جلوگیری از هرگونه تردد و نقل و انتقالات غیر مجاز در چهارچوب سیاستها و خط مشیهای مصوب؛ یکی از وظایف فرمانداری تهران است که در صورت اجرا شدن تاثیر قابل ملاحظهای بر کاهش آلودگی هوا میگذارد. آلودگی هوای تهران مشکلیست که در سالهای اخیر پررنگتر شده و مهمترین عامل آن تردد شبانه 5 هزار کامیون نخالهبر فرسوده از 10 شب تا 6 صبح در معابر شهر است.
طبق تحقیقات انجام شده، منبع 70 درصد از ذرات معلق تولیدی در شهر تهران وسایل نقلیه هستند که از این میان خودروهای سواری شخصی 1.4 درصد، تاکسیها حدود یک درصد، مینیبوسها 4.2 درصد، موتورسیکلتها 10.5 درصد، اتوبوسهای عمومی شهری 12.6 درصد، اتوبوسهای بخش خصوصی 18.2 درصد و خودروهای سنگین 22.4 درصد از ذرات معلق تولیدی توسط وسایل نقلیه را شامل میشوند.
چنانکه مشخص است تردد خودروهای سنگین اعم از اتوبوسهای عمومی شهری، خصوصی و خودروهای سنگین باربری بیشتر از 50 درصد ذرات معلق هوای تهران را تولید میکنند. ضمن آنکه در آماری دیگر خودروهای فرسوده عامل 70 درصد از آلودگی هوای تهران معرفی شدهاند. بنابراین خودروهای سنگین فرسوده که در بخش خصوصی مشغول به کار هستند، سهم عمدهای در آلودگی هوا دارند.
بیشتر این خودروها برای شرکتهای ساختمانی یا شرکتهای تحت قرارداد با شهرداری کار میکنند. در واقع این خودروها پیش از اینکه به سن فرسودگی برسند در جادهها تردد داشتند اما پس از 10 سال کار در جادهها به سن فرسودگی رسیدند و طبق قانون وزارت راه از تردد در جادههای بین شهری منع شدند.
منتها این دسته از خودروها به جای آنکه مسیر مراکز اسقاط را پیش بگیرند، در تهران و اطراف آن به حمل نخالههای ساختمانی مشغول شدند، یا حتی دستهای از آنها به عنوان سرویس کارخانهها و ادارات به کار گرفته شدند. چنانکه گفته میشود 3 هزار اتوبوس با بیش از 10 سال سن و 120 هزار کامیون با سن فرسودگی در اطراف تهران وجود دارند.
این موضوع مدتهاست که اعتراض مسئولان سازمان حفاظت محیط زیست، پلیس راهور و سایر مسئولان را به همراه داشته، حتی سال گذشته پلیس راهور پیشنهاد داد که از ورود و تردد خودروهای سنگین فرسوده به تهران جلوگیری کند، اما این پیشنهاد با مخالفت فرمانداری تهران مواجه شد و در نتیجه جولان شبانه فرسودههای سنگین در تهران ادامه پیدا کرد.
در همین رابطه گفتگویی داشتیم با «عیسی فرهادی» فرماندار تهران تا نتیجه تعیین تکلیف تردد این دسته از خودروها را جویا شویم.
فرهادی در پاسخ به دیجیاتو تاکید کرد که بیشتر این خودروهای سنگین نخالهبر هستند و هنوز ممنوعیت تردد آنها تصویب نشده و به محض تصویب و ابلاغ، روند ممانعت از ورود و اسقاط آنها انجام خواهد شد:
«آمار این خودروها جمع آوری شده است. پلیس و فرمانداری و شهرداری همکاری لازم را خواهند داشت تا به محض ابلاغ شدن دستورالعمل آن را اجرایی کنیم. لازمه اجرای این دستورالعمل تامین وام خرید خودروهای سنگین است تا به صاحبان خودروهای جدید وام داده شود، چون نمیخواهیم آنها بیکار شوند. بنابراین در ابتدا باید به صاحبان خودرو وسیله نقلیه جدید داد و پس از آن خودروها را اسقاط کرد.»
ترافیک مشکل دیگر تهران است، گفته می شود مساحت تهران به 730 کیلومتر مربع رسیده است و جمعیت شناور 12 میلیون نفری را در خود جای داده است. با این حال تنها 23 کیلومتر ازین مساحت در طرح ترافیک قرار دارد و قوانین سخت گیرانهای برای کاهش ترافیک و آلودگی در آن اعمال میشود و برنامه دیگری برای حل مشکل ترافیک در سرتاسر تهران وجود ندارد.
فرهادی معتقد است که طرح ترافیک به صورت موجب اذیت مردم خواهد شد و ما بنا نداریم که مردم را با افزایش محدودیت اذیت کنیم ضمن آنکه اکنون هیچ برنامهای برای نظارت گستردهتر نداریم.