برای اغلب ما سخنرانی کردن در جمع شاید کار راحتی نباشد. حتی گاهی صحبت در مکانهای عمومی می‌تواند واقعا اعصاب‌خردکن و دشوار باشد. یکی از راه‌هایی که کمک‌تان می‌کند راحت‌تر و با استرس کمتری سخنرانی کنید این است که سعی کنید سبک خودتان را بسازید. کمی اشتیاق، ارائه‌ی اطلاعات منحصربه‌فرد و البته مقداری شوخ‌طبعی حتما در ارائه‌ی یک سخنرانی بهتر کمک‌تان خواهد کرد. نکته‌های کوچکی وجود دارند که می‌توانند به آرامش شما پیش از سخنرانی کمک کنند و شما را برای ارائه‌ای بهتر آماده کنند. با «چطور» همراه باشید تا 20 فن سخنرانی کارآمد را با هم یاد بگیریم.
1. تمرین کنید
بهتر است سخنرانی‌تان را چندین بار تمرین کنید. برای آنهایی که برنامه‌ی کاری فشرده‌ای دارند، شاید پیداکردن وقت آزاد برای تمرین کمی سخت باشد، اما اگر می‌خواهید یک سخنرانی جذاب ارائه دهید، انجام این کار ضروری است. من در بین همکارانم به این مشهورم که شب پیش از سخنرانیهای مهم، تا دیروقت سر کار می‌مانم و چندباره و چندباره تمرین می‌کنم. اگر شما واقعا دل‌تان می‌خواهد عالی بهنظر برسید، بهتر است به‌جای بداهه‌گویی از متن نوشته‌شده استفاده کنید. اگر درحین سخنرانی عصبی و دستپاچه شوید، دست‌خط شما بهترین کمک‌حال‌تان خواهد بود.
سعی کنید در مکان برگزاری سخنرانی‌تان تمرین کنید. بعضی از متخصصان فنون بازیگری پیشنهاد می‌دهند که متن‌تان را در وضعیت‌‌های مختلف تمرین کنید، ایستاده، نشسته، با بازو‌های گشاده، روی یک پا و… . هرچه بیشتر محیط و موقعیت‌های مختلف را باهم ترکیب کنید، با سخنرانی‌تان احساس راحتی بیشتری خواهید کرد. می‌توانید سخنرانی‌تان را برای یکی از دوستان یا همکاران‌تان اجرا کنید یا تمرین ارائه‌تان را ضبط کنید تا ببینید کدام قسمت به تمرین بیشتری نیاز دارد. گوش‌دادن به نسخه‌های ضبط‌شده‌ی سخنرانیهای قبلی‌تان نیز می‌تواند به فهمیدن عادات بدی که احتمالا از آن آگاه نیستید، کمک کند.
2. استرس را به اشتیاق تبدیل کنید
شاید عجیب بهنظر برسد، اما من اغلب پیش از شروع سخنرانی یک نوشیدنی انرژی‌زا می‌خورم و به موسیقی‌های شاد گوش می‌کنم. چرا؟ چون این کار سطح انرژی را در من افزایش می‌دهد و کمک می‌کند تا احساس اضطرابم را به اشتیاق متمرکزشده تغییر دهم. مطالعات زیادی نشان داده‌اند که یک سخنرانی مشتاقانه می‌تواند به یک سخنرانی شیوا اما خسته‌کننده پیروز شود و ازآنجایی‌که من وینستون چرچیلِ سخنران‌ها نیستم، سعی می‌کنم قبل از سخنرانی مشتاق و پرانرژی باشم. البته افراد نسبت‌به کافئین زیاد عکس‌العمل‌های مختلفی از خود نشان می‌دهند. پس بهتر است قبل از نوشیدن یک قوطی نوشابه انرژی‌زا، بدن خودتان را بشناسید.
3. در سخنرانیهای دیگران شرکت کنید
اگر قرار است که سخنرانی شما بخشی از یک کنفرانس باشد، سعی کنید در بعضی از سخنرانی‌هایی که پیش از سخنرانی شماست شرکت کنید تا مهارت‌های بیانی و فنون ارائه‌ی آنها را ببینید و زمینه‌ی کلی صحبت‌هایشان را بفهمید. این کار احترام شما را نسبت‌به سایر سخنرانان نشان می‌دهد و البته به شما این امکان را می‌دهد تا به احساس و نظر حضار پی ببرید. آیا آنها در حس‌وحال خندیدن هستند یا خیلی جدی و خشک‌اند؟ آیا سخنرانی‌ها بیشتر در زمینه‌ی موضوعات استراتژیک است یا موضوعات تاکتیکی؟ از طرفی، ممکن است سخنران دیگری نیز چیزی را بیان کند که شما بتوانید بعدا در ارائه‌ی خودتان از آن استفاده کنید.
4. زود برسید
بهتر است قبل از شروع سخنرانی وقت کافی برای استقرار و احساس آرامش در فضای جدید داشته باشید. این وقت اضافی تضمین می‌کند که دیر نمی‌رسید و به‌اندازه‌ی کافی وقت دارید تا با فضای محل سخنرانی‌تان آشنا شوید.
5. با محیط اطراف‌تان آشنا شوید
هرچه بیشتر با فضای اطراف‌تان آشنا باشید، احساس راحتی بیشتری خواهید کرد. سعی کنید پیش از شروع برنامه، زمانی را در محل سخنرانی بگذرانید. درصورت امکان، با میکروفن و نور تمرین کنید، جایتان را پیدا کنید و از هر عامل بالقوه‌ای که ممکن است در روز سخنرانی باعث حواس‌پرتی شما شود (مثل سروصدای یک خیابان شلوغ در بیرون محل برگزاری) آگاه شوید.
6. سلام و احوال‌پرسی کنید
قبل از ارائه‌ی سخنرانی، با حضار گپی دوستانه بزنید. صحبت با مخاطبان، شما را دوستانه‌تر و جذاب‌تر می‌کند. از شرکت‌کنندگان سؤال کنید و پاسخ‌هایشان را بشنوید. آنها حتی می‌توانند منبع الهامی برای سخنرانی شما باشند.
7. از تصویرسازی مثبت استفاده کنید
همان‌طور که می‌دانید مطالعات زیادی اثربخشی تصویرسازی مثبت را ثابت کرده‌اند. وقتی ما در ذهن‌مان نتیجه‌ی مثبتی را از یک طرح تصویر می‌کنیم، احتمال تحقق آن امکان‌پذیرتر است.
به‌جای اینکه به این فکر کنید که «من امروز سخنرانی را خراب می‌کنم» و خودتان را در حال ترک کردن جلسه در وسط سخنرانی‌تان تجسم کنید، خودتان را درحال خنداندن مردم ببینید. تفکرات مثبت می‌توانند به‌طرز چشمگیری مؤثر باشند. پس یک بار به آنها فرصت بدهید.
8. به‌خاطر داشته باشید که بیشتر حضار مشفق و دلسوز شما هستند
یکی از سخت‌ترین ترس‌هایی که هنگام صحبت در مکانهای عمومی باید آن را کنار گذاشت، این است که شنوندگان منتظر خندیدن به اشتباهات شما هستند. خوشبختانه این مورد در اکثریت قریب‌به‌اتفاق سخنرانی‌ها اتفاق نمی‌افتد.
مردم می‌خواهند موفقیت شما را ببینند. درواقع بیشتر افراد از صحبت در جمع می‌ترسند. پس به‌احتمال زیاد بیشتر افرادی که به سخنرانی شما گوش می‌دهند، حتی اگر بی‌علاقه و بی‌حال بهنظر برسند، درک می‌کنند که این کار می‌تواند چقدر دشوار و خسته‌کننده باشد. اگر احساس می‌کنید دستپاچه و عصبی هستید، به خودتان یادآوری کنید که مخاطبان شما متوجه آن می‌شوند و واقعا دوست دارند ببینند که شما از پس آن برمی‌آیید.
9. نفس‌های عمیق بکشید
بهترین توصیه برای افراد عصبی همین است. وقتی عصبی می‌شوید، عضلات‌تان سفت می‌شوند؛ به‌طوری‌که ممکن است حتی نفس‌تان را حبس کنید. به‌جای آن، نفس‌های عمیق بکشید تا به مغزتان اکسیژن برسانید و بدن‌تان را آرام کنید.
10. لبخند بزنید
لبخند زدن هورمون اندورفین را در بدن افزایش می‌دهد، اضطراب را با آرامش جایگزین می‌کند و باعث می‌شود شما احساس بهتری نسبت‌به سخنرانی‌تان داشته باشید. همچنین لبخند زدن اشتیاق و اعتمادبهنفس شما را به همه نشان می‌دهد و این نکته حتی زمانی که شما درحال ارائه‌ی یک وبینار هستید و مردم نمی‌توانند شما را ببینند نیز صدق می‌کند. فقط در انجام آن افراط نکنید. هیچ‌کس از ظاهر یک سخنران دلقک‌مانند خوشش نمی‌آید.
11. ورزش کنید
سعی کنید روز قبل از سخنرانی‌تان ورزش کنید تا میزان اندورفین را در بدن‌تان افزایش دهید. اندورفین می‌تواند به کاهش اضطراب و تسکین آن کمک کند. شاید بهتر باشد از قبل برای یک کلاس زومبا ثبت‌نام کنید!
12. روی مکث‌هایتان کار کنید
شاید به‌نظرتان بهتر است که هنگام اضطراب، سرعت ارائه‌تان را بالا ببرید تا سریع‌تر سخنرانی‌تان را تمام کنید، اما این کار خودش باعث بندآمدن نفس شما و درنتیجه اضطراب و وحشت‌زدگی بیشتر می‌شود.
از آهسته کردن ریتم صحبت‌تان و استفاده از مکث در سخنرانی‌تان نترسید. می‌توانید از مکث‌کردن برای تأکید روی نکات خاص استفاده کنید. این کار کمک می‌کند تا سخنرانی شما محاوره‌ای‌تر بهنظر برسد. اگر احساس می‌کنید که دارید کنترل سرعت صحبت‌کردن‌تان را ازدست می‌دهید، مکث مناسبی کنید و آرام شوید.
13. سعی نکنید به بیان مطالب زیادی بپردازید
درست است که سخنرانی شما باید سرشار از اطلاعات مفید، عمیق و مستند باشد، اما به این معنی نیست که باید موضوعی عمیق و پیچیده و وسیع را در 10 دقیقه سخنرانی فشرده بیان کنید! دانستن اینکه چه مطالبی باید گنجانده شوند و کدام‌یک باید رها شوند، برای موفقیت در یک سخنرانی خوب حیاتی است. منظور من این نیست که از گنجاندن اطلاعات و اسلاید‌های مفید مضایقه کنید، بلکه بهتر است ویرایشی دقیق روی مطالب انجام دهید. اگر مطلبی خیلی خارج از موضوع بهنظر می‌رسد یا ارتباط خیلی کمی به اصل مطلب دارد، آن را کنار بگذارید. شما همیشه می‌توانید از این اطلاعات اضافی در سخنرانیهای دیگر استفاده کنید.
14. مخاطب را درگیر کنید
مردم خیلی دوست دارند که صحبت کنند و نظرات‌شان شنیده شود؛ درحالی‌که ماهیت اغلب سخنرانی‌ها یک‌طرفه بهنظر می‌رسد. هرچند که بهتر است این‌طور نباشد.
عقیده و نظر مخاطبان را خواستن، سؤال کردن و سایر ابزار‌های جلب مشارکت حضار می‌تواند میزان همکاری را بالا ببرد و باعث شود تا شرکت‌کنندگان احساس کنند که بخشی از گفت‌وگو هستند. همچنین این کار باعث می‌شود که شما به‌عنوان سخنران جذاب‌تر بهنظر برسید. می‌توانید با یک نظرسنجی یا رأی‌گیری شروع کنید. ولی آنها را با سؤالات غیرمنتظره پیچیده نکنید، بلکه از آنها به‌عنوان فرصتی استفاده کنید که به شما امکان می‌دهد تا ببینید مخاطبان شما دنبال چه چیزی هستند.
15. سرگرم‌کننده باشید
اگر شما نتوانید مطالب‌تان را به‌درستی ارائه دهید، سخنرانی شما شکست می‌خورد؛ حتی اگر پر از اطلاعات مفید باشد. من فهمیده‌ام که اضافه‌کردن چند جوک و اسلاید سرگرم‌کننده، یکی از بهترین راه‌هاست که کمک می‌کند مخاطبان و البته خود شما احساس راحتی بیشتری بکنید؛ به‌خصوص زمانی که مشغول توضیح و ارائه‌ی حجم زیادی از اطلاعات هستید. بااین‌حال، این نکته بسیار مهم است که تعادل را حفظ کنید، چون یک نمایش کمدی اجرا نمی‌کنید و مردم فقط برای سرگرم‌شدن به سخنرانی شما نیامده‌اند. اما همان‌طور که گفتم از افزودن کمی شوخ‌طبعی به صحبت‌هایتان نترسید. اگر هنوز از نحوه‌ی ارائه‌تان مطمئن نیستید، آن را برای چند نفر از دوستان‌تان اجرا کنید و از آنها بخواهید که نظرشان را خیلی راحت و بی‌پرده بگویند.
16. بپذیرید که جواب همه‌ی سؤالات را نمی‌دانید
معمولا تعداد بسیار کمی از سخنرانان تصدیق می‌کنند که همه‌چیز را نمی‌دانند! چون آنها احساس می‌کنند که این کار اعتبارشان را خدشه‌دار می‌کند. اما چون همه‌ی ما می‌دانیم که هیچ‌کس همه‌چیز را درمورد یک موضوع نمی‌داند، پذیرفتن آن در یک سخنرانی حتی می‌تواند اعتبار شما را بهتر کند.
اگر کسی از شما سؤالی کرد که جواب آن را نمی‌‌دانستید، اشکالی ندارد اگر بپذیرید که نمی‌دانید. این کار حتی می‌تواند اعتبار شما را میان مخاطبان بالا ببرد، چون نشان می‌دهد که یک فرد فارغ از اینکه چقدر می‌تواند مطلع و آگاه باشد، همیشه درحال یادگیری است. هیچ‌کس از شما توقع ندارد که به همه‌ی علوم واقف باشید، آنها فقط می‌خواهند از شما یاد بگیرند.
17. از حالت و ژست مناسب استفاده کنید
تمرین کردن زبان بدن یکی دیگر از کارهایی است که می‌تواند حال‌تان را قبل از اجرا بهتر کند. وقتی زبان بدن شما اعتمادبه‌نفس‌تان را نشان دهد، ذهن‌تان نیز آن را به‌خوبی دنبال می‌کند. مطالعات زیادی نشان داده‌اند که استفاده از حالات و ژست‌هایی که قدرت و توانمندی را نمایش می‌دهند، چند دقیقه پیش از شروع سخنرانی، می‌تواند احساس پایداری از اعتمادبهنفس را به‌‍وجود آورد. بااین‌حال لازم نیست همه‌روز سینه‌تان را به‌طرز اغراق‌آمیزی جلو بدهید! می‌توانید از هر ژستی به‌جز نشستن استفاده کنید. نشستن حالت انفعالی دارد، درحالی‌که ایستادن یا راه رفتن بیشتر کمک می‌کند تا دلشوره‌تان را مهار کنید. قبل از اینکه روی صحنه بروید، بهترین حالت را به خودتان بگیرید و سرتان را بالا نگه‌دارید.
18. آب بنوشید
خشکی دهانِ ناشی از اضطراب درمیان مردم بسیار شایع است. برای پیشگیری از این اتفاق می‌توانید پیش از شروع مقدار زیادی آب بنوشید. یک بطری آب هم دم دست‌تان نگه دارید که اگر درطول صحبت دهان‌تان خشک شد، مقداری از آن بنوشید.
19. به کلاس‌های بهبود مهارت‌های سخنرانی بروید
در سراسر جهان کلاس‌ها و گروه‌هایی هستند که برای کمک به بهبود فنون بیان و سخنرانی اعضا تشکیل شده‌اند. این گروه‌‌ها در ساعت ناهار یا بعد از ساعات کاری دور هم جمع می‌شوند و درمورد یک موضوع از پیش انتخاب‌شده سخنرانیهای کوتاهی ارائه می‌دهند. هرچه بیشتر در این اجتماعات شرکت کنید، مهارت‌های شما بهتر خواهد شد. پس برای اینکه به سخنرانی درجه‌یک تبدیل شوید، می‌توانید در این کلاس‌ها عضو شوید.
20. با ترس مبارزه نکنید
به‌جای اینکه با ترس‌تان مبارزه کنید، آن را بپذیرید. نگرانی از اینکه مبادا شرکت‌کنندگان متوجه استرس و اضطراب شما بشوند، فقط اضطراب و نگرانی‌تان را بیشتر خواهد کرد. به‌یاد داشته باشید که همه‌ی این نگرانی و احساس برافروختگی بد نیست! می‌توانید این انرژی حاصل از اضطراب را مهار کنید و آن را به اشتیاقی مثبت تبدیل کنید و ببینید که چطور خواهید درخشید.
