به قلم : ساناز حشمتی‌پور ؛ کارشناس علوم تربیتی ، نویسنده کودک و نوجوان ؛ مربی مهارت های زندگی
تحریریه زندگی آنلاین : انسان برای داشتن زندگی هدفمند، درست و موفق علاوه بر مهارت‌های فردی که در شماره‌های قبل مفصل به آن‌ها پرداختیم، به مهارت اجتماعی نیاز دارد. همان‌طور که می‌دانیم انسان‌ها در جامعه مانند «تک‌تک سلول‌های بدن» هستند و وظایف و عملکرد هر کدام روی یکدیگر موثر و تعیین‌کننده خواهد بود.
کودک اجتماعی
اکثر مشکلات به وجود آمده برای افراد در کل جامعه ناشی از عدم شناخت مسئولیت‌ها و جامعه‌پذیری درست هستند. بهترین سن برای آموزش مهارت‌های اجتماعی مانند مهارت‌های زندگی از خردسالی و کودکی است. وقتی فرزند ما از کودکی با این مهارت‌ها آشنا می‌شود و مستمر آن‌ها را ادامه می‌دهد، این مهارت‌ها در او نهادینه گشته و موثر واقع خواهند شد. آموزش و آشنایی با مهارت‌های اجتماعی پل رابط مابین شخصیت و جامعه خواهد بود. بی‌شک هر چقدر شناخت فرد از خود، علایق، اهداف، ارزش‌ها و ... بیشتر باشد، در جامعه نیز بهتر و کارآمدتر عمل می‌کند. پس خودآگاهی لازمه و پیش‌نیاز آموزش مهارت‌های اجتماعی است.
بیشتربخوانید:
مهارت‌های اجتماعی؛ گامی به سوی روابط سالم
مهارت‌های اجتماعی نیز مانند سایر مهارت‌های زندگی در برگیرنده مجموعه‌ای از مهارت‌ها هستند که همگی مکمل هم می‌باشند و برای برقراری رابطه سالم و موفق یادگیری آن‌ها توسط هر فرد الزامی و تعیین‌کننده خواهد بود. بی‌شک افرادی که مهارت کافی و لازم را برای زندگی در اجتماع ندارند، دچار سردرگمی و بی‌مسئولیتی خواهند گردید. پس افراد برای برقراری روابط سالم و ارتباط با محیط اجتماعی ملزم به یادگیری مهارت‌های اجتماعی خواهند بود.
چطور به فرزندمان مهارت‌های اجتماعی را بیاموزیم؟
مهارت اجتماعی نیز مانند سایر مهارت‌ها باید در طی رفتارهای روزانه به فرزندان‌مان آموزش داده شوند و همان‌طور که در قبل نیز عنوان شد، برای آموزش بهتر همیشه باید خودمان در زمینه هر مهارتی برای فرزندان‌مان الگو باشیم. بی‌شک اگر فرزند ما در رفتار ببیند ما به آموزش‌هایی که می‌دهیم، عمل نمی‌کنیم، در فرآیند این آموزش موفق و کارآمد نخواهیم بود.
روابط اجتماعی خوب که نشات گرفته از آموزش درست مهارت‌های اجتماعی باشند، به فرزندمان کمک می‌کنند که روابطی سالم، مثبت و پایدار با دیگران داشته باشد و فرزندمان تشخیص دهد که هدف او از ارتباط با همکلاسی، دوست، همبازی، معلم و ... چیست؟
علاوه بر کودکی وقتی مهارت‌های اجتماعی درست و متناسب به کودک آموزش داده شود، او می‌تواند با قرار گرفتن درست در موقعیت‌ها برای دستیابی به اهدافش آماده‌تر عمل کند و نهایتا در آینده مسیر هموارتری برای رسیدن به رشته تحصیلی یا شغل مورد نظرش به دست آورد.
بیشتربخوانید:
پذیرش اجتماع
کودکان و نوجوانانی که رفتارهای اجتماعی درست را آموزش دیده‌اند و قادر به ارتباط برقرار کردن با دیگران و سایر افراد جامعه هستند، از سوی افراد جامعه و جامعه پذیرفته‌تر خواهند بود. به راحتی می‌توانند در جهت اهداف خودشان و هدفمندی اجتماع حرکت کنند و کمتر از سایر افراد دچار لغزش ناشی از ناآگاهی خواهند بود.علاوه بر پذیرفته شدن کودک، خود کودک هم وقتی در وجود خود هماهنگی و آگاهی را پیدا کند، راحت‌تر و دقیق‌تر عمل می‌کند و رفتارهای او جهت‌دار و هدفمند خواهند بود و این راهی است برای پیشرفت اعتماد به نفس کودک، زیرا او خود را فردی مسئولیت‌شناس و جامعه‌پذیر می‌بیند و رفتار دیگران همواره با او محترمانه خواهد بود. همواره به خاطر داشته باشیم که کودکان بیشتر از هر آموزش و یادگیری آمادگی تقلید و الگوبرداری از ما را دارند. پس چنانچه الگوی موفقی باشیم نیمی از راه را سپری کرده‌ایم.
بیشتر بخوانید:
خانواده؛ مدرسه و جامعه‌پذیری
همه ما می‌دانیم خانواده به عنوان اولین نهادی است که هر فرد در آن قرار می‌گیرد و مهم‌ترین و اصلی‌ترین آموزش‌های هر فرد از خانواده شروع می‌گردد. خانواده شاد، موفق و در عین حال آگاه نقش به سزایی در رشد شخصیت کودک خواهد داشت و کودکانی که مشارکت، مهربانی و مسئولیت را در خانواده به خوبی فرا گرفته‌اند، در جامعه نیز بهتر و با اعتماد به نفس بیشتری عمل می‌کنند. پس به خاطر داشته باشیم با آموزش و عمل کردن به آن و مسئولیت دادن به فرزندان در حیطه سنی او می‌توانیم پلی به سوی جامعه‌پذیری او در اجتماع بزنیم.
مدرسه به عنوان اصلی‌ترین نهاد بعد از خانواده برای کودکان تلقی می‌شود. کودکان به عنوان اولین نهاد بزرگ وارد مدرسه می‌شوند و با تعداد افراد بیشتری ارتباط برقرار می‌کنند. مدرسه گروه بزرگی از همسالان و غیر همسالان و رفتارها و شخصیت‌های مختلفی است که کودک را به چالش بیشتری برای برقراری ارتباط می‌کشد. از این رو بسیار برای جامعه‌پذیری منبع کارآمدی محسوب می‌گردد. فرزندان ما تمام آنچه از خودآگاهی، حل مسئله، جامعه‌پذیری یا سایر مهارت‌ها که آموخته‌اند، در زمره حضور در مدرسه و ارتباط با دیگران آن رفتارها را سنجش و آزمون و خطا می‌کنند.
بیشتربخوانید: