وب‌سایت نی‌نی‌بان: آمپول سه ماه ضد بارداری (DMPA) یک روش تزریقی پیشگیری از بارداری است که آمپول مربوط به آن هر سه ماه یک بار باید تزریق شود.
آمپول سه‌ماهه‌ی ضد بارداری چگونه عمل می‌کند؟
- جلوگیری از تخمک‌گذاری
- دشوار کردن رسیدن اسپرم به رحم از طریق افزایش غلظت ترشحات دهانه رحم
- تأثیر بر مخاط داخلی رحم (اندومتر)
تأثیر آمپول سه‌ماهه‌ی ضد حاملگی
در صورتی که به طور منظم هر سه ماه یک بار تزریق کنید، در سال اول استفاده تا 99.7 درصد از بارداری پیشگیری می‌کند.
مزایای استفاده از آمپول سه‌ماهه‌ی جلوگیری از بارداری
- اثر بخشی بالا
- سهولت استفاده
- فواصل زمانی نسبتاً طولانی‌مدت برای هر بار استفاده (هر سه ماه یک بار)
- مناسب برای افرادی که با استفاده مداوم و هر روزه از یک روش مشکل دارند ( افراد فراموش‌کار، کوچ‌نشین، عقب‌ماندگان ذهنی و...)
- (قابل استفاده در آنمی‌سیکل‌سل) تغییر شکل ظاهری سلول‌های قرمز خون
- کاهش ابتلا به سرطان‌های اندومتر و تخمدان، بیماری‌های التهابی لگن (PID)، کم‌خونی، فیبروم رحم، اندومتریوز، حاملگی خارج رحمی (به دلیل جلوگیری از تخمک‌گذاری)، کاندید یازیس واژن (به دلیل تغییر فلور واژن)، سندروم قبل از قاعدگی(PMS)، درد زمان قاعدگی و درد هنگام تخمک‌گذاری (میتل اشمرز)
- نداشتن عوارض استروژنی (به دلیل نداشتن استروژن)
- مناسب برای افراد مبتلا به دیابت
- مناسب برای افراد مبتلا به بیماری تیروئید
- قابل استفاده از سن 16 سالگی به بعد
- قابل استفاده در دوران شیردهی
- افزایش شیر مادر
- عدم تداخل با تماس جنسی
- عدم نیاز به قطع مصرف قبل از اعمال بزرگ جراحی
- مناسب برای بیماران تشنجی (به جز کسانی که کاربامازپین و فنی‌توئین استفاده می‌کنند)
معایب استفاده از آمپول سه‌ماهه‌ی جلوگیری از بارداری
- تأخیر در بازگشت باروری
- لزوم تزریق در فاصله‌های زمانی سه‌ماهه
- عدم توانایی در پیشگیری از بیماری‌های مقاربتی از جمله ایدز و...
- احتمال افزایش وزن
- اختلالات خونریزی قاعدگی؛ عدم قاعدگی (آمنوره)، لکه‌بینی و خونریزی نامرتب رحمی
- عوارض شایع آمپول سه ماهه ضد بارداری
- اختلالات قاعدگی (لکه‌بینی، قطع قاعدگی و خونریزی نامرتب)
- خونریزی نامرتب رحمی معمولاً در ماه‌های اول مصرف دیده می‌شود، البته این عارضه در عرض 3-2 ماه اول از بین رفته یا کاهش می‌یابد، در برخی موارد برای رفع این مشکل به 12-6 ماه زمان نیاز است.
اگر دلیل خونریزی تزریق DMPA باشد، کپسول مفنامیک اسید (250 میلی‌گرمی) روزی سه بار و در هر بار دو عدد و تا 5 روز مصرف کنید. در صورتی که این مشکل بیشتر از سه ماه ادامه داشت باید به متخصص زنان مراجعه کنید.اگر پس از تزریق آمپول دچار قطع قاعدگی شدید نیازی به درمان ندارید زیرا این مورد معمولاً در مصرف کنندگان DMPA دیده می‌شود، اما اگر در چند ماه اول پس از تزریق آمپول خونریزی قاعدگی منظم داشتید و سپس دچار قطع قاعدگی شدید باید وضعیت بارداری‌تان بررسی شود.
