به گزارش اقتصادآنلاین به نقل از اعتماد، آنچه رنگ عادت از حضور امسال حسن روحانی در نشست مجمع عمومی می‌زداید سیاست‌های خاص دونالد ترامپ، رییس‌جمهور امریکا در قبال ایران در چندماه اخیر است. خروج امریکا از توافق هسته‌ای با ایران موسوم به برجام عملا رابطه پرتنش تهران و واشنگتن را به یکی از اصلی‌ترین سوژه‌های سخنرانی‌ها در مجمع عمومی، جلسه شورای امنیت تحت عنوان منع اشاعه و همچنین گفت‌وگوهای حاشیه‌ای تبدیل کرده است. 24 ساعت پیش از سفر رییس‌جمهور و وزیر خارجه به نیویورک هر دو این مقام‌ها با انتشار مطالبی چه در رسانه امریکایی واشنگتن پست و چه در صفحات خود در فضای مجازی به نوعی اعلام موضع کرده‌اند. فحوای کلام و پیام هر دو متن چه به قلم حسن روحانی و چه از زبان محمد جواد ظریف یک نکته محوری بود: ایران به تعهدات خود در قالب برجام به عنوان توافقی بین‌المللی عمل کرد. اراده سیاسی برای حفظ این توافق را همچنان از خود نشان می‌دهد و این امریکای ترامپ بود که با خروج از توافق طرف خاطی میدان به حساب می‌آید.
حضور روحانی و ظریف در نیویورک گمانه‌زنی‌هایی را درباره احتمال دیدار وزرای خارجه یا روسای جمهور ایران و امریکا ولو به شکل تصادفی در فضای رسانه‌ای به راه انداخته است اما از فحوای کلام رییس‌جمهور و وزیر خارجه ایران اینگونه برمی‌آید که رفتارهای متناقض ترامپ درحالی که وزنه به سمت تشدید فشارها بر ایران سنگین‌تر شده راه را برای هرگونه تعامل در غیاب اراده سیاسی و احترام دو جانبه سد کرده است.
امریکا مردود شد
دونالد ترامپ، رییس‌جمهور، مایک پمپئو، وزیر خارجه و نیکی هیلی، نماینده امریکا در سازمان ملل در یک سال و نیم گذشته بارها در سخنرانی‌های خود از ایران خواسته‌اند که مانند یک کشور نرمال رفتار کند. مایک پمپئو همزمان با اعلام خروج امریکا از برجام در ماه مه لیست بلند بالایی از شروط امریکا را برای ایران برشمرد و تاکید کرد ایران زمانی که به این شروط عمل کند یک کشور نرمال خواهد بود. محمدجواد ظریف همتای ایرانی وزیر خارجه امریکا 24 ساعت پیش از سفر به نیویورک در توییتر خود اتهام‌های امریکا را به این کشور بازگرداند و با برشمردن موارد نقض قوانین بین‌الملل توسط دولت امریکا از این کشور خواست مانند «کشور نرمال» رفتار کند. لیستی که وزیر خارجه ایران از رفتارهای غیرنرمال امریکا منتشر کرده موارد زیر را شامل می‌شود:
شکستن تعهدات و توافق‌های بین‌المللی، با وجود توصیه‌های نزدیک‌ترین متحدان، نرمال نیست.
نقض قطعنامه شورای امنیت که خودتان از آن حمایت کرده‌اید، نرمال نیست.
حمله به سایر کشورها- که در نتیجه آن صدها هزار نفر کشته شوند- نرمال نیست.
استفاده از پهپاد برای ترور زنان و کودکان در سرزمین‌های دوردست- از شهروندان خودتان که بگذریم- نرمال نیست.
ایجاد زندان نظامی در سواحل کشوری دیگر و دستگیری و بازداشت صدها فرد جوان، گاهی تا چندین سال، نرمال نیست .
تحمیل تحریم‌های شدیدی که به نام حمایت از انسان‌های عادی بی‌گناه به آنها لطمه می‌زند، نرمال نیست.
تامین تسلیحات و کمک نظامی به یک کشور متحد به منظور تسهیل جرایم جنگی آنها علیه کشوری دیگر نرمال نیست. در اینجا سخن از [کمک به] عربستان [علیه] یمن است.
