خانه‌ جذاب ایرانی اما گران!

به گزارش ایسنا، ایده چیدمان خانه‌ای با صنایع دستی ایران برای نخستین بار در هفتمین نمایشگاه معماری، خانه مدرن و دکوراسیون داخلی اجرایی شد تا محصولات صنایع دستی متناسب با چیدمان منازل مسکونی و محیط‌های اداری عرضه شود.

بعد از آن 100 متر مربع از فضای بیست و هشتمین نمایشگاه ملی صنایع دستی به غرفه خانه ایرانی اختصاص پیدا کرد و کل یک خانه شبیه‌سازی شده از اتاق خواب گرفته تا سالن پذیرایی و آشپزخانه با صنایع دستی چیدمان شد. الگویی که برای بسیاری از بازدیدکنندگان جذاب بود اما بعد از قیمت کردن محصولات چیده شده در این خانه صرفا به نگاهی گذرا از سوی بسیاری از مردم ختم می‌شد.

این خانه در بیست و نهمین نمایشگاه صنایع دستی (عیدانه) به شیوه دیگری استفاده از صنایع دستی در زندگی روزمره را نشان داد و مخاطبان بسیاری را جذب کرد اما باز هم قیمت‌های محصولات ارائه شده در آن بالا بود.

سرانجام بعد از ارائه مدل‌های مختلف خانه ایرانی در نمایشگاه‌های صنایع دستی نخستین خانه ایران به شکل ثابت در «رویداد تبریز 2018» در خانه تاریخی صلح جو افتتاح شد و پویا محمودیان ـ معاون صنایع دستی ـ اعلام کرد: «قرار است از این مدل خانه ایرانی دست کم در 31 استان کشور راه‌اندازی شود.»

سومین مدل خانه ایرانی در سی‌امین نمایشگاه ملی صنایع دستی رونمایی و معرفی شد تا قابلیت ورود هر چه بیشتر صنایع دستی ایرانی به خانه‌ها معرفی شود. اما در همه خانه‌های ایرانی که تا کنون رونمایی شده است، محصولاتی به جز صنایع دستی نیز به نمایش گذاشته شده است.

قرار بود غرفه خانه ایرانی در بیست و دومین نمایشگاه بین‌المللی صنایع دستی و هدایای میلان ـ ایتالیا نیز حضور داشته باشد. همچنین پویا محمودیان در نشستی که با دبیر بخش اقتصادی سفارت کره داشت، اعلام کرد «معاونت صنایع دستی آمادگی دارد مدل خانه ایرانی را در کره جنوبی به نمایش بگذارد.» 

هیاس حسینی ـ هنرمند فعال رشته شیشه‌گری ـ نیز مدل خانه ایرانی که چند سالی می‌شود در نمایشگاه‌های صنایع دستی اجرا می‌شود را جالب و مفید دانست و در این باره می‌گوید: خوشبختانه طراحی و انتخاب آثار به یکی از معماران موفق و پیشکسوت ـ دکتر انوشفر ـ واگذار شده است؛ اما عنوان کردن برخی از نکات درباره خانه ایرانی نیز می‌تواند مفید باشد.

او می‌گوید: ویلیام موریس ـ کارآفرین و هنرمند ـ یکی از شاخص‌ترین هنرمندانی است که با وارد کردن آثار هنرمندان به زندگی مردم سبب ارتباط، محبوبیت و زیبایی‌شناسی بین مردم، هنر و صنایع‌دستی شد. همیشه در دنیا و حتی در کتاب‌های تاریخ هنر معماران جزو پیشروها و خلاق‌ها بوده‌ و تاثیر فراوانی بر هنرمندان در حوزه‌های دیگر داشته‌ است. نمونه بارز و موفق آن مدرسه باوهاوس بود که سه مدیر لایق داشت که هر سه معمار بودند. آنان تاثیر بسیار عمیق و ژرفی در هنر و طراحی‌صنعتی و صنایع‌دستی دنیا گذاشتند. شاید به جرأت بتوان گفت آن سه تاثیرات فراوانی بر مدارس و دانشگاه‌های هنر بعد از خود داشته‌اند.

