دکتر حسین سلیمانلو؛ فلوشیب آسیب‌های ورزشی
آناتومی زانو یک ساختار پیچیده دارد و یکی از اغلب مفاصل تحت فشار در بدن است این بزرگترین مفصل و برای حرکت حیاتی و نسبت آسیب، آسیب پذیر می‌باشد.
زانو از شایع‌ترین آسیب مفصل در ورزشکاران نوجوان با حدود 2/5 میلیون صدمات ناشی از ورزش در سال است.
بسیاری از آسیب‌های زانو را می‌توان با موفقیت با اقدامات ساده، مانند بریس و تمرینات تقویتی درمان نمود آسیب‌های دیگر ممکن است نیاز به جراحی برای اصلاح داشته باشد.
اگر چه همه آسیب‌های زانو را نمی‌توان مانع شد آموزش آناتومی زانو، دانستن مکانیسم بوجود آمدن آسیب و اینکه چگونه بهترین کار را برای مراقبت از زانو انجام دهید می‌تواند از عوارض بالقوه یا ناتوانی طولانی مدت و آسیب‌های شایع زانو جلوگیری کرد.
شایع‌ترین آسیب‌های زانو چیست؟
حقایق روشن در آسیب‌های زانو
در اینجا برخی از نکات کلیدی در مورد آسیب‌های زانو بیان می‌شود. تخمین زده شده است که از سال 1999 تا 2008 تعداد 6664324 نفر در اثر صدمات زانو به بخش اورژانس مراجعه نمودند که این تعداد برابر با 2٫29 آسیب زانو در هر هزار نفر است.
افراد با 15 تا 24 سال سن بالاترین تعداد آسیب را داشته‌اند.
شرکت در فعالیت‌های ورزشی و تفریحی عوامل خطر مصدومیت در زانو هستند.
بالا و پایین رفتن از پله، نردبان و زمین خوردن، آسیب‌های پایدار زانو و خارج از ورزش هستند.
انتظار می‌رود شیوع آسیب‌دیدگی زانو در افراد بزرگ‌سال رو به افزایش باشد. آسیب‌دیدگی زانو در 60 درصد از جراحی‌های مربوط به ورزش‌های دبیرستانی محاسبه‌شده است و در میان هر دو جنس و در تمام گروه‌های سنی رخ می‌دهد.
نقطه‌ای که در آن دو یا چند استخوان به هم متصل است یک مفصل نامیده می‌شود.
شایع‌ترین آسیب‌های زانو چیست؟
رباط صلیبی به‌این‌علت که یک صلیب در وسط زانو تشکیل می‌دهند به این نام گفته می‌شوند.
ورزشکاران زن شرکت‌کننده در بسکتبال و فوتبال به‌احتمال‌زیاد 2 – 8 برابر بیشتر دچار آسیب رباط صلیبی قدامی (ACL) در مقایسه با ورزشکاران مرد می‌شوند.
ورزشکارانی که از آسیب ACL رنج‌برده‌اند در معرض خطر ابتلا به آرتریت در مراحل بعدی زندگی هستند. یک ضربه مستقیم به‌زانو یک آسیب جدی است و نیاز به توجه فوری پزشکی دارد.
آناتومی زانو
زانو مفصل لولایی است که مسئول تحمل وزن و حرکت است این مفصل شامل استخوان‌ها، منیسک، رباط‌ها و تاندون‌ها می‌باشد.
استخوان
استخوان فمور (استخوان ران)، درشت‌نی (استخوان پا) و پاتلا (کشکک) استخوان زانو را تشکیل می‌دهند.
منیسک
منیسک گاهی اوقات به نام غضروف گفته می‌شود و زانو دو منیسک میانی (درونی) و جانبی (خارجی) دارد این دیسک‌های هلالی شکل به‌عنوان یک ضربه‌گیر در بین استخوان زانو عمل می‌کنند و بدون مالش به یکدیگر حرکت می‌کنند.
شایع‌ترین آسیب‌های زانو چیست؟
رباط
رباط مانند طناب قوی برای اتصال استخوان به سایر استخوان‌ها عمل می‌کند زانو دارای چهار رباط صلیبی قدامی، رباط صلیبی خلفی) رباط جانبی داخلی) و رباط جانبی خارجی می‌باشد.
تاندون
این باند از بافت سختی است که عضلات را به استخوان اتصال و سبب ثبات می‌شود.
عضلات
اگرچه آن‌ها ازلحاظ فنی بخشی از مفصل زانو نیستند ولی همسترینگ به همان اندازه مهم و چهار سر ران ماهیچه‌هایی هستند که سبب تقویت پا و به انعطاف‌پذیری مفصل زانو کمک می‌کنند.
آسیب‌های شایع زانو
آسیب زانو اغلب در طول فعالیت‌های ورزشی و افتادن رخ می‌دهد درد و تورم، مشکل در تحمل وزن و بی‌ثباتی علائم شایع در زانوی آسیب‌دیده می‌باشد.
در ورزشکاران، شایع‌ترین صدمات حاد پیچ‌خوردگی ACL و MCL است پیچ‌خوردگی کشش و یا پاره شدن یک رباط است.
رگ به رگ شدن و کشش
رگ به رگ شدن و کشش آسیب‌های وارده به رباط می‌باشند ACL رباطی است که اغلب مجروح می‌شود.
این آسیب معمولاً در ورزش‌هایی مانند فوتبال و بسکتبال که در آن زانو ممکن است یک پیچش ناگهانی، یک تغییر سریع در جهت و یا با یک فرود نادرست در پرش اتفاق می‌افتد.