تصمیم به تنبیه مردم فلسطین بابت عدم تسلیم سرزمین و شرافت‌شان به رژیمی آپارتاید که متحد شما است، نرمال نیست.
تهدید به معرفی تحریم علیه دیوان بین‌المللی کیفری و تعقیب قضایی قضات آن، در صورت صدور حکم علیه شما در یک پرونده، نرمال نیست.
سوءاستفاده از ریاست شورای امنیت برای طرح مسائل بی‌ربط و تغییر برنامه‌های این شورا برای چند بار در هفته و در نتیجه اشتباه گرفتن آن با جلسه کارکنان کاخ سفید و همزمان، رد کردن سخنان نماینده دایم خودتان، نرمال نیست .
ترامپ و تلاش برای تصاحب نقش اول
حضور امسال حسن روحانی در نیویورک نه فقط توجه رسانه‌های ایرانی را به خود جلب کرده بلکه در رسانه‌های مطرح اروپایی و امریکایی نیز این سوال مطرح است که آیا حضور همزمان روسای جمهور ایران و امریکا در نیویورک گرهی از کلاف پیچیده برجام می‌گشاید یا پس از پایان این دور از مجمع عمومی، تحریم‌های هسته‌ای ایران طبق تاریخ تعیین شده بازمی‌گردند و تنش میان تهران و واشنگتن همچنان سیر صعودی خود را طی خواهد کرد؟ رسانه انگلیسی گاردین روز گذشته در این باره نوشت: قریب به 48 رهبر، 44 رییس دولت و مقام‌های ارشد بی‌شماری از 193 موجودیت سرزمینی خود را برای شرکت در مجمع عمومی به نیویورک می‌رسانند. دونالد ترامپ روز سه شنبه سخنرانی خود را ایراد خواهد کرد. سال گذشته وی با سخنرانی خود در مجمع همه پروتکل‌ها را زیر سوال برد و از تریبونی که رهبران عمدتا از آن برای تبلیغ و ترویج صلح استفاده می‌کنند طرح نابود کردن کامل کره شمالی را مطرح کرد و البته رهبر آن کیم جونگ اون را مرد موشکی خواند؛ البته در آن مقطع وی هنوز با کیم جونگ اون دیدار نکرده و قول و قرارهای دوستانه با وی نگذاشته بود. با وجود آنکه در نشست مجمع عمومی فرصت برای صحبت کردن درباره مجموعه‌ای از دغدغه‌های مشترک بین‌المللی مانند تغییرات جوی، فقر و برابری جنسیتی وجود دارد اما باید اعتراف کرد که امسال نیز همه نگاه‌ها به سمت ترامپ و آنچه وی قرار است بر زبان براند، چرخیده است. امسال تکلیف برای اهالی رسانه و همکاران ترامپ کمی روشن‌تر از گذشته است و کاخ سفید به صراحت اعلام کرده که هدف ایران است. ترامپ به سنت یک سال و نیم گذشته ایران را به حمایت از تروریسم، دروغگویی درباره برنامه هسته‌ای و همچنین ترویج بی‌ثباتی در منطقه متهم خواهد کرد. جدا از سخنرانی ترامپ در مجمع عمومی، اظهاراتی که وی در نشست شورای امنیت بر زبان خواهد راند شنوندگان بیشتری خواهد داشت. از آنجا که او خود را رهبر شماره یک جهان می‌خواند بنابراین از فرصت ریاست بر جلسه شورای امنیت برای اثبات این مساله استفاده خواهد کرد. براساس آیین‌نامه کشوری که ریاست دوره‌ای شورای امنیت را برعهده دارد موضوع صحبت را مشخص می‌کند و از آنجا که اکنون نوبت امریکا است، ترامپ سوژه ایران را برگزیده است. برخی گمانه‌زنی‌ها حاکی از این است که رییس‌جمهور امریکا در این جلسه از سایر اعضای شورای امنیت که اتفاقا 1+4 نیز در آن حضور دارند می‌خواهد که تن به تحریم‌های یکجانبه امریکا علیه ایران بدهند. این درخواست درحقیقت همان نقطه‌ای است که مشکل آغاز خواهد شد. سایر اعضای دایم شورای