کمترکسی پیش از اینکه لب به سخن بگشاید به شما می گوید: میخوام غُر بزنم! این روزها در تاکسی، در فروشگاه، در فضای خانه و خانواده و در بیشتر جمعهایی که در اجتماع در آن حاضر میشویم، مردم از وضعیت اقتصادی، اجتماعی و سیاسی حرف میزنند. عدهای گله میکنند، عدهای دفاع میکنند، عدهای به مرحله سکوت رسیدهاند اما یک روز که معلوم نیست، چه زمانی و در چه مکانی خواهد بود، بحران درونی خود، استیصال خود را بروز خواهند داد؛ مانند زلزلهای که پس از پسلرزههای متعدد رخ میدهد.
به گزارش به نقل از ابتکار ،دوستتان در کافه از هزینههای بالای دانشگاه میگوید، مادرتان موقع صرف شام از افزایش قیمتهای بازار میوه و تره بار. شما به هزینههای شخصی خود فکر میکنید؛ اینکه باید به چند نفر پول بدهید و یا اینکه حقوق این ماه خود را چگونه تنظیم کنید تا اندکی برایتان بماند. همین موضوعات را در شبکههای اجتماعی هم عنوان میکنید. آیا شما یک فرد غُرغُرو محسوب میشوید؟
نادر صادقیان، جامعه شناس. پدیده غر زدن در جامعه را یک موضوع بدیهی میداند. انسانها در شرایط سخت اقتصادی و اجتماعی و سیاسی برای یکدیگر حرف میزنند که این حرفها تبدیل به غر زدن میشود. صادقیان در اینباره میگوید: «نمیتوان گفت چنین پدیدهای مثبت است یا منفی چرا که در کوتاه مدت و در سطح فردی بد سسنیستو موجب تخلیه فرد میشود. این یک نوع خود تخریبی است، یک نوع انفجار درونی و فردی که اگر در ابعاد وسیع بروز کند، تبعاتی در بر خواهد داشت.»
این جامعهشناس ادامه میدهد: «این غرهایی که میشنویم در کوتاه مدت یک مسکن است و به طور مقطعی باعث تخلیه روانی فرد خواهد شد. واقعیت این است که در واقع چیزی را تغییر نمیدهد، تبدیل به یک عادت میشود و به شکل یک سندروم عمومی بروز میکند. فرد یاد میگیرد که در مواجهه با مشکلاتش از این طریق خود را تخلیه کند اما این فرایند تا کجا ادامه پیدا خواهد کرد؟ چون این نوع بروز روانی یک عادت شده نمیتوان گفت مثبت است یا منفی چرا که این تنها راهحل پیشروی فرد است، هرچقدر هم آسیبرسان باشد.»
سوالی که مطرح میشود این است که این پچپچهای روزانه که از تاکسی و یا فضای کافه و بازار شنیده میشود، تا کجا ادامه خواهد یافت؟ صادقیان این زمزمههای غُر مانند را در سطح فردی ثابت دانسته و میگوید: «این سندروم ادامه مییابد. از فردی به فرد دیگر تا آنجا که جامعه با پدیده غُر غریبی نمیکند. شخص فکر میکند که در هر محیطی از اجتماع ظاهر میشود باید غُر بزند و کشور ما در چنین وضعیتی قرار دارد و این موضوع جدیدی نیست. حال اینکه ما شاهد پسلرزههای متعدد هستیم و میدانیم که اگر تعداد پسلرزههای زیاد باشد یک روز شاهد یک زلزله بزرگ خواهیم بود. شاید به عنوان مثال بایدبه اعتراضات اخیر کشور اشاره کرد، اعتراضات کارگران و در معنای عامتر قشر متوسط و پایین جامعه که بالاخره به شکلی بروز کرد؛ حال اینکه این نیز تنها یک پس لرزه بزرگ بود.»
در ابعاد فردی باید دید که فرد پس از غر زدنهای متوالی چه راهی را در پیش خواهد گرفت. غر زدن برای او تبدیل به یک عادت خواهد شد و سپس چه رفتار، کردار و گفتاری پیشبینی میشود؟
صادقیان با تشبیه برخورد در برابر مشکلات از پچپچ کردنهای در جمع تا اعتراضات خیابانی ادامه میدهد: « نباید فراموش کنیم که این غر زدن ها در ابتدا فرد به فرد است. ممکن است فرد تمایل به خودکشی پیدا کند؛ به هر حال هر شخصی ظرفیتی دارد و حتی ممکن است اگر فرد از مراجع بالاتر پاسخ مناسبی دریافت نکند در طولانی مدت این غرها تبدیل به خشونت شود. خشونتی که هم فرد و هم اجتماع را میتواند متضرر کند. در ابعاد گستردهتر نیز همانگونه که اشاره کردم شاهد اعتراضات خواهیم بود تا جامعه پاسخی که انتظارش را دارد دریافت کند.»
این جامعه شناس درپایان میافزاید: « از منظر اجتماعی این نالهها ابتدا در سطح فردی شنیده میشود تا نهایتا تبدیل به یک ناامیدی جمعی شود. در آن زمان که نمیتوان آن را پیشبینی کرد اگر مجرایی باز شود مطمئناً ابعاد گستردهای به خود خواهد گرفت و ابعاد این بروز فشار اجتماعی دارای کیفیت و کمیت بالایی خواهد بود و جنبه اعتراضی به خود میگیرد.»
شاید همین گزارش باعث شود شما در محیط خانه یا محل کار بحثی را باز کنید و آنگاه که قصد غُر زدن از بیکاری، فقر، اختلاس، استیضاح، فساد، نان، آب، آلودگی، گرد و خاک و ... دارید، با خود بیاندیشید و از خود چند سوال ساده بپرسید: چه زمانی؟ کجا؟ و چگونه؟