به گزارش خبرنگار مهر، خانه ایرانی مدتی است که در نمایشگاههای صنایع دستی جای خود را باز کرده است و توانسته زیر مجموعه معاونت صنایع دستی سازمان میراث فرهنگی، غرفه ای را برای خود تشکیل دهد و به عنوان الگویی برای همه کسانی که به نمایشگاه می آیند خود را به معرض نمایش بگذارد الگویی که ثابت کند هر کسی می تواند وسایل منزلش را با تولیدات ایرانی و صنایع دستی هنرمندان سرزمین خودمان تکمیل کند و بیاراید.
امیر مسعود انوش فر طراح و ایده پرداز خانه ایرانی است که در سی امین نمایشگاه ملی صنایع دستی ایران که هفته گذشته در محل دائمی نمایشگاههای بین المللی تهران برپا شد، باز هم با خانه ایرانی در نمایشگاه حضور پیدا کرد. او را می شد هر روز در غرفه خانه ایرانی دید که در حال توضیح درباره کارکرد این خانه است. انوش فر به سوالات خبرنگار مهر درباره خانه ایرانی و انتقاداتی که به طراحی امسال آن وارد بوده است پاسخ گفت.
* خانه ایرانی مدتی است که با طرح شما و حمایت معاونت صنایع دستی در حال گسترش است و هر سال شاهدیم که در نمایشگاه صنایع دستی غرفه این به این منظور اختصاص پیدا کرده است، اما امسال آنچه که در نمایشگاه قابل نقد بود ، استفاده از برخی وسایلی بود که اگرچه کار دست هنرمندان ایرانی بوده اما کارایی لازم را در یک خانه ایرانی نداشته است مانند صندلی های آهنی که اصلا مورد پسند مردم نبود چون نه طراحی زیبایی داشت و نه راحت بود. آیا بهتر نبود از آن دسته صنایع دستی استفاده می شد که در همین نمایشگاه دیدیم؟
بحثی که مطرح است درباره معماری داخلی خانه ایرانی است. ما در این غرفه چند نوع صندلی داشتیم برخی از آنها عتیقه بودند و می توانستند که ایده ای برای طراحان معماری داخلی شوند و یا اینکه هنرمندان از روی آنها بسازند و قابل استفاده باشد البته گران قیمت است. صندلی های آهنی هم برای یک هنرمند نوگرایی بود که در غرفه گذاشتیم تا از سوی مخاطبان مورد نقد و ارزیابی قرار گیرد. ولی راحت نیست و مردم پیشنهاداتی را برای راحتی آن داشتند که ارائه کردند . برخی از مبلمان های چوبی هم که از طرح های خاص استفاده شده بود و مورد پسند مردم بود و حتی سفارش نیز دادند. هدفمان این بود که هنرمندان آثارشان را به نمایش بگذارند و مخاطبان آنها را مورد بررسی قرار دهند. در اصل خانه ایرانی ایده ای است که نشان دهد چگونه یک فضا با هویت ایرانی شکل می گیرد.
* پس شما در واقع می خواستید فضایی برای هنرمندان ایجاد کنید که آنها آثارشان را به نمایش بگذارند و با مخاطبان خود ارتباط بگیرند.
همین طور است. مثلا هنرمندی از گرگان کارهای پارچه خود را در این خانه به نمایش گذاشت و با افراد زیادی آشنا شد فلسفه خانه ایرانی معرفی این هنرمندان به مردم است منتها در یک طراحی جدید که فضای مناسبی داشته باشد ما کمک کردیم تا آنها به چنین فضایی بیایند.
* اما خیلی از کارهای آنها هم مورد پسند مردم نبود.
در خانه ایرانی این امکان وجود دارد که کارها مورد قضاوت قرار گیرد. این اقدام که آثار در یک شوروم قرار بگیرد خیلی بهتر از آن است که این آثار در خانه تولید شود و کسی آن را نبیند.
