به گزارش ایرنا، پنجه خشکسالی هر روز بر گلوی کشاورزی پر زورتر می شود؛ آبی هم ته کاسه زمین نمانده تا کفاف عمل آوری علوفه و خوراک دامهایمان را بدهد از اینرو هجوم صنعت دامپروری به سوی موادی جایگزین برای تغذیه دام مانند اوره چندسالی است که رایج شده و این کود شیمیایی با اندک تغییراتی سهم بزرگی در جیره غذایی صنعت دامپروری کشورمان پیدا کرده که مملو از خطر و عوارض جانبی است.
از اینرو تامین منبع غنی پروتئین که با کمترین آسیب به سیستم گوارشی، تغذیه ای خوش خوراک برای دام ها فراهم کند و از سویی دست واردات محصولاتی همچون کنجاله سویا را کوتاه کرده و از خروج ارزهای هنگفت سالیانه در ازای مکمل های پروتئینی خارجی جلوگیری کند، موجب شد پژوهشگران جوان همدانی آستین همت بالازده و محصولی تولید کنند که در سایه فناوری بروز جهان، توانسته علاوه بر تامین نیاز داخلی دست رد به سینه نمونه خارجی کم کیفیت این محصول بزند.
«اوره آهسته رهش» نام همین محصول پرفایده است که دکتر داریوش علیپور عضو هیات علمی گروه دامی دانشکده کشاورزی دانشگاه بوعلی سینا به همراه دکتر مهدی محمودی از دانش آموختگان این دانشگاه پس از پنج سال پژوهش و آزمایش به ثمر رسانده اند.
دکتر علیپور 12 سال از عمر خود را صرف تدریس در دانشگاه کرده و دکتر محمودی یکی از نهال هایی است که با دست خود پرورانده و اکنون به بار نشسته است و بخش زیادی از کار تحقیق به عهده محمودی بوده و فرصتی برای ادای حق استادی و شاگردی ....
در مورد شناسایی ترکیبات شیمیایی دکتر مقیمی از دانشکده داروسازی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی دکتر علیپور و محمودی را یاری می کند.
علیپور به تازگی از سفر فرصت مطالعاتی اش به کانادا بازگشته، آنهم با خبرهای خوش.
او می گوید از این فرصت علمی در مرکز تحقیقات کشاورزی کانادا نهایت بهره را برده زیرا نبود امکانات آزمایشگاهی فوق تخصصی در داخل ایران ممکن بود آزمایش ها را چندین سال به درازا بکشاند.
یکسال طول می کشد تا این محقق جوان مطمئن شود ترکیب بدست آورده همانی است که باید باشد.
** کاهش چشمگیر هزینه های دامپروری
علیپور این ترکیب را سرشار از مزیت های متنوع می داند و از نقش پررنگ این ماده در سلامت و امنیت غذایی، کاهش واردات کنستانتره و مکمل های تغذیه دام و همچنین تولید ارزانتر گوشت قرمز و شیر برایمان توضیح می دهد.
به گفته او 70 تا 80 درصد هزینه دامداری ها مربوط به تهیه خوراک دام است و «اوره آهسته رهش» به عنوان یک منبع پروتئین ارزان می تواند جایگزین بسیار مناسبی برای کنجاله سویا شود که سالانه برای وارداتش ارز زیادی پرداخت می شود.
علیپور با قاطعیت می گوید: این محصول مصداق ملموس اقتصاد مقاومتی است و بی نیازی و خودکفایی صنعت دامپروری را برای وطن به ارمغان می آورد.
** محصولی دوستدار سلامت دام و انسان
مهدی محمودی عضو دوم این تیم تحقیقاتی به وضعیت دامپروری های کشور اشاره می کند و حقایق ناخوشایندی از تغذیه دامها با اوره خام بیان می کند؛ مواردی همچون کاهش نرخ آبستنی، افزایش آمونیاک خون به دلیل آزاد شدن یکباره نیتروژن موجود در اوره، اتلاف انرژی دام ها برای دفع اوره و آلودگی های زیست محیطی بخشی از آسیب های ناشی از مصرف غیر اصولی اوره خام است که محمودی در تحقیقاتش به کرات با آنها مواجه شده است.
او توضیح می دهد که اوره در آب و دمای 30 درجه بسیار سریع حل می شود و همین امر موجب هضم سریع در سیستم گوارش دام شده و اثرات نامطلوبی بجا می گذارد.
این دانشمند جوان می گوید: در روش آهسته رهش، اوره به صورت مستمر در شکمبه نشخوارکنندگان آزاد شده و تا وعده بعدی تغذیه نیتروژن را برای باکتری های درون شکمبه تامین می کند.
اوره در اصل یک منبع غیر پروتئینی است که دستگاه گوارش نشخوارکنندگان با استفاده از قابلیت بی نظیری که دارد از آن یک پروتئینی عالی می سازد. محمودی تاکید می کند این ویژگی فقط مختص سیستم گوارش گروه نشخوارکنندگان است.
** یک سر و گردن بالاتر از مشابه خارجی
محمودی می گوید چند سالی است یکی از برندهای اوره آهسته رهش به صورت متداول در بازارهای جهان مصرف می شود و پای این محصول آمریکایی گران قیمت به دامداری های کشورمان هم باز شده است.
با تحقیقاتی که داشتیم متوجه شدیم در تولید این محصول از فناوری موسوم به «کوتینگ» پوشش دار کردن استفاده شده و برخلاف آنچه در کاتالوگهایشان معرفی کرده اند، کارایی لازم را ندارد.
اما ترکیبی که ما به آن رسیدیم یک سر و گردن بالاتر از نمونه های خارجی است و با کیفیتی عالی، فناوری برتر و قیمتی بسیار کمتر تولید می شود به شرطی که حمایت شده و به تولید انبوه برسد.
** تجاری سازی در قالب شرکت دانش بنیان
علیپور در تکمیل توضیحات محمودی می گوید: این محصول علاوه بر جهش و تحول در صنعت دامپروری، قادر است تعدادی از دانش آموختگان رشته های علوم دامی، کشاورزی و شیمی را مشغول بکار کند، آنهم اشتغالی از نوع پایدار که نیاز مبرم کشور در این برهه زمانی است.
جوشش نوع دوستی و مناعت طبع این دانشمند کرمانشاهی از روح پاک و بی آلایش ایل و عشیره اش سرچشمه می گیرد؛ او همیشه در پی کار با کیفیت بوده و از عالم بی عمل بودن می پرهیزد.
این استاد دانشگاه همواره به دانشجویانش گوشزد می کند که در انجام پایان نامه و تحقیقاتشان کاربردی و قابلیت اجرایی داشتن را در اولویت بگذارند، مخلص کلام اینکه تحقیقات دانشگاهی باید دردی از مشکلات کشور کاسته و سودمند باشد.
این محصول حال در آستانه تولید انبوه قرار گرفته و سرمایه گذارانی هم برای تجاری سازی این فرآورده اعلام آمادگی کرده اند، اما محققان آینده نگر ما در اندیشه تجاری سازی حاصل تحقیقاتشان در قالب یک شرکت دانش بنیان هستند تا این دانش بومی به درستی بتواند جهشی در صنعت دامپروری ایجاد کرده و کشور را از واردات رها کند.
گزارش از: زهرا زارعی
7527*2090