اغلب با یک ضربه محکم و ناگهانی تورم ایجادشده و سبب حساسیت به لمس در امتداد خط مفاصل و درد با راه رفتن می‌شود.
پارگی منیسک
پارگی منیسک به‌طورکلی در اثر تاب خوردن زانو در ورزش، چرخیدن روی پاشنه و برخورد افراد با یکدیگر اتفاق می‌افتد.
حتی با افزایش سن منیسک تضعیف‌شده و با یک فعالیت عادی ساده نیز ممکن است پاره شود.
علائم پارگی معمولاً درد، سفتی، تورم، قفل‌کردن و کاهش دامنه حرکت است.
شکستگی
شکستگی اغلب توسط تروما مانند افتادن، تصادف با وسیله نقلیه و تماس‌های مرتبط با ورزش‌ها ایجاد می‌شود. شایع‌ترین استخوان در اطراف زانو که شکسته می‌شود استخوان کشکک می‌باشد.
استفاده بیش‌ازحد از زانو
شایع‌ترین آسیب استفاده بیش‌ازحد از زانو و یا سندرم درد پاتلوفمورال (PFPS) است زانوی دوندگان یک بیماری دردناک است که در دوندگان و دوچرخه‌سواران شایع است.
درد در پشت یا اطراف کپسول زانو تجربه می‌شود و می‌تواند به ران یا ساق پا سفر کند دردی است که با فعالیت بدتر و با استراحت برطرف می‌شود.
درمان و توان‌بخشی برای آسیب‌های زانو
همه آسیب‌های زانو باید به‌موقع توسط یک پزشک ارزیابی شود.
به‌منظور تشخیص درست نوع آسیب، نیاز به یک شرح دقیق از شرایط درگیری دارد:
فعالیت‌های خاص در زمان آسیب چه بوده است؟
آیا وزن زانو قابل‌تحمل است؟
آیا یک نیروی خارجی وجود دارد؟
آیا درد وجود دارد؟
شایع‌ترین آسیب‌های زانو چیست؟
موقعیت زانو چگونه است؟
آیا یک پارگی و یا ضربه محکم و ناگهانی وجود داشته است؟
آیا زانو بی‌ثبات به نظر می‌رسد؟
تورم فوری یا تأخیری وجود داشته است؟
آیا توانایی تحمل وزن وجود دارد؟
آیا سابقه آسیب قبلی به‌زانو وجود دارد؟
درمان اولیه آسیب‌های شایع زانو شامل استراحت، یخ، بالا بردن و استفاده از داروهای ضد درد بدون نسخه مانند ایبوپروفن است.
همچنین شروع ورزش‌های تقویتی و تمرینات کششی 24 – 48 ساعت پس از صدمات جزئی مهم است و توصیه‌های یک پزشک را انجام دهید باید بازگشت تدریجی به فعالیت‌های عادی وجود داشته باشد در برخی از موارد، مانند پارگی ACL، عمل جراحی آرتروسکوپی برای تعمیر آسیب لازم است.
علاوه بر این، بی‌حرکتی کوتاه‌مدت و عدم تحمل وزن ممکن است برای شفای مناسب لازم باشد عصا ممکن است برای مدت‌زمان محدود برای جلوگیری از آسیب‌های اضافی توصیه شود.
فیزیوتراپی که اغلب برای کمک به بازیابی یک شخص به محدوده حرکت بدون درد می‌باشد عامل مهم در درمان شامل ادامه برنامه ورزش در خانه است بدون توان‌بخشی کافی، یک فرد تمایل به انجام فعالیت با زانوی آسیب‌دیده را ندارد هدف از درمان بازگرداندن ثبات، قدرت و تحرک است.
پیشگیری از آسیب‌های زانو
راهنمایی‌های زیر ممکن است به جلوگیری از آسیب‌های شایع زانو کمک کند.
با کشش آرام قبل و بعد از ورزش از آسیب زانو می‌توان جلوگیری کرد.
با راه رفتن و کشش به‌آرامی قبل و بعد از بازی‌های ورزشی پاهای خود را گرم‌کنید.
ماهیچه‌های پا را با استفاده از پله، دوچرخه پایی ثابت، یا کار کردن با وزنه، قوی نگه‌دارید.
از تغییر ناگهانی در ورزش‌های شدتی اجتناب نمایید
کفش‌های فرسوده را جایگزین کنید. و کفش‌های مناسب را انتخاب کنید و کشش درست انجام دهید.
برای جلوگیری از فشار بر زانو وزن سالم را حفظ کنید.
همیشه یک لباس مناسب ورزش بپوشید.
و از نگهدارنده زانو برای جلوگیری از زخمی شدن استفاده کنید.
زانو یک مفصل تحمل وزن پیچیده است که برای تحرک ضروری است و مستعد ابتلا به آسیب است.
بیشترین آسیب‌های رایج زانو شامل کشیدگی، دررفتگی، پارگی، استفاده بیش‌ازحد و شکستگی است.
قوی نگه‌داشتن ماهیچه‌های پا و تمرین پیشگیری از آسیب‌دیدگی به داشتن زانو سالم در سراسر طول عمر کمک می‌کند.
با توجه به مطالعه منتشرشده در مجله جدید JAMA، طب سوزنی چه نوع سنتی و یا به‌صورت لیزری مدرن کاهش قابل‌توجهی در درد مزمن زانو و یا بهبود در عملکرد زانو ارائه نمی‌دهد.
