فواید گِل بازی برای کودکان

اعظم اسلامی مجد

در سال‌های اخیر، در برخی از مدارس ابتدایی تعدادی از کشورها، بودجه‌ای را برای انجام کارهای دستی و هنری مثل گلِ بازی، ‌اختصاص داده‌اند، چراکه محققان معتقدند این نوع از سرگرمی‌ها و تفریحات تاثیر مستقیم روی رشد کودکان دارند.

خاک و گِل‌بازی، نوعی تجربه بازی طبیعی برای کودکان است.

گِل نرم است. کودک آن را فشار می‌دهد، می‌کوبد، می‌اندازد و به آن هر شکلی که دلش می‌خواهد می‌دهد.

گِل‌بازی چه تاثیری روی کودکان می‌گذارد؟

رشد حواس و تقویت مهارت‌های حرکتی کودکان

کودکان از گِل‌بازی لذت زیادی می‌برند. آنها از طریق حواس خود بافت گِل را حس می‌کنند و از نرمی آن لذت می‌برند. برخی از آنها می‌گویند گِل نرم است، خیس است، سرد است و یا سنگین است.

آنها گِل را می‌کوبند، تاب می‌دهند، می‌پیچند و در دست خود به هر شکلی در می‌آورند و از این طریق مهارت‌های حرکتی اصلی خود را تقویت می‌کنند.

کودکان به طور بصری به سطح، رنگ و بوی گِل توجه می‌کنند، حتی وقتی که خیسی گِل بیشتر است، به صداهای ریز و خفیف آن توجه می‌کنند و از این طریق حواس‌شان را تقویت می‌کنند.

مسلما گِل‌بازی برای بزرگ‌ترها و والدین به دلیل نظافت‌های بعد از آن خوشایند نیست، ولی بدون شک، ارزش آن را دارد کمی بیشتر دچار کار و زحمت شوید.

افزایش عزت‌نفس در کودکان

گِل ماهیتی خاص دارد، منحصر به فرد است و به محض آنکه به دست کودکی داده می‌شود، شروع به شکل دادن به آن می‌کند.

آنها با انگشتان کوچک خود وارد عمل می‌شوند و احساس مسئولیت می‌کنند که چیزی درست کنند. از این طریق حس اعتماد به نفس آنها تقویت می‌شود.

تلاش می‌کنند پروژه‌ای را به پایان برسانند و در این میان تخیل و تصورات ذهنی‌شان نیز رشد می‌کند.

آنها می‌آموزند که اشتباهات خود را تصحیح کنند و از این طریق یاد می‌گیرند که از اشتباهات خود نترسند.

اشتباه کردن نیز باعث رشد و پیشرفت آدمی می‌شود، اما دریافت این موضوع برای کودکان کمی دشوار است.

گِل‌بازی باعث می‌شود کودک روی پروژه‌ای که در حال کار کردن است، کنترل بیشتری داشته باشد و از این طریق به خود ابرازی و عزت نفس می‌رسد و یاد می‌گیرد که اشتباهات نمی‌توانند مانع از موفقیت و رسیدن به هدف شوند، مثلا در یک زمان مشخص کودک سعی می‌کند چیزی درست کند، مثل یک مجسمه یا یک گُل.

بعد یک بخشی از آن خراب می‌شود، اما کودک دست نمی‌کشد و سعی می‌کند آن بخش را درست کند. با گِل می‌توان بخش‌هایی که خراب شده را ترمیم کرد و همین کار به کودک احساس لذت بیشتری می‌دهد.

توانایی بیشتر برای حل مشکلات

گِل‌بازی و سفالگری از تمام هنرهای دیگر متفاوت است و به نوعی به فهم درست و منطقی از 3 بعد در جهان،‌نیاز دارد.

آنها مثلا یک ماشین با گِل درست می‌کنند و بعد آن را روی میز و یا لبه پنجره می‌گذارند و از زوایای مختلف به آن نگاه می‌کنند بنابراین نخستین درس هندسه را یاد می‌گیرند (هندسه فضایی).

کودک یاد می‌گیرد که نگاه حقیقی و واقع‌بینانه به دنیا داشته باشد. یاد می‌گیرد که مهارت و دانش لازم برای برنامه‌ریزی حل مشکلات را به دست بیاورد.

مثلا چقدر باید درخت را بلند درست کنیم تا نیفتد؟ در کجای مربع (خانه) باید قرار بگیرد؟ آیا دُم سگ صاف باشد یا حالت موج‌دار داشته باشد؟

آیا اگر سر خرگوش نسبت به بدنش خیلی بزرگ باشد، می‌افتد؟ و بسیاری موارد دیگر که کودک عملا به آنها توجه می‌کند.

نظم

به هنگام گِل‌بازی، باید قواعد و مقرراتی را رعایت کرد. کودکان معمولا موقع انجام این کار به این قواعد اهمیت می‌دهند. در حین بازی آنها یک چیز مهم دیگر را نیز یاد می‌گیرند، نظم.

تاثیر آرام‌بخشی

بیشتر والدین شکایت می‌کنند که فرزندشان نمی‌تواند برای مدت زمانی روی یک کار و هدف بماند و زود خسته می‌شود، اما در گِل‌بازی یک معجزه رخ می‌دهد، احتمالا از طریق واکنش‌های حسی نسبت به گِل، توانایی کودک برای ماندن در یک حالت و ساختن چیزی که در فکرش است، بیشتر می‌شود.

بچه‌های خشن‌تر ممکن است گِل را سوراخ سوراخ کنند یا آن را بکوبند و به این وسیله انتقام می‌گیرند، سرکوب‌های‌شان را روی گِل خالی می‌کنند و از لحاظ روانی، آرامش بیشتری پیدا می‌کنند.

رشد خلاقیت

هنگامی که به کودکان آزادی عمل داده می‌شود، شکوفاتر می‌شوند و بعد با کمک قوه تخیل‌شان شروع به ساختن چیزهایی می‌کنند.

آنها دست به آفرینش می‌زنند و از انعطاف‌پذیری گِل نهایت استفاده را می‌برند.

چیزی را که درست می‌کنند می‌توانند خراب کنند و دوباره از نو درست کنند.

گِل‌بازی از آن دسته کارها و سرگرمی‌هایی است که علاوه بر لذت‌بخش بودن، اثرات مثبت  زیادی روی کودکان دارد.