* یعنی خانه ایرانی، یک شورورم است؟
بله شو رومی که ایده ای را در چارچوب غرفه معاونت صنایع دستی مطرح می کند.
* زمانی که ایده خانه ایرانی مطرح شد تصور بر این بود که قرار است از همه آن هنری که ما همیشه در نمایشگاهها می دیدیم برای استفاده در یک خانه نمایش داده شود. نه اینکه یک نفر کار جدیدش را به نمایش بگذارد و منتظر باشد تا ببیند واکنش ها نسبت به آن چیست.
تقریبا همین اتفاق هم افتاده است. یکی از کارهایی که مورد پسند مردم قرار گرفت کار هنرمند گرگانی بود ما تقریبا از کارهای سنتی در طراحی خانه استفاده کردیم اما برخی از صنایع دستی دیگر ماشینی شده اند که ما از آنها استفاده نمی کنیم مانند ترمه. هر بار سعی می کنیم که در طراحی خانه ایرانی تغییراتی بدهیم الان هدفمان ادامه تشکیل خانه ایرانی در 31 استان کشور است تا بتوانیم قابلیت های خوب صنایع دستی هر استان را در شکل کاربردی با سلیقه های مناسب به کار گیریم. یعنی می خواهیم اگر پته در کرمان مشهور است ، از طراحان بخواهیم تا مدل های استفاده از پته را در خانه ایرانی به نمایش بگذارند.
* کجاها قرار است خانه ایرانی داشته باشیم؟
الان خانه ایرانی را در تبریز داریم در نظر است تا تهران هم خانه ایرانی داشته باشد با بوشهر در این زمینه صحبت شده و می خواهیم در شیراز و اصفهان هم داشته باشیم شاید بتوان سالی 5 خانه ایرانی در شهرهای کشور راه اندازی کرد. بیشتر از آن نمی توانیم چون باید کارهای واگذاری خانه ها و بهره برداری از آنها انجام شود. هدف ما این است که متخصصانی پیدا کنند که روی هنرهای سنتی کار کنند تا هنرمندان آنها بتوانند کارهای خود را با کیفیت تر ارائه دهند.
* خانه ایرانی با دیزاینی که شما برای آن در نظر گرفته اید؛ خانه گرانی است که از توان ایرانی ها خارج است.
نه لزوما. ما در غرفه خانه ایرانی بخشی از وسایل را فعلا برای دکور گذاشتیم تا فضای هویتی را بدهد اما اینکه چطور می توان آنها را ارزان ارائه کرد، حتما کار می برد. می شود مدل سازی هایی را شروع کرد که در نهایت، ارزان فروخته شوند. وقتی تقاضا باشد قیمت پایین می آید. وقتی یک هنرمند تعداد زیادی سفارش بگیرد حتما قیمت کارش را پایین تر می آورد.
* در این غرفه عروسک هایی فروخته می شد که 120 هزار تومان قیمت داشتند و در نوع خودشان بسیار گران بودند و موجب تعجب بازدیدکنندگان می شد. یا اینکه یک روشویی سنگی یک میلیون تومان قیمت گذاشته شده بود، کسی که این قیمت ها را می بیند دیگر به این فکر نمی کند که در تولید انبوه این آثار چه قیمتی دارند.
ارزش کار هنری برخی از آثار است که آن را گران می کند. یا اینکه یک هنرمند فقط سه تا کار روشویی داشته که آن را تولید کرده است. ولی اگر سفارش انبوه بگیرد حتما قیمتش هم پایین می آید. اتفاقا معتقدم که صنایع دستی باید هویت داشته باشد این عروسک ها یک خانواده هستند و هر کدام یک قصه ای دارند این کار بهتر از آن است که عروسکی بدون هویت و دستخط یک دیزاینر به قیمت 15 هزار تومان فروخته شود. ما نمی توانیم ایده و دیزاین را فدای قیمت کنیم.