امنیت به اضافه آلمان همان کشورهایی هستند که برای رسیدن به برجام تلاش کرده و اکنون نیز به صراحت مخالفت خود را با خروج ترامپ از این توافق نشان داده‌اند. ترامپ در روزهایی از 1+4 می‌خواهد به تحریم‌های یکجانبه امریکا تن دهند که همین اعضا تمام تلاش سیاسی و ابتکارهای اقتصادی خود را برای به حداقل رساندن تبعات تحریم‌های امریکا علیه ایران به کار گرفته‌اند. این کشورها پس از سال‌ها آزمون و خطای سیاست‌های خود در قبال ایران به این نتیجه رسیده‌اند که تعامل با تهران بهتر از تنش‌آفرینی با آن است. مقام‌های امریکایی با آگاهی نسبت به همین شکاف موجود میان امریکا و دیگر اعضای دایم شورای امنیت اقدام به تغییر دستور کار جلسه کردند و قرار شد جلسه تحت عنوان منع اشاعه برگزار شود. با این وجود اگر ترامپ در سخنرانی خود ذیل همین عنوان به ادبیاتی توهین‌آمیز، اغراق در بیان واقعیت‌های میدانی یا دروغگویی رو آورد باید منتظر عکس‌العمل تند سایر اعضای شورا باشد. هرچند که ترامپ جلسه شورای امنیت را راه انداخته تا در جایگاه رییس خود را رییس جهان نشان دهد اما شواهد امر حاکی از این است که ماجرا طبق نقشه وی پیش نخواهد رفت و حتی احتمالا انزوای بیشتر رییس‌جمهور امریکا در جمع همتاهایش پس از این جلسه بیش از پیش خواهد شد. این مساله می‌تواند پیروزی برای ایران باشد. مجموع رفتارها و اظهارات دونالد ترامپ در مجمع عمومی، شورای امنیت و نشست‌های جانبی سوال‌های بیشتری را درباره رویکرد منفی دولت وی به مقوله‌های جاافتاده بین‌المللی مانند چندجانبه گرایی و خط قرمزهای حقوق بین‌الملل ایجاد خواهد کرد. از سوی دیگر ترامپ در مجمع عمومی و شورای امنیت سازمان مللی صحبت خواهد کرد که احترام چندانی برای آن در عمل قائل نیست. تمایل ترامپ برای استفاده از تریبون سازمان ملل به نفع خود در حالی که همزمان با احکام خود این سازمان را هم تضعیف و هم تحقیر می‌کند در تضاد کامل با رویکرد تاریخی سازمان ملل است. در سایه دولت ترامپ، امریکا از شورای حقوق بشر سازمان ملل و همچنین یونسکو خارج شده و کمک‌های خود به برخی عملیات‌های صلح‌طلبانه را هم متوقف کرده است. خروج از برجام به عنوان توافقی مورد تایید قطعنامه شورای امنیت، خروج از معاهده آب و هوایی پاریس و همچنین برنامه جهانی مهاجرت مشت‌هایی نمونه از خروارها بی‌توجهی رییس‌جمهور جدید امریکا به سازمان ملل و ساز و کار آن است. دقیقا ده روز پیش از آغاز به کار مجمع عمومی سازمان ملل بود که جان بولتون مشاور امنیت ملی ترامپ شدید‌ترین و بی‌سابقه‌ترین تهدیدها علیه دیوان بین‌المللی لاهه را بر زبان آورد؛ دیوانی که ماموریت آن ذیل سازمان ملل تعریف شده است. با این سابقه می‌توان گفت که تلاش‌های ترامپ برای استفاده از تریبونی که مشروعیت آن را شخص وی زیر سوال برده ضمانتی برای موفقیت ندارد و البته که رهبران چین، روسیه و هند در مجمع عمومی امسال شرکت نمی‌کنند و در حالی که ترامپ برای ایفای نقش در تئائری که خود کارگردانی کرده سر از پا نمی‌شناسند، رهبران این سه کشور اصلی بلوک شرق مسوولیت‌های بین‌المللی را که همواره برعهده امریکا بوده به نفع خود مصادره می‌کنند.