این هنرمند با بیان اینکه صنایع‌دستی در دنیای معاصر در حقیقت نوعی مقاومت و جنبش است که آلترناتیو و منکر سبک زندگی به شیوه مصرف‌گرای صنعتی است، ادامه می‌دهد: دلایل این نوع دیدگاه آسیب‌های جدی و جبران‌ناپذیری است که تولید صنعتی به محیط زیست وارد کرده و زندگی اجتماعی انسان‌ها را خالی از پیوندهای دوستی، محبت و انسان‌دوستی کرده است. در واقع تولیدات کارخانه‌ای با نشانه گرفتن حساب بانکی افراد و تبلیغات دروغین باعث رشد و فروش کالاهایی می‌شود که به دور از احساس، عواطف و پیشینه فرهنگی است و فقط و فقط فرهنگ مصرف‌گرایی را تشویق می‌کند.

حسینی اضافه می‌کند: مردم با خانه یا آثاری ارتباط برقرار می‌کنند که هم‌خوانی با زندگی و فرهنگ کشورشان داشته باشد. متاسفانه در طراحی‌های خانه ایرانی در چند مورد قبلی هیچ جایگاهی برای کتاب (کتابخانه) و اداوت موسیقی در نظر گرفته نشده است. در واقع مطالعه جایگاه اصلی در برنامه روزانه افرادی دارد که مصرف‌کننده کالای فرهنگی (صنایع‌دستی) هستند.

او درباره مدل خانه ایرانی که در سی‌امین نمایشگاه ملی صنایع دستی رونمایی شد، اظهار می‌کند: در نظر نگرفتن کتابخانه می‌تواند جای سوال باشد. اگرچه آمار کتاب‌خوانی و مطالعه در کشور ما بسیار پایین است، وظیفه افراد فرهیخته و هنرمندان است که در این زمینه فرهنگ‌سازی کنند. پس چه بهتر که در خانه ایرانی و در نمایشگاه صنایع‌دستی که جزو پر بازدیدترین نمایشگاه‌ها از تمام اقشار جامعه است به این امر بپردازند.

این هنرمند که در ایتالیا تحصیل کرده است، می‌گوید: من کمتر ایرانی تحصیلکرده و اهل ادب و هنر را دیده‌ام که با موسیقی و ادوات آن ارتباط مستقیم نداشته باشد. یا خود نوازندگی می‌کند یا سازی را به یادگاری یا به دید زیبایی‌شناسی از استادی چیره‌دست در استودیو یا خانه نگه‌داری نکند. متاسفانه در خانه ایرانی جای خالی ساز کاملا احساس می‌شد.

حسینی بیان می‌کند: به نظر می‌آمد اگر به جای استفاده از یک رشته صنایع‌دستی مثل سرامیک در تعداد زیاد فقط یک یا دو اثر انتخاب می‌شد امکان معرفی رشته‌های بیشتری بود. استفاده از سفال و سرامیک با تعداد بالا در خانه ایرانی فرهنگ مصرف را بیشتر از معرفی و آشنا کردن مردم با فرهنگ و هویت ایرانی القا می‌کرد.

او اعلام می‌کند: با توجه به این‌که هزینه خانه ایرانی توسط سازمان میراث فرهنگی تقبل شده بود، قیمت‌گذاری آثار وجهه‌ی جالبی نداشت. مخصوصا برخی از آثار از نمونه مشابه و با برند همان هنرمند با قیمت بالاتری در نمایشگاه ارائه شده بود. بهتر بود به جای صندلی‌های فلزی از صندلی‌های چوبی استفاده می‌شد. در حقیقت دیدیم که در کشور ما مبل صندلی‌های فلزی یا فرفورژه نتوانست جایگاهی پایدار پیدا کند و به زودی از زندگی مردم کنار گذاشته شد.