افزایش وزن:
افزایش وزن، بیشتر به دلیل آثار هورمون پروژسترون، افزایش اشتها و مصرف بیشتر مواد غذایی رخ می‌دهد و معمولاً در سال اول استفاده از DMPA احتمالاً تا 2 کیلوگرم وزن اضافه خواهید کرد.این افزایش وزن با احتباس مایعات همراه نیست و می‌توانید به راحتی با رعایت ورزش و رژیم غذایی این مشکل را رفع کنید.
حساس شدن پستان‌ها:
با استفاده از سینه‌بندهای مناسب و مسکن‌های معمولی می‌توانید این مشکل را برطرف کنید. اما در صورت تداوم مشکل به ماما یا متخصص زنان مراجعه کنید.
عوارض غیرشایع آمپول سه‌ماهه‌ی ضد بارداری:
این عارضه‌ها ممکن است هرگز مشاهده نشود و یا به ندرت در برخی افراد بروز نماید و اگر شاهد این علائم بودید به متخصص مربوطه مراجعه کنید.
- تغییر خلق (بی‌خوابی و افسردگی)؛ در این رابطه می‌توانید به روانپزشک مراجعه کنید.
- سردرد و گیجی؛ به متخصص زنان مراجعه کنید.
- نفخ شکم؛ به پزشک مراجعه کنید.
- کاهش میل جنسی؛ به روانپزشک مراجعه کنید.
- تأخیر در بازگشت باروری؛ به متخصص زنان مراجعه کنید.
- شک به وجود سرطان پستان؛ به متخصص جراحی مراجعه کنید.
- حساسیت؛ این عارضه بسیار نادر است و بهتر است تزریق در مطب پزشک یا در مراکز بهداشتی صورت گیرد و پس از تزریق مدتی در همان محل بمانید تا در صورت بروز هرگونه واکنش حساسیتی مانند احساس خارش در محل تزریق به پزشک اطلاع دهید.
تزریق آمپول دپومدروکسی پروژسترون استات در چه افرادی ممنوع است؟
چنانچه موارد زیر شامل شما می‌شود استفاده از این روش پیشگیری از بارداری ممنوع است:
- بارداری
- سرطان پستان
- خونریزی واژینال بدون علت مشخص
- اختلالات شدید انعقادی
- سابقه تومور (آدنوم) کبدی ناشی از مصرف هورمون‌های استروئید جنسی
- ترومبوآمبولی فعلی (تشکیل و حرکت لخته درون رگ‌های خونی)
- سابقه‌ی سکته مغزی
- فشار خون کنترل نشده.
آمپول سه ماهه جلوگیری از بارداری در چه افرادی باید با احتیاط مصرف شود؟
چنانچه موارد زیر شامل شما می‌شود، منع مصرف نسبی آمپول سه‌ماهه‌ی جلوگیری از بارداری در مورد شما صدق می‌کند:
- بیماری کبدی
- سابقه و بیماری فعلی قلبی عروقی شدید
- وجود عوامل متعدد ابتلای به بیماری‌های قلبی و عروقی (سیگاری بودن، دیابت، فشار خون بالا و سن بالای 45 سال)
- تمایل به برگشت سریع باروری
- مشکلات مرتبط با تزریق (ترس و...)
- چاقی (نمایه توده بدنی بیشتر از 30)
- افسردگی شدید
- فشار خون کنترل شده
- دیابت با ضایعه عروقی و یا ابتلای به دیابت به مدت بیست سال یا بیشتر
- سابقه مول (حاملگی مولار هنگامی رخ می‌دهد که در تخم بارور شده ناهنجاری‌های خاصی وجود داشته باشد. تخم بارور شده یا هرگز به جنین تبدیل نمی‌شود و یا اینکه به شکل غیرطبیعی رشد می‌کند و نمی‌تواند زنده بماند)
- سن کمتر از 16 سال (به دلیل احتمال اثر منفی بر رشد استخوانی)
استفاده ازDMPA پیش از زایمان اول
به دلیل اینکه استفاده ازDMPA موجب تأخیر در بازگشت باروری می‌شود، توصیه می‌شود اگر تاکنون تجربه بارداری نداشته‌اید از این روش استفاده نکنید.
حاملگی همزمان با استفاده از DMPA
اگر همزمان با استفاده از DMPA بارداری اتفاق بیافتد، احتمال افزایش مرگ و میر نوزاد به علت کاهش وزن هنگام تولد (IUGR) وجود دارد. بنابراین در بارداری‌های همزمان با استفاده از این روش، در مراقبت‌های بارداری دقت بیشتری داشته باشید و در صورت لزوم به متخصص زنان مراجعه کنید.
