شرکت‌های دولتی، نهادهای عمومی و انقلابی موظفند در طراحی، تولید و احداث ساختمان‌ها ، اماکن عمومی ، معابر و وسایل خدماتی به‌نحوی عمل کنند که امکان دسترسی و بهره‌مندی از آن‌ها برای معلولان همچون افراد عادی فراهم شود. به استناد بند 8 آیین نامه اجرایی ستاد هماهنگی و پیگیری مناسب‌سازی کشوری، ستادهای متناظر استانی و شهرستانی به‌منظور پیگیری و ایجاد هماهنگی لازم برای مناسب سازی تشکیل شده است؛ تا به روند اجرای این مهم و الزام دستگاه‌ها در بحث انجام مناسب‌ سازی نظارت داشته باشند. نظارت بر اجرا و تهیه گزارش و ارسال آن به ستاد،برعهده سازمان بهزیستی است.