به گزارش خبرنگار مهر، دانشجویان دوره تخصصی تحلیل و نقد خط مشی‌های فرهنگی و فرهنگی رسانه‌ای کشو در قالب نشستی با دکتر علی عسکری مدیرعامل خبرگزاری مهر دیدار و گفتگو کردند.
در این دیدار عسکری در سخنانی که پیرامون موضوع دیپلماسی فرهنگی و بررسی و مقایسه الگوی دیپلماسی فرهنگی ایران و ترکیه بیان کرد با اشاره به دو رویکرد جاری در موضوع دیپلماسی فرهنگی گفت: در یک رویکرد که استاندارد حوزه روابط بین‌الملل به شمار می‌رود روابط دیپلماتیک میان کشورها از طریق موضوع فرهنگ و هنر مورد توجه قرار می‌گیرد و دیدارها و رفتارهایی در این چهارچوب رسمی تعریف می‌شود. اما در رویکرد دوم که مبتنی بر جنگ نرم است سعی می‌شود در باورها و ارزش‌های جامعه هدف تغییر ایجاد شود و دیپلماسی فرهنگی در این شیوه کاملا کارکردی تعریف می‌شود. در این شیوه دوم سه عامل محصولات، خدمات و رسانه‌ها نقش آفرین اصلی هستند.
عسکری در بخش دیگری از سخنان خود گفت: الگوی مطلوب توسعه فرهنگی از سه منظر قابل توجه است. نخست برخی بر این باورند که این الگو از زاویه ارزش‌های بشری باید طرح شود، برخی آن را بر پایه قرادادهای اجتماعی طرح می‌کنند و بخشی نیز بر این باورند که این الگو باید بازنمای همه گروه‌ها باشد.
وی در ادامه با اشاره الگوی دیپلماسی فرهنگی در ترکیه گفت: فضای ذهی امروز حاکم بر ترکیه بر پایه نوعثمانی‌گری است. آنها به صراحت می‌گویند که می‌خواهند مولفه‌های تازه‌ای را به جریان حکومت عثمانی افزوده و آن را احیا کنند. این مساله وقتی قابل توجه می‌شود که بدانیم در جهان اسلام سه تمدن و باور در گذر زمان شکل گرفته است. نخست تمدن اسلامی حجاز، دوم تمدن اسلامی عثمانی و سوم تمدن اسلامی ایرانی. تمدن اسلامی عثمانی به دنبال طریقت گرایی و تصوف‌گرایی مدرن است که می‌شود آن را نوعی تصوف لیبرال دانست. مولفه دیگر الگوی دیپلماسی فرهنکی ترکیه توجه به موضوع «پان ترکیسم» و ملی گرایی است و مولفه دیگر هم مساله لیبرالیسم و تعامل با غرب است.
مدیرعامل خبرگزاری مهر ادامه داد: در ایران اما استخراج الگوی دیپلماسی فرهنگی تاکنون به طور دقیق محقق نشده و سخت می‌توان گفت که چنین الگویی را دارا هستیم. البته موضوعات نانوشته‌ای هست اما هنوز به الگوی مشخصی در این زمینه دست پیدا نکرده‌ایم. ما یک الگوی عام تشیع ایرانی داریم و به نظر می‌رسد دیپلماسی فرهنگی را نیز سعی داریم بر پایه تئوری نظام امت و امامت که شهید بهشتی طرح می‌کردند به پیش ببریم. در الگوی ما احیا شعائر الهی، بازخوانی فرهنگ جوانمردی، احیای زبان فارسی و موضوع عرفان و تصوف مورد توجه بوده است و البته باید به این مسائل فرهنگ زیارت را نیز افزود.
عکسری افزود: با این همه باید به ساختار به هم ریخته بروکراسی در ایران نیز توجه کرد و اینکه دیوانسالاری موجود در ایران اجازه کار در حوزه دیپلماسی فرهنگی را نمی‌دهد. باید از این ساختارها دل کند و به حرکت نامتقارن و کار جهادی دل خوش داشت. در حال حاضر دستگاه وزارت امور خارجه در ایران هیچ کار فرهنگی برای خود متصور نیست و سفارتخانه‌های ما حداکثر یک دبیر مطبوعاتی دارند. سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی نیز از کم‌تحرک‌ترین و تنبل‌ترین نهادهای فرهنگی ماست. در حوزه رسانه صدا و سیما با ایجاد شبکه‌های برون مرزی عملکرد به نسبت قابل قبولی داشته و عملکرد بنیاد نیمه دولتی سعدی هم چندان مطلوب نیست. شاید بشود موفق‌ترین مجموعه نیمه خصوصی را که در ایران موضوع دیپلماسی فرهنگی را پیش برده است، نیروی قدس سپاه نامید که به خاطر کار جهادی موفق به کسب نتیجه شده است.
وی در مقابل به سیستم ترکیه در موضوع دیپلماسی فرهنگی اشاره کرد و گفت: ترکیه از سویی مامن مجموعه مدارس و سیستم آموزشی گولن است که بیش از 100 مدرسه و کالج در دنیا با برندش به فعالیت مشغول هستند در سوی دیگر اما دولت نیز در این سال‌ها اداره کل دیپلماسی فرهنگی را در بخش نخست وزیری ایجاد کرده است و با ایجاد نهادهایی چون سازمان آموزش عالی، بنیاد یونس عمره، آژانس همکاری‌های ترکیه(تیکا)، بنیاد آتاتورک، سازمان دیانت، شبکه رسانه‌ای TRT که پنجمین بنگاه رسانه‌ای جهان است کار خود را به پیش می‌برد. توجه بیش از اندازه به جذب دانشجوی خارجی، توجه ویژه به دیپلماسی گردشگری و دیپلماسی رسانه‌ای مبتنی بر ساخت تولیدات تلویزیونی برای سایر کشورها و نیز توسعه زبان ترکی نیز از دیگر ارکان فعالیت ترکیه در عرصه دیپلماسی فرهنگی است.
عسکری در بخش دیگری از سخنان خود تاکید کرد: مشکل ذهنی بسیاری از مسئولان ایران این است که به انقلاب ما افتخار نمی‌کنند. خجالت می‌کشند که بگویند انقلابی و ایرانی هستند. ما هم نتوانسته‌ایم حس افتخار به نظام را در آنها به وجود بیاوریم. این مدیران که از نظر ذهنی می‌شود آنها را چند تابعیتی دانست در موارد زیادی جلوی تحرک فرهنگی نظام را گرفته‌اند